Vườn chim - cò ở miền Tây Cần được bảo vệ

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

* Thiên nhiên ban tặng

Khi hoàng hôn về, cảnh quan trên đồng ruộng trở nên màu vàng nặng và không gian yên ắng, thanh bình. Xa là một vệt dài chân vườn, nơi trú ngụ về đêm của hàng chục ngàn con chim - cò đủ loại tề tựu về vườn - tổ ấm - để tìm giấc ngủ sau một ngày kiếm mồi mệt nhọc. Chạng vạng tối, tiếng kêu réo gọi nhau của các loài chim tại một vườn cò nghe thật êm tai, giống như một bản giao hưởng tự nhiên của thiên nhiên ban tặng.
 

Ở miền Tây có nhiều vườn cò, sân chim như vậy, là những điểm tham quan du lịch sinh thái tuyệt vời, đáp ứng nhu cầu khám phá của con người với thiên nhiên hoang dã. Mùa nước nổi 2007, chạy xe máy dọc theo Quốc lộ 91, chúng tôi đến vườn cò Bằng Lăng (xã Thới Thuận, huyện Thốt Nốt, TP.Cần Thơ), nơi được xem là một trong những điểm du lịch sinh thái hấp dẫn của Cần Thơ ngần mấy năm qua. Chiều đến, chúng tôi đứng trên “vọng điểu”, có thể chiêm ngưỡng vẻ đẹp quyến rũ của vườn cò (1,2 ha), nơi hàng ngày có ít nhất 300.000 con cò và nhiều loại chim khác sáng - chiều bay về sân vườn làm tổ, trú ngụ.

Ông Nguyễn Ngọc Thuyền, chủ vườn cò Bằng Lăng, nhớ lại: Vườn cò này hình thành vào đầu thập niên 80 của thế kỷ 20 vì vùng này trước kia là ruộng lúa, quanh bờ là tre trúc, tầm vông, dừa nước, trâm bầu, cồng và mù u... nên đây là điều kiện tốt để những con cò nghỉ ngơi, sinh sống. Ban đầu, khu vực này chỉ có mấy con. Dần dà, khu vườn nhà ông có hàng chục ngàn con chim cò đến ở. Từ đó, ông trồng thêm cây, mở rộng diện tích, phát triển trên 20 loại chim - cò (hiện tại trên 100.000 tổ đang ấp trứng, nở con), chẳng hạn như cò ruồi, cò cá, cò ngà, cò ma, cò xanh, cò lép, cò đúm, cò sen, cò quắm, diệc, vạc, bồ nông, cuốc (quốc), cồng cộc, bìm bịp, điên điển, bạc má... Từ đó, vườn cò Bằng Lăng là điểm du lịch hấp dẫn trong vùng thời gian qua.

Chúng tôi tiếp tục đánh xe máy chạy về hướng Rạch Giá, để vào chiêm ngưỡng vườn chim Mong Thọ của huyện Châu Thành - Kiên Giang. Cách Rạch Sỏi khoảng 10 km, rẽ trái ngay dốc cầu Chung Sư (Cầu Móng) để len lỏi vào con đường rải đá nho nhỏ khoảng 4 km nữa là đến ấp Phước Trung, xã Mong Thọ B. Chủ vườn chim, anh Quách Thanh Hồng, dẫn chúng tôi tham quan và cho biết: Vườn rộng gần 50 công đất, trước đây và hiện tại là đất cầm thủy - lung bàu, không trồng lúa được. Anh bắt đầu trồng tràm và thế là chim - cò kéo về sinh sống. Nhờ sinh cảnh phù hợp và anh Hồng ra sức bảo vệ nên chim cò ở vườn chim này ngày càng đông. Anh đã làm đường đi cho du khách dạo quanh vườn cò ngắm cảnh, chụp ảnh, quay phim. Để thu hút du khách, anh Hồng còn cất ngay trong vườn chim rất thoáng mát, lót giạt tre để nghỉ ngơi sau khi ngắm chim trời...

 
Đây là hai trong hàng chục sân chim - vườn cò ở miền Tây mà chúng tôi từng đến. Mỗi nơi mỗi vẻ. Thống kê sơ bộ cho thấy, ở An Giang thì có rừng tràm Trà Sư; Kiên Giang thì có vườn quốc gia U Minh Thượng, vườn chim Mong Thọ; Bến Tre thì có sân chim Vàm Hồ; Bạc Liêu thì có sân chim Bạc Liêu. Còn Cà Mau thì có trên 19 vườn (60.000 con - 24 họ, 60 loài), nhiều nhất vùng cực Nam của Tổ quốc. Tuy vậy, số lượng này không bằng số lượng tổng đàn chim ở sân chim Đầm Dơi lúc sung túc nhất lên đến 100.000 con các loại vào đầu những năm 80 của thế kỷ 20 ở Cà Mau.

* Nên chung sức bảo vệ !           

Gần đây, tình trạng săn bắt cò vẫn xảy ra, đồng nghĩa với mối nguy cơ giảm số lượng các loài này. Ông Nguyễn Ngọc Thuyền, chủ vườn cò Bằng Lăng nói rằng, khả năng nâng cấp vườn bị hạn chế bởi cũng cần nhiều kinh phí đầu tư. Trong khi đó, số tiền thu được từ bán vé vào vườn cò, dịch vụ ăn uống cũng như những thứ khác thì có thấm tháp vào đâu.

Không những thế, các vườn cò khác trong vùng cũng bị xâm hại. Điển hình là vào trung tuần tháng 11-2007 này, “cò tặc” xuất hiện tại vườn chim Bạc Liêu, lén bắt những con chim quý hiếm như diệc lửa, giang sen... Theo cảnh báo chung, từ những năm đầu thế kỷ 21 này, một số sân chim, vườn chim trong vùng ĐBSCL dần dà bị xâm hại, ảnh hưởng rất lớn đến số lượng chim cò. Nguyên nhân do con người tác động đến hệ sinh thái như phá cây, phá vườn, phá rừng... cộng với sự lén lút săn bắt chim bừa bãi, làm xáo trộn môi trường của sân chim. Một số chủ vườn chim coi đây là tài sản riêng của mình nên họ bắt chim non, lấy trứng ăn và bán vô tội vạ cũng là một trong những nguyên nhân làm cho số lượng chim ở các sân, vườn chim giảm sút.

Nói đến miền Tây là phải nói đến tài nguyên thiên nhiên - chim cò - mà thiên nhiên đã ưu đãi. Thế nên, từng địa phương cần khôi phục lại cảnh quan cây cối (rừng ở vùng nước mặn) để tạo môi trường sinh thái ổn định thật sự là môi trường sống an toàn cho các loài chim; ban hành các quy định cho những hộ dân ý thức giữ gìn các sân chim, để bảo vệ và phát triển bầy đàn; đầu tư các giếng nước ngọt trong những sân chim vùng ngập mặn giúp loài vật này có đủ nước uống trong mùa khô, mùa sinh sản; cần có quy định việc săn bắt chim. Trong thời gian tới, cơ quan chức năng, chính quyền địa phương, các nhà khoa học nên có những giải pháp đồng bộ nhằm phát triển bầy đàn chim tự nhiên, để vùng ĐBSCL nói chung đúng là nơi đất lành chim đậu. Bởi vì ngoài chuyện bảo tồn, các sân chim, vườn cò còn là những điểm du lịch sinh thái hấp dẫn du khách mọi miền.

(Nguồn: THÀNH ĐƯỢC // Haugiang Online)