Cân bằng cuộc sống

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

Cuộc sống ngày càng bộn bề tất bật. Tốc độ sống, tốc độ làm việc, tốc độ ăn, ngủ… đều nhanh đến chóng mặt. Dù muốn hay không người ta vẫn phải sống như thế. Một xã hội mang tính công nghiệp hiện đại đòi hỏi như thế. Và vì vậy nhu cầu giải trí, thư giãn cũng tăng dần lên để cân bằng cuộc sống, cân bằng lại cho sức khoẻ và tinh thần của con người. Những dịch vụ thư giãn, giải trí có ở khắp mọi nơi, muôn hình vạn kiểu; nhưng người ta vẫn cứ tìm cách kéo dần những góc thư giãn vào trong nhà…

Sự hiện diện của bàn cờ ở không gian này vừa có tính chất trang trí, vừa thể hiện một thú vui, một sở thích toát lên tinh thần sống cân bằng, thư thái

Thư giãn là… cái chi?

Có thể nhiều người sẽ bật cười khi đọc thấy câu hỏi này, và cho rằng thật ngớ ngẩn. Nhưng có lẽ nên tiếp cận một cách cụ thể và đơn giản nhất trước khi đi vào vấn đề. Lâu nay ta nói nhiều về cụm từ này mà có thể chưa hiểu đúng, thậm chí “thư giãn” còn hay được hiểu sang mấy vấn đề tế nhị không hay cho lắm. Vậy, thư giãn là gì?

“Thư giãn” là cụm từ không có trong rất nhiều từ điển, bởi nó là từ ghép bởi hai từ khác nhau có nguồn gốc ngôn ngữ khác nhau, ở góc độ nào đó có mối quan hệ nhất định:

Thư: nghĩa là thư thái, chậm rãi (từ gốc Hán)

Giãn: nghĩa là nới ra, làm lỏng ra, kéo dài ra (từ gốc Việt)

Theo đó, có thể hiểu “thư giãn” là những hoạt động nhẹ nhàng, chậm rãi mang tính nghỉ ngơi (cho cả thể chất và tinh thần), điều tiết các hoạt động, sinh hoạt của cơ thể con người nhằm cân bằng để đạt tới một trạng thái tốt hơn.

Như vậy, đủ để thấy rằng nghĩa “thư giãn” hiện nay chúng ta hiểu và hay dùng có những thay đổi so với nghĩa của từ gốc. “Thư giãn” nhiều khi được hiểu là một hoạt động vui chơi khác – không phải làm việc.

Đọc sách, không gian của sách là đời sống tinh thần của rất nhiều người.

Những kiểu thư giãn tại gia

Thực tế về mặt xã hội là có rất nhiều dịch vụ thư giãn, rất phong phú, luôn luôn phát triển đáp ứng nhu cầu của con người. Nhưng không phải ai cũng có thời gian, điều kiện và cả tiền bạc để tới những chỗ đó thư giãn. Và vì vậy người ta muốn kéo những không gian thư giãn, những góc thư giãn về gần, vào trong nhà mình, thậm chí vào luôn… phòng ngủ.

Mức sống tăng lên thì nhu cầu thư giãn tại gia cũng tăng theo. Gần đây, các kiến trúc sư làm nhà ở hay được đặt hàng yêu cầu một (hay vài) không gian thư giãn ở trong nhà, bên cạnh những không gian chức năng truyền thống không thể thiếu như phòng khách, phòng ngủ, bếp… Mỗi gia đình, mỗi cá nhân có những nhu cầu và sở thích thư giãn khác nhau, nhiệm vụ của kiến trúc sư là phải chuyển hoá bằng công năng và ngôn ngữ kiến trúc để đáp ứng những nhu cầu ấy.

Các hình thức thư giãn rất phong phú. Tuy nhiên có thể tạm tổng kết có mấy kiểu thư giãn tại gia sau – liên quan cụ thể đến không gian chức năng của kiến trúc cũng như hệ thống thiết bị công trình:

Thư giãn thể chất, sức khoẻ

Đó là các hoạt động nhằm làm phục hồi, tăng cường sức khoẻ. Với kiến trúc, cần phải có các không gian, các phòng chức năng, các thiết bị đáp ứng được hoạt động này. Hiện nay, nhiều công trình nhà ở gia đình đã có những “góc thư giãn” cho sức khoẻ. Đó là hồ bơi, là hệ thống phòng xông hơi, hệ thống vòi tắm massage, bồn tắm – bể sục… Chơi thể thao nhẹ nhàng, không mang yếu tố luyện tập thành tích cũng là một cách thư giãn. Nói chung, các yếu tố kiến trúc và thiết bị đáp ứng cho “hệ thống thư giãn sức khoẻ” này tốn không ít tiền. Bên cạnh đó vấn đề vận hành thiết bị cũng không hề đơn giản.

Một không gian có thư giãn mà có giao tiếp, giao tiếp để thư giãn.

Thư giãn tinh thần

Là các hoạt động nhằm đạt tới sự nhẹ nhàng, thư thái trong tinh thần, trong suy nghĩ – nhất là với những người làm việc trí óc. Nói chung thì thư giãn kiểu này “trừu tượng” hơn thư giãn sức khoẻ. Về mặt kiến trúc, để đáp ứng nhu cầu thư giãn tinh thần vừa dễ lại vừa khó.

Để thư thái đầu óc, để thoải mái tinh thần… có thể chỉ cần những mảng xanh ở vườn, một cái hiên nghỉ lấp lánh bóng nắng, một tiếng chim hót líu lo… Nhưng cũng để thư giãn tinh thần, có người thích nghe nhạc; hay hiện đại và hợp thời hơn là hát karaoke; mà khi đã nghe nhạc hay hát hò lại đòi hỏi hệ thống thiết bị âm thanh đủ đáp ứng. Đến đây là vấn đề kỹ thuật thuần tuý cho kiến trúc sư và các chuyên gia chứ không còn là chuyện văn nghệ nữa.

Thư giãn kiểu thú chơi

Kiểu thư giãn này xuất phát từ kiểu thư giãn tinh thần, nhưng đã có những thay đổi. Những hoạt động mang nhằm mục đích thư thái đầu óc, thoải mái tinh thần như nghe nhạc, đọc sách, chăm nuôi sinh vật cảnh chuyển dần thành sở thích, thành thú chơi, ham mê. Kiểu thư giãn này nếu ở mức độ vừa phải thì vẫn là thư giãn, có tác dụng tốt, làm cho tinh thần sảng khoái, trí óc bớt căng thẳng. Những thú chơi phần nhiều cũng mang tính nhân văn, hướng tới những giá trị thẩm mỹ, văn hoá. Tuy nhiên, nếu… quá đà, thì thư giãn kiểu này sẽ không còn là thư giãn nữa; mà sẽ là một cuộc chơi rất đau đầu, tốn thời gian, công sức và tiền bạc.

Từ xưa cho tới thời đại @ bây giờ, những thú chơi thế vẫn tồn tại, thậm chí có nhiều thú chơi mới, cách chơi mới. Có thú chơi liên quan đến ngôi nhà và không gian kiến trúc, có thú chơi chả dính dáng gì cả. Có thể kể vài kiểu chơi như: chơi sinh vật cảnh, chơi tem, chơi cờ, chơi đồ cổ, chơi âm thanh, chơi nhạc, chơi ảnh – máy ảnh, chơi xe đạp – xe máy – ôtô, chơi máy bay mô hình… Ai đã chơi sẽ biết là chẳng thấy thư giãn chút nào!

Một chỗ ngồi, một khoảng nhìn với thiên nhiên xanh mát giúp chúng ta có những khoảng lặng cân bằng cuộc sống

Thư giãn tại gia nhiều khi cũng… mệt

Thư giãn mà sao mệt quá! Nhiều người đã than như vậy. Phần này không đề cập tới mấy thú chơi đau đầu như đã nhắc ở trên, mà nói chuyện thư giãn tại gia theo đúng nghĩa. Lý do loanh quanh cũng là cái góc thư giãn tại gia có vấn đề. Nói tới đây chắc nhiều kiến trúc sư chột dạ, vì đã góp phần không nhỏ tạo ra mấy cái góc ấy theo yêu cầu của thượng đế.

Thật ra cũng chỉ là các khách hàng – thượng đế làm quan trọng hoá vấn đề, lại chưa rõ cái nhu cầu của mình tới đâu, nên mới thành chuyện. Thấy nhà mình thừa phòng thì nổi hứng muốn rạp hát tại gia; phòng karaoke, rồi bàn bóng bàn, bida… Thấy đất còn rộng quá thì bảo vẽ cái hồ bơi. Rồi thấy thiên hạ chơi hi-end cũng hì hụi mua loa sắm đĩa, thấy người ta có sauna, xông sục cũng phải cố cho bằng… Nhưng tất cả những thứ đó không mang lại thư giãn theo đúng nghĩa nếu không có một sự đầu tư chu đáo về thời gian, công sức.

Và cả nề nếp sinh hoạt, mối quan hệ giữa các thành viên trong gia đình cũng là một yếu tố ảnh hưởng không nhỏ. Nhà ít người, mỗi người một việc, ai cũng bận; chả lẽ hát karaoke hay chơi bida một mình? Cây xanh cá cảnh nếu không có thời gian, hoặc nếu lười chăm thì rồi cũng héo hon mà chết! Tắm hơi, xông sục thì tự bày tự dọn, sao mà ngại thế! Thật là vô vàn những chuyện rắc rối phiền toái. Thôi thì ra quán hát karaoke cho tiện, lại dễ hẹn bạn bè; thôi thì ra câu lạc bộ chơi bida cho có không khí; hoặc ra bể bơi công cộng bơi để còn được… ngắm nhiều người. Chuyện những góc thư giãn tại gia (được đầu tư không ít tiền) mà hiệu quả sử dụng ít – hay tệ hơn là đắp chiếu là chuyện thường thấy.

Trở lại với việc thư giãn theo đúng nghĩa nguyên bản, có lẽ đơn giản lắm; thư giãn tại gia càng đơn giản hơn. Một chỗ ngồi thoáng mát có bóng cây xanh, một chậu hoa đặt đúng chỗ, một góc cũ kỹ nào đó của riêng ta cùng cây guitar gỗ… cũng có thể là thư giãn rồi. Nhà có cái hiên, ông cùng bạn già uống trà đọc thơ, bà cháu rủ rỉ kể chuyện, anh chị em ngồi nhể ốc… là thư giãn. Nhà có một mảnh sân, một khoảng trời, có ngọn gió đưa qua, có ánh trăng đêm rằm… là thư giãn tuyệt vời mà chẳng tiền nào mua được. Đấy, thư giãn đấy; có đòi hỏi gì không gian kiến trúc mới mẻ đặc biệt gì đâu, hay thiết bị tân kỳ nào đâu!?

Hãy nghĩ về cái sự thư giãn nguyên bản nhất, gần gũi nhất, giản dị nhất; thì mỗi người sẽ tìm được câu trả lời cho chính mình. Và khi đó, có lẽ những yêu cầu đặt ra cho kiến trúc sư về cái góc thư giãn trong nhà cũng bay đi ít nhiều!

( Theo KTS Nguyễn Trần Đức Anh // SGTT Online)