Mỹ “từ bỏ” chính sách đồng USD mạnh?

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

Khi “đồng bạc xanh” rơi xuống gần mức thấp lịch sử trong thời gian gần đây, chính quyền Tổng thống Barack Obama lại “im hơi lặng tiếng” không hề đả động đến chuyện Washington kiên trì theo đuổi chính sách đồng USD mạnh.

Lần gần đây nhất Bộ trưởng Tài chính Mỹ Tim Geithner nhắc đến từ “đồng USD mạnh” là vào tháng 11 năm ngoái, và nếu lướt qua những bài phát biểu của ông cũng như những tư liệu lưu trữ, chúng ta có thể thấy rằng từ đó đến nay ông không hề động chạm tới vấn đề này.

Trong khi đó, lãi suất được duy trì ở các mức thấp kỷ lục, chương trình thu mua trái phiếu của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED), thâm hụt ngân sách ngày càng phình to và chính sách tạo việc làm dựa vào xuất khẩu của Nhà Trắng, đang góp phần làm đồng USD suy yếu.

Điều này khiến ngày càng nhiều nhà đầu tư cũng như các chuyên gia tiền tệ cho rằng Oasinhtơn đang chấp nhận sự giảm giá từ từ của đồng bạc xanh, với hy vọng nó sẽ tạo ra một lực đẩy đủ lớn để làm hồi sinh nền kinh tế lớn nhất thế giới.

Allen Siani, chuyên gia kinh tế toàn cầu của công ty Decision Economics Inc. ở Boston, nói: “Vẫn chưa có bằng chứng rõ ràng trong các tuyên bố chính thức hay bình luận của các quan chức chủ chốt của Oasinhtơn, nhưng trên thực tế Mỹ đang cho phép, nếu không muốn nói là hậu thuẫn cho sự xuống giá có chủ ý của đồng USD”. Theo ông, nguyên nhân khiến đồng USD mất giá chủ yếu xuất phát từ chính sách tiền tệ cực lỏng mà FED áp dụng trong suốt hơn hai năm qua, như được thể hiện qua chính sách tài khóa hoặc thuế khóa. Ông nói: “Các thị trường sẽ không mua đồng USD khi lãi suất đứng ở mức 0% và nền kinh tế Mỹ đang tăng trưởng với tốc độ chỉ bằng 1/3 của Trung Quốc. Và đó là một sự lựa chọn dễ dàng đối với các nhà đầu tư”.

Không thể phủ nhận lý do khiến các thị trường tài chính cho rằng xu hướng đồng USD mất giá so với các đồng tiền khác sẽ còn tiếp diễn, do chính sách thương mại hiện nay của Mỹ dường như lại cần tới một đồng tiền yếu. David Gilmore, đối tác của công ty FX Analytics ở Essex, Connecticut, nói: “Rõ ràng là mục tiêu tăng gấp đôi xuất khẩu mà Chính quyền Tổng thống Barack Obama đặt ra sẽ không thể thành hiện thực nếu đồng USD không giảm giá”. Những sức ép gần đây của Chính phủ Mỹ đòi đối tác thương mại lớn của mình là Trung Quốc phải định giá lại đồng Nhân dân tệ (NDT) càng làm rõ thêm điều này.

Phần lớn những lập luận giải thích cho sự xuống giá của đồng USD (giảm 6,2% so với rổ 6 đồng tiền mạnh trong năm nay) đều xuất phát từ việc FED duy trì chính sách lãi suất thấp để thúc đẩy đà phục hồi kinh tế từ cuộc khủng hoảng tài chính 2007-2009. Các cường quốc kinh tế mới nổi lên ở Mỹ Latinh và Châu Á cho rằng chính sách tiền tệ của Mỹ đang thổi bùng lạm phát trên toàn cầu và làm hỏng những nỗ lực nhằm tái cân bằng nền kinh tế thế giới. Năm ngoái, Bộ trưởng Tài chính Brazil Guido Mantega nói Mỹ và các nước tiên tiến không hề quan tâm đến  những thiệt hại của các thị trường đang nổi.

Những báo cáo kết quả kinh doanh được công bố mới đây cho thấy đồng USD giảm giá đang giúp các công ty của Mỹ thuận lợi hơn trong việc bán dược phẩm, hóa chất và thực phẩm tại các thị trường nước ngoài. Một cựu chuyên gia kinh tế của chính quyền Obama (giấu tên) kết luận: “Tôi không tin Chính phủ Mỹ đang tích cực thúc đẩy chính sách đồng USD yếu, nhưng tôi cho rằng thực tế lãi suất đứng ở mức thấp và Mỹ quyết liệt thực hiện các chương trình nới lỏng tiền tệ đang làm giảm giá đồng USD. Đây chắc chắn là cơ chế mà trên thực tế sẽ dẫn tới một chính sách đồng USD yếu”.

Một chiến lược như vậy tiềm ẩn nhiều nguy cơ lớn, nhất là nguy cơ lạm phát. Chương trình thu mua nợ của FED, được biết đến với cái tên là chương trình nới lỏng có định lượng, đối với nhiều người thì nó giống như việc khởi động máy in tiền tại ngân hàng trung ương, điều dần dần sẽ làm giảm giá đồng USD.

Steve Stivers, thành viên đảng Cộng hòa ở bang Ohio, nói “Khi ngân hàng trung ương in tiền, nó sẽ làm giảm giá đồng USD” và thổi bùng nguy cơ lạm phát”. Thượng Nghị sĩ đảng Cộng hòa Jim DeMint cũng có quan điểm tương tự khi ông nói trước ủy ban Ngân hàng Thượng viện hồi tháng trước rằng: “Chương trình nới lỏng định lượng, mua nợ, hay chúng ta làm điều đó bằng cách nào cũng sẽ dấy lên những lo ngại về giá trị đồng tiền trong dài hạn”.

Tuy nhiên, các nhà phân tích cho rằng việc cho phép đồng USD giảm giá từ từ không phải là một chính sách đáng lo ngại, trừ khi sự sụt giảm này diễn ra với tốc độ mạnh. C. Fred Bergsten, Giám đốc Viện Peterson ở Oasinhtơn, nói: “Đây là một phần thiết yếu đối với cả việc tái cân bằng toàn cầu và tái cân bằng ở trong nước, vì người Mỹ đều nhất trí cần phải giảm sự phụ thuộc vào chi tiêu tiêu dùng dựa vào vay mượn mà thay vào đó phải dựa nhiều hơn vào xuất khẩu để thúc đẩy tăng trưởng”. Ông Bergsten lưu ý đồng USD liên tục giảm giá trong suốt 9 năm qua, ngoại trừ một vài đợt tăng ngắn ngủi khi cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu nổ ra vào năm 2008 và năm ngoái khi cuộc khủng hoảng nợ ở châu Âu bột phát. Điều đó có nghĩa là hệ thống tỷ giá hối đoái tiếp tục thời kỳ tái cân bằng, ngoại trừ cặp tỷ giá USD và NDT.

Trên các thị trường tài chính, các chủ thể tham gia cho rằng đồng USD sẽ tiếp tục giảm giá, một phần liên quan tới những nghi ngờ rằng chính quyền Obama và phe Cộng hòa đối lập có thể nhất trí với nhau về biện pháp giảm thâm hụt ngân sách đang ngày càng phình to. Mohamed El-Erian, đồng trưởng ban đầu tư của công ty quản lý trái phiếu PIMCO hiện quản lý số tài sản trị giá 1.200 tỷ USD, nói: “Chính sách tài khóa và tiền tệ hiện nay của Mỹ sẽ tiếp tục gây sức ép lên đồng USD”. Trong khi đó, nhà đầu tư có tầm ảnh hưởng lớn Jim Rogers cảnh báo giới đầu tư sẽ ngừng mua vào các công cụ nợ có độ rủi ro ngày càng tăng của Chính phủ Mỹ, khi nói: “Đến một lúc nào đó, mọi người sẽ nhận ra rằng sẽ là ngớ ngẩn nếu cho Chính phủ Mỹ vay tiền trong 30 năm bằng đồng USD với mức lãi suất 3,4,5 hay 6%”.

(Tamnhin)