Một loại thuốc cực độc có thể gây quái thai lại đang được nhiều bác sĩ da liễu lạm dụng kê toa. Hầu hết bệnh nhân đều không biết về điều này...
Những loại thuốc nguy hiểm này đang được kê toa tràn lan - Ảnh: T.Dương. |
Theo PGS.TS Nguyễn Hữu Đức, Trường đại học Y dược TP.HCM, thuốc Isotretinoin (tên biệt dược là Isotina, Acnotin, Desactin...) là loại thuốc rất độc. Phụ nữ mang thai uống loại thuốc này sẽ sinh quái thai.
Thuốc này được chỉ định điều trị các dạng trứng cá nặng mà trước đó đã điều trị bằng nhiều loại thuốc thông thường nhưng không hết. Thế nhưng, theo ghi nhận của chúng tôi, loại thuốc độc này lại đang được nhiều bác sĩ lạm dụng.
Toa nào cũng có thuốc độc!
Một chiều giữa tháng 5-2010, chúng tôi đến phòng chăm sóc da Bệnh viện Đại học Y dược TP.HCM. Sau khi đóng tiền khám bệnh là 100.000 đồng, chúng tôi ngồi đợi khoảng 20 phút thì được gọi tên vào khám.
Bác sĩ T. nhìn chúng tôi và hỏi chúng tôi muốn khám gì. Chúng tôi kể tình trạng da mình hay bị nổi mụn nhỏ, lỗ chân lông to, nám nên muốn bác sĩ giúp để có làn da sáng, đẹp hơn.
Bác sĩ chăm chú nhìn vào mặt chúng tôi rồi nhận xét: “Da em bị mốc mốc, nhám nhám, dễ bị ngứa” và chẩn đoán bị “viêm da bã nhờn”. Sau đó bác sĩ kê bảy loại thuốc, trong đó có thuốc Isotretinoin. Ở phần lời dặn của toa thuốc ghi “tránh nắng, tránh thai an toàn khi đang dùng thuốc, không thoa kem hoặc thuốc khác”.
Tương tự, ở một phòng khám tư trên đường Hùng Vương, bác sĩ T. không cần hỏi trước đó từng điều trị thuốc gì, kê luôn cho chúng tôi năm loại thuốc, trong đó có Isotina kèm theo lời dặn duy nhất là thuốc sẽ gây ảnh hưởng đến thai nên muốn có thai phải đợi sáu tháng sau khi uống thuốc.
"Theo khuyến cáo trong năm 2010 của Hiệp hội Da liễu Anh, ngoài ảnh hưởng đến dị dạng thai nhi, người bệnh uống thuốc Isotretinoin còn bị thay đổi tính cách như bị trầm cảm, kích động, có thể gây ra ý nghĩ, hành vi tự tử" (BS Hoàng Văn Minh) |
Rồi ở một phòng khám khu Rạch Miễu, bác sĩ A. bắt đầu khám bằng một câu hỏi: “Thế em muốn khám gì?”. Chúng tôi nói da mặt bị thâm, thỉnh thoảng nổi mụn, muốn được bác sĩ điều trị cho da sáng, đẹp hơn.
Bác sĩ chẩn đoán chúng tôi bị sạm da, nhờn. Sau khi biết chúng tôi chuẩn bị lập gia đình, bác sĩ kê cho chúng tôi bốn loại thuốc, trong đó có Isotina. Bác sĩ A. dặn chúng tôi phải “kế hoạch” trong lúc uống thuốc.
Trước đó chị T.H., 23 tuổi, cũng được BS A. chẩn đoán “mụn, sạm da” và kê thuốc Isotina. Sau khi biết đây là một loại thuốc độc có thể gây quái thai, chị H. bức xúc kể bác sĩ A. không hề dặn phải tránh mang thai trong thời gian uống thuốc. Trao đổi với PV về điều này, bác sĩ A. giải thích có thể lúc đó nhiều bệnh nhân quá nên quên và gửi lời xin lỗi tới bệnh nhân!
Cả ba nơi khám bệnh cho chúng tôi đều kê loại thuốc độc này nhưng không một bác sĩ nào yêu cầu chúng tôi thử thai xem chắc chắn là chưa mang thai hay không, từ đó mới kê thuốc.
Thu hút bệnh nhân bằng hiệu quả
Một số bác sĩ da liễu cho biết tình trạng lạm dụng loại thuốc này phổ biến trong hai năm trở lại đây. Sở dĩ nhiều bác sĩ da liễu lạm dụng kê loại thuốc độc này vì có hiệu quả nhanh, dễ thu hút bệnh nhân tới khám.
Hầu hết bệnh nhân không thể biết đó là loại thuốc độc khi không được bác sĩ cung cấp đầy đủ thông tin. Thay vào đó, nhiều bệnh nhân lại tưởng bác sĩ mát tay, chữa mụn nhanh khỏi nên truyền miệng nhau đến khám. Tuy nhiên, khi không dùng thuốc này một thời gian, tình trạng da lại trở về như cũ.
Xem những toa thuốc mà chúng tôi cung cấp sau khi đi thực tế, bác sĩ Hoàng Văn Minh - trưởng phòng khám da liễu, Bệnh viện Đại học Y dược TP.HCM - nhận xét: đúng là những toa này được cho thuốc quá rộng rãi, thậm chí không đúng chỉ định.
Theo bác sĩ Hoàng Văn Minh, trên thế giới, trước khi kê toa loại thuốc này bác sĩ phải yêu cầu bệnh nhân đi thử thai. Nếu bệnh nhân chắc chắn không có thai trước khi sử dụng thuốc trong vòng một tháng mới được bác sĩ kê toa điều trị.
Khi dùng thuốc này, bệnh nhân phải cam kết sử dụng hai biện pháp tránh thai. Dù vậy, trong suốt quá trình sử dụng thuốc, các nữ bệnh nhân vẫn phải tiếp tục thử thai mỗi tháng một lần để lỡ mang thai sẽ được tư vấn cách giải quyết và được tư vấn hơn một tháng sau khi sử dụng thuốc mới được có thai.
Với những bệnh nhân được điều trị đúng chỉ định, bác sĩ vẫn phải tư vấn đầy đủ những tác dụng phụ thường gặp khi uống loại thuốc này như khô môi, khô mắt, khô da... Từ đó, bệnh nhân có thể chấp thuận điều trị loại thuốc này hay không.
Rất nhiều tác dụng phụ Trong tờ hướng dẫn sử dụng thuốc Isotina có ghi: Isotretinoin phải được kê đơn hoặc sử dụng dưới sự giám sát của các bác sĩ có chuyên môn sử dụng các retinoid tác dụng toàn thân để điều trị trứng cá nặng và hiểu rõ về mức độ nguy hiểm của Isotretinoin cũng như cần theo dõi tình trạng của bệnh nhân. Toa thuốc cũng nêu rõ rất nhiều tác dụng phụ có thể xảy ra trong khi uống thuốc như có thể gây quái thai, rối loạn tâm thần, rối loạn thị giác, thính giác, rối loạn máu và hệ bạch huyết, rối loạn gan mật... |
(Thùy Dương - Tuổi trẻ)