Hội chứng “thái đức”!

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

(minh họa: Khều).

Ai cũng biết “ăn được ngủ được là tiên”. Ai cũng hiểu là không dễ đêm nào cũng nằm thẳng cẳng ngáy o o khi đời là bể khổ trầm luân. Tuy vậy, không tức cành hông sao được nếu không chỉ giờ Tý canh ba mà đêm nào cũng phải thức giấc vài lần chỉ vì… mắc tiểu!

Nhiều người, như các bà hay viêm bàng quang, các ông đang khổ vì phì đại tuyến tiền liệt, hay thường gặp hơn nữa là người tiểu nhiều vì bệnh tiểu đường, đành ráng nhịn uống dù khát khô cổ để mong khỏi mất ngủ!

Cách suy nghĩ theo kiểu dễ gì rộng tay xài tiền nếu thắt sát lưng, buộc chặt bụng tuy có phần thuận lý vì thiếu nước dễ gì tưới cây, nhưng đáng tiếc là về cơ sở khoa học lại nghịch lý mới khổ “kép” cho nạn nhân vì vẫn mắc tiểu lại thêm khát nước!

Cho dù nguyên nhân nào cũng thế, vì áp lực của tuyến tiền liệt đã phình bụng, của phản ứng viêm tấy do đường tiết niệu bị bội nhiễm, hay nhiều khi chỉ vì rối loạn dẫn truyền thần kinh giao cảm, người bệnh nếu vừa tiểu xong lại có cảm giác mót tiểu là do bàng quang ở trong trạng thái quá kích ứng nên tiếp tục co thắt dù không ai cần.

Trong tình trạng như thế, nhịn uống tất nhiên không giúp ích được gì, thậm chí có hại là khác, vì những nguyên nhân: Những loại thuốc đang dùng đều không thể có tác dụng như mong muốn nếu cơ thể thiếu nước. Bệnh nào cũng dễ trở nặng nếu thuốc không gặp nước!

Riêng với người bệnh tiểu đường, nhịn uống vì sợ tiểu nhiều là biện pháp hoàn toàn vô ích vì chỉ khiến đường huyết dao động vô chừng, nghĩa là bàng quang cũng phản ứng lung tung, mới co lại thắt!.

Thiếu nước do uống không đủ sớm muộn cũng kéo theo rối loạn nhiều chất điện giải, trong số đó hàng đầu là kali. Người nhịn uống vì thế dễ bị táo bón, vọp bẻ, mất ngủ… Không ngủ được ắt táy máy sao đó. Bàng quang cũng thế mà thôi.

Thiếu nước thì nhiều loại độc chất, như acid uric, creatinin… có cơ hội tích lũy. Nhiều người tuy uống đủ thuốc, uống đúng thuốc, tuy kiêng cữ khắt khe nhưng càng lúc càng mệt chẳng qua vì… thiếu nước! Bằng chứng là nhiều phác đồ điều trị trước đó không hiệu quả bỗng trở nên công hiệu, người bệnh đang mệt đừ bỗng khỏe hẳn ra sau khi được điều chỉnh nước và chất điện giải.

Quan trọng hơn hết là định kiến sai lầm của nhiều nạn nhân. Tiểu đêm không hẳn là do uống nhiều nước vào buổi tối. Trong nhiều trường hợp, nguyên nhân là do bàng quang bị kích ứng trong đêm vì rối loạn dẫn truyền thần kinh sau một ngày dài thiếu nước. Bằng chứng là nhiều người bớt tiểu đêm thấy rõ sau khi uống đủ nước trong ngày, nhất là trong giờ lao động, ngay sau lúc đổ mồ hôi.

Ngược lại, tình trạng đêm nào cũng làm phiền hàng xóm vì xả nước nhiều lần càng rõ nét ở người tuy uống đủ nước theo kiểu uống cả ly cối nhưng mỗi ngày chỉ uống hai lần, trước khi ra cửa và sau khi về nhà! Uống nước cũng như làm từ thiện, không cần nhiều nhưng đều.

Chuyện đời bao giờ cũng thế. Đã vào, sớm muộn cũng phải ra. Tức nước tất nhiên khó tránh vỡ bờ. Nhưng nhiều khi xảy ra tình trạng sạt lở là do thiếu nước mới đau. Đúng là không nên uống nước quá nhiều vào buổi tối nếu không có nhu cầu lao động. Nhưng cố gắng giới hạn lượng nước uống trong ngày để mong đừng tiểu đêm thì sai. Trái lại, nên lưu ý một số điểm sau: uống nước cho đủ, tối thiểu 2 lít nước trong khoảng thời gian từ 8 giờ sáng đến 6 giờ chiều mỗi ngày; giảm lượng nước uống sau bữa ăn chiều. Giảm thiểu khác xa với ngừng uống! Đừng quên là tế bào, đơn vị của sự sống, không được thiếu nước trong mọi thời điểm, ngay cả trong lúc ngủ!

Nếu nước chiếm không dưới ba phần tư tổng lượng và hiện diện trong mọi ngõ ngách của cơ thể thì nước đương nhiên là điều kiện cơ bản để duy trì cuộc sống khỏe mạnh. Cơ thể con người một khi lâm cảnh thiếu nước trầm trọng thì cho dù có thuốc thánh cũng bằng không!, ngay cả với bệnh chứng thông thường. Chính vì thế không thể xem thường tình trạng tiểu đêm, một khi xảy ra thường xuyên, một khi nạn nhân càng lúc càng mất phong độ vào sáng hôm sau. Phải giải quyết tình trạng đêm nào cũng thao thức vì trên muốn yên nhưng dưới cứ quấy rầy.

Không chỉ vì chất lượng của cuộc sống, mà vì đó là đòn bẩy dẫn đến nhiều hậu quả nghiêm trọng từ một bắt đầu rất bình thường, từ hậu quả tích lũy ngấm ngầm của mất ngủ do tiểu đêm. Điều trị “hội chứng thái đức” cũng từa tựa như chuyện thành phố ngập nước mỗi lần mưa lớn. Nhiều khi vấn đề trở thành phức tạp đến độ nan giải chỉ vì bỏ sót vài chi tiết đơn giản.

(BS.Lương Lễ Hoàng - Trung tâm Oxy cao áp, TPHCM // The Saigon times)