Hạt điều Bình Phước: Khi nào hết “vô danh”?

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

Với diện tích 157.000 ha, chiếm 45% diện tích điều của cả nước và cũng chiếm trên 40% sản lượng điều thô của toàn quốc, Bình Phước được coi là “thủ phủ” của cây điều ở VN. Tuy nhiên, rất ít người tiêu dùng trong và ngoài nước biết đến hạt điều thương hiệu Bình Phước.  

Cùng với các DN điều cả nước, hạt điều Bình Phước hiện đã được xuất sang 50 quốc gia và vùng lãnh thổ. Nhưng sản phẩm điều của VN nói chung và Bình Phước nói riêng chủ yếu vẫn là dạng xuất sơ chế và được các hãng nhập khẩu của nước ngoài nhập về chế biến, đóng nhãn hiệu rồi bán ra thị trường. Chính vì vậy, gần 30 năm nay, hạt điều VN “ngoan ngoãn” nằm trong bao bì mang tên thương hiệu của các DN nước ngoài mà chưa một lần được mang dòng chữ “made in VN”.

Thiệt thòi vì... không tên

Hàng năm, Bình Phước có sản lượng trên 130.000 tấn với chất lượng được đánh giá hàng đầu VN. Hạt điều nơi đây cũng đã có mặt ở rất nhiều nước trên thế giới: Ấn Độ, Brazil, Bắc Mỹ, Châu Âu... Dù người tiêu dùng thế giới vẫn luôn ưa chuộng nhưng không biết hạt điều mình ăn có xuất xứ từ VN và ngay cả người tiêu dùng trong nước cũng không biết tên sản phẩm mình dùng. Vì vậy, chất lượng hạt điều tuy cao nhưng giá trị không cao. Đó chính là thiệt thòi đầu tiên của một sản phẩm không được đặt tên, không có thương hiệu. Nhưng đó mới chỉ là một thiệt thòi vô hình. Còn những nỗi thiệt thòi khác, cụ thể hơn và có thể đong đếm bằng giá trị vật chất. Đó là vì chưa có thương hiệu ở cấp quốc gia hay tỉnh, nên tuy thâm nhập được vào thị trường thế giới, nhưng hạt điều Bình Phước nói riêng và VN nói chung bị sức ép về giá cả, dẫn đến hệ lụy : tuy xuất khẩu hạt điều số 1 thế giới nhưng hàng trăm triệu USD giá trị gia tăng mỗi năm rơi vào túi các DN nước ngoài vốn rất giỏi về marketing.

Nỗi buồn ấy đã tồn tại nhiều năm nay nhưng dường như chưa đủ để nói lên sự cần thiết phải xây dựng thương hiệu cho hạt điều Bình Phước ? Trên thực tế, hiện nay chưa hề có chỉ dẫn địa lý nào được đăng ký cho sản phẩm điều (trong khi các đặc sản khác như thanh long, bưởi, cam, xoài, vải thiều, gạo, nước mắm... đã có đăng ký chỉ dẫn địa lý). Việc đăng ký nhãn hiệu cho các sản phẩm điều cũng hết sức thưa thớt. Trong số 112 đơn đăng ký nhãn hiệu và 71 văn bằng được cấp ở Bình Phước, thì chỉ có 4 nhãn hiệu đăng ký cho sản phẩm điều. Và, theo một kết quả khảo sát mới nhất, hiện có tới 74% DN điều Bình Phước chưa có phòng marketing, 22% DN có phòng marketing gộp chung với các phòng ban khác và chỉ có 4% DN có phòng marketing riêng. Điều này cho thấy việc xây dựng, quảng bá thương hiệu, giới thiệu sản phẩm đến khách hàng chưa được các DN chú trọng.

Cần sự chủ động của DN

Hiện nay, nhận rõ sự cấp thiết của việc xây dựng thương hiệu hạt điều, UBND tỉnh Bình Phước đã có những động thái thể hiện rõ quyết tâm xây dựng thương hiệu cho hạt điều của tỉnh. Trung tuần tháng 3 vừa qua, UBND tỉnh Bình Phước đã phối hợp với Hiệp hội điều VN và Bộ Nông nghiệp - Phát triển nông thôn tổ chức “Lễ hội quả điều vàng VN - Bình Phước năm 2010” nhằm quảng bá và tôn vinh ngành Điều VN nói chung và Bình Phước nói riêng. Hay Hội thảo Xây dựng thương hiệu điều VN do tỉnh Bình Phước, Bộ Công Thương, Bộ Khoa học - Công nghệ và Hiệp hội điều VN phối hợp tổ chức... đang là những hoạt động thiết thực vì mục tiêu định vị thương hiệu hạt điều VN trên thị trường để nâng cao khả năng cạnh tranh. Tuy nhiên, quãng đường đến đích vẫn còn xa và ở đó, vai trò của các DN trong ngành điều cần được thể hiện rõ và hơn         ai hết.

Chia sẻ về vấn đề này, ông Nguyễn Văn Học - Chủ tịch Hiệp hội điều VN đồng thời là Chủ tịch HĐQT Cty Donafoods – DN xuất khẩu hạt điều lớn nhất nhì VN cho rằng: “Việc xây dựng thương hiệu điều là một quá trình, không phải có tiền là có được ngay. Hiện các DN chế biến, xuất khẩu hạt điều của nước ta đang trong quá trình phát triển thương mại, họ phải đối mặt với các yêu cầu về an toàn vệ sinh thực phẩm, với các hàng rào kỹ thuật, các quy định riêng của các nước nhập khẩu hạt điều. Vì vậy, đòi hỏi DN phải thực hiện hệ thống quản lý chất lượng. Các khách hàng nước ngoài cho biết nếu sản phẩm của các DN VN có giấy chứng nhận sản xuất sạch, sản phẩm sẽ tăng thêm 40% giá trị”.

Cũng sớm nhận thức được điều này nên ở Bình Phước, hiện đã có một số DN xây dựng được thương hiệu cho sản phẩm điều. Đó là các thương hiệu: Mỹ Lệ, Hamyco...

Nhiều ý kiến cho rằng, các DN điều Bình Phước sẽ có nhiều thuận lợi khi bắt tay vào xây dựng thương hiệu bởi lợi thế của Bình Phước là sự có mặt rộng rãi của hạt điều Bình Phước trên thị trường. Và mặc dù chưa có thương hiệu chính thức, chưa được nhận diện nhưng cũng đã được đánh giá có chất lượng tốt. Đây là một ưu điểm để rút ngắn giai đoạn trong quá trình tạo ra nét riêng biệt, đặc trưng và độc đáo của thương hiệu. Bên cạnh đó, theo Cục sở hữu trí tuệ VN, nếu sản xuất - kinh doanh mang tính tập thể, do nhiều thành viên cùng tiến hành trên cơ sở một dấu hiệu chung thì có thể bảo hộ nhãn hiệu tập thể hay nhãn hiệu chứng nhận cho từng sản phẩm. Đây là một thuận lợi cho việc Bình Phước đăng ký bảo hộ nhãn hiệu hạt điều Bình Phước, trong đó bao gồm các DN chế biến hạt điều lớn và có uy tính trên thị trường. Vì vậy, vấn đề xây dựng thương hiệu điều Bình Phước đang được Hội điều Bình Phước khẩn trương triển khai.

Theo ông Nguyễn Văn Thỏa - Chủ tịch Hội điều tỉnh Bình Phước, hiện tỉnh đang có đề án xây dựng và phát triển thương hiệu điều Bình Phước để ngành điều tỉnh phát triển bền vững, xứng tầm với vị trí là “thủ phủ” điều VN. Bên cạnh đó, tỉnh cũng khuyến khích các DN có đủ điều kiện xúc tiến đăng ký thương hiệu tại các thị trường xuất khẩu chính của đơn vị.

Dù có rất nhiều việc phải làm để hạt điều Bình Phước được nhận giá trị tương xứng với chất lượng nhưng việc các DN điều bắt đầu nghĩ đến cái tên cho “đứa con” của mình chính là việc làm thiết thực nhất để không còn tồn tại nỗi buồn của “kẻ vô danh”.

(Theo Diễn đàn doanh nghiệp)