Nói đến Đà Nẵng, khách phương xa thường nghĩ đến những danh thắng non nước hữu tình và nơi đây còn có các món đặc sản biển như gỏi cá Nam Ô, mì Quảng, bánh đập Hội An... Nhưng gây ấn tượng với tôi nhiều nhất là món cá bã trầu nướng muối ớt, bởi những con cá bã trầu ở miệt vườn miền Tây Nam bộ từng gắn chặt với ký ức tuổi thơ tôi.
Trong những ngày hè ở miền Tây Nam bộ, bọn trẻ chúng tôi thường rủ nhau đi giậm cá thia thia và mỗi lần giở rổ lên thường dính những con cá bã trầu. Đây là loại cá nước ngọt dài cỡ 5 - 7 cm, nhỏ bằng ngón tay út, cá trống có vảy nhiều màu sắc hơn cá mái - thường là màu xanh nhợt nhạt, điểm vài chấm hồng ở đuôi, có sọc dưa hai bên thân.
Cá bã trầu nướng muối ớt. Ảnh: TT |
Cá bã trầu không đá nhau như cá thia thia, vì thế mỗi khi bắt được nhiều, bọn chúng tôi thường hùn với nhau để kho quẹt ăn với cháo trắng, rất ngon. Riêng ở Đồng Tháp, trong mùa nước nổi, các chợ cũng có bán cá bã trầu, cá thia thia. Bà con ở vùng này còn chế biến món cá bã trầu nhúng giấm (cuốn bánh tráng, rau sống) và làm mắm cá bã trầu, thật tuyệt vời!
Khi ra đến Đà Nẵng, nghe nói đến món cá bã trầu nướng tôi rất ngạc nhiên. Con cá chút xíu vậy thì nướng làm sao? Nghĩ mãi vẫn không hình dung được ra sao, tôi chọn cách gọn nhất là vô quán kêu món cá bã trầu nướng muối ớt để thỏa cái tò mò. Phải một hồi lân la dọ hỏi, chủ quán cho biết, đây là loài cá biển, chỉ trùng tên nhưng hoàn toàn khác với con cá bã trầu ở vùng đồng bằng Nam bộ.
Con cá bã trầu ở biển có màu đỏ toàn thân (có phải tên gọi vậy vì nhìn nó giống như miếng bã trầu?), nặng khoảng từ 150 - 200 gram trở lên, đầu và thân dẹp, miệng rộng, thịt thơm, ngọt. Cá được chế biến nhiều món ăn nghe qua đã thấy muốn thử như chiên tươi giầm nước mắm chanh tỏi ớt, kho lạt bằm xoài sống, nướng cuốn bánh tráng… Chủ quán vui vẻ đọc bài “Vè con cá”, trong đó có câu "Đỏ màu bó xác là cá bã trầu” rồi chia sẻ về cách chế biến cá bã trầu.
Mua cá ở chợ phải chọn mang cá màu đỏ hồng, cỡ 200 gram/con trở lên, cá lớn thịt mới ngon. Đem cá về đánh vảy, chặt đuôi, vây, kỳ, móc bỏ ruột, rửa sạch (bằng nước giấm hay gừng cho bớt mùi tanh), để ráo. Dùng dao khứa hai bên thân cá để ướp mau thấm và nướng mau chín. Cho gia vị (muối, đường, bột ngọt, hành, tỏi, dầu ăn, ớt xanh đâm giập…) vào cá ướp vừa khẩu vị, khoảng 15 phút cho ngấm. Khâu ướp cá rất quan trọng. Cá ướp phải làm sao cho vừa miệng (có độ ngọt, béo, cay thơm đặc trưng), nếu ướp cá quá mặn sẽ trở thành khô cá muối, mất ngon.
Đặt cá lên vĩ nướng, với lửa liu riu. Chờ cá chín vàng mặt dưới, trở mặt trên xuống cho đến khi hai mặt vàng đều nhau là cá chín. Xếp rau sống (xà lách, rau thơm, cà chua, chuối xanh, dưa leo xắt lát…) ra dĩa. Gắp cá để lên, thế là xong. Nhớ làm một dĩa muối hột với ớt hiểm xanh đâm giập vắt một chút chanh (hay nước mắm chanh, tỏi, ớt... tùy khẩu vị).
Ngồi nơi quán cóc ven đường cùng với bạn bè vào ban đêm, cạnh bên bờ sông Hàn lộng gió để thưởng thức món cá bã trầu nướng thật thú vị. Đặt miếng bánh tráng nhúng trong lòng bàn tay. Dùng đũa giẽ một miếng thịt cá bã trầu, thêm một ít rau sống, bún (nếu thích) để lên phía trên gói lại, chấm vào chén muối ớt đưa lên miệng nhai chậm rãi. Vị ngọt, giòn, thơm đặc trưng của cá hòa lẫn vị mằn mặn, the the của muối ớt thật hấp dẫn.
(Theo Thời báo kinh tế Sài Gòn)