Chung riêng trọn vẹn

Nhà ở hay công trình công cộng?

Một trong những điểm khác biệt giữa nhà ở và các công trình công cộng là tính định cư lâu dài và sự riêng tư. Ngay cả những công trình gần với nhà ở như khách sạn, resort... thì quan niệm về sử dụng và bố trí vẫn có khác biệt cơ bản, do đó nhiều người muốn xây nhà mình như “khách sạn 5 sao” đều thấy không phù hợp sau một thời gian sử dụng.

Phòng ngủ ở khách sạn dù rộng rãi tiện nghi nhưng chỉ là phòng chứ không là nhà vì không có bếp núc, bàn thờ, chỗ giặt phơi, kho chứa đồ... so với một ngôi nhà dù nhỏ như một căn phòng nhưng có phần bếp núc ổn định, chỗ thờ cúng gia tiên... (hình 1).

Một số gia đình trẻ lựa chọn cách thức ra riêng sau một thời gian ở chung vì cảm thấy không thoải mái trong sinh hoạt thường ngày, các thế hệ có sự va chạm về sở thích, thói quen sinh hoạt và nhu cầu riêng tư. Thế nhưng, khi ra riêng đuợc tự do, bạn bè tụ tập triền miên, dễ dãi trong sinh hoạt thiếu sự quản lý của ông bà cha mẹ sẽ khiến nhiều “tổ ấm hiện đại” bị đảo lộn về sắp xếp .

Tôn trọng riêng tư chứ không sùng bái cá nhân

Việc quá đề cao tính riêng tư có thể khiến nhà rơi vào tình trạng mỗi người một ý, một sở thích, một sinh hoạt riêng khiến Trường Khí chung toàn nhà không còn thống nhất nữa. Ví dụ như làm chỗ tiếp khách riêng cho từng đứa con (ở trong hoặc ngoài các phòng ngủ) hay làm phòng ngủ khách (dự trù) rồi đóng cửa để đó. Việc “dành” nhiều chỗ cho khách đưa đến tình trạng không khí trong nhà luôn náo nhiệt, khó đảm bảo sự riêng tư.

Do vậy một số gia chủ có giao tiếp nhiều nhưng vẫn muốn đảm bảo riêng tư thường chọn cách đưa không gian tiếp khách vào một khu vực biệt lập tùy theo điều kiện có thể, ví dụ như nhà phố có sân thì làm một chòi nhỏ để bạn bè hàn huyên hay biệt thự với một hàng hiên hở mở ra vườn (hình 2).

Các căn hộ chung cư nếu không khéo ngăn chia cũng gặp nhiều phiền toái: bước vào nhà đã thấy ngay bếp ăn, khách nhìn xuyên thấu bếp núc (Lộ Khẩu Táo) thông thống phòng ngủ cũng như phòng vệ sinh...

Ta có thể xem xét ví dụ ở hình 3 và hình 4 để thấy việc bố trí của một căn hộ nhỏ nhưng có sự phân định chủ khách khá rạch ròi: phòng khách được hướng tầm nhìn ra ban công có tiểu cảnh thiên nhiên, còn giữa bếp và khách có cửa trượt để ngăn tầm nhìn cũng như giảm khói mùi lan tỏa.