Mùa hè nóng nực, sau một cơn mưa, hơi đất bốc lên, thấp khí thăng cao, khí nóng cũng tạm hạ thấp, dễ dẫn đến mắc bệnh trúng thử (cảm nắng).
Xử lý khi trúng thử
Nước dưa hấu thức uống tốt cho mùa hè oi bức |
Trúng thử có triệu chứng đầu óc mơ màng, đổ mồ hôi, miệng khát, buồn nôn, nặng thì đột nhiên bất tỉnh, hôn mê. Nguyên nhân chính là do rối loạn nước, chất điện giải. Bệnh này quan trọng ở phần dự phòng, cho nên cần chú ý ở triệu chứng báo trước của trúng thử như: đầu óc mơ màng, ù tai, ngực oi bức khó chịu, tim đập nhanh, đổ mồ hôi, tứ chi mất sức, miệng khát buồn nôn, nóng hôn mê đột nhiên ngất lịm, bất tỉnh nhân sự, sắc mặt trắng nhợt, tay chân lạnh mất cảm giác, chuyển đi thì dần dần tỉnh lại.
Nguyên tắc thực liệu: lấy thanh nhiệt giải thử là chính, dùng các đồ ăn và bài thuốc tân hàn thanh nhiệt, giải thử, ngọt, chua ích khí sinh tân, phương hương (có mùi thơm) tỉnh não. Đối với người bị trúng thử cần phải cấp cứu ngay, không cho uống nước lạnh, không cho nằm dưới đất ướt, cho uống nước nóng, rồi lấy vải xanh nhúng nước nóng mà đắp vào rốn cho ấm.
Dùng lá bạc hà tươi giã nát vắt lấy nước cốt 1 bát cho uống; cho uống một ly nước dừa tươi; dùng lá tía tô, lá mã đề, vò với nước, vắt lấy nước cốt cho uống; trái bồ kết (đốt tồn tính), cam thảo sao qua, lượng bằng nhau tán mịn cho uống 5g với nước nóng.
Sau khi đã tỉnh cho uống bài thuốc sau: rau má tươi 12g, lá tre 12g, hương nhu (lá) 16g, củ sắn dây 12g, bồ chính sâm 20g, mạch môn 10g, ngũ vị tử 6g, rễ đinh lăng 16g, xương bồ 12g. Sắc uống ngay khi thuốc còn nóng 1 thang.
Những món ăn phòng trúng thử
Trúng thử có thể đề phòng, chữa trị bằng các món ăn - bài thuốc có hiệu quả như dưới đây: Nước dưa hấu ngân hoa - vỏ dưa hấu 200g, ngân hoa 9g, đường trắng 30g. Rửa sạch vỏ dưa hấu, cắt nhỏ, rửa sạch ngân hoa. Bỏ vỏ dưa hấu và ngân hoa vào nồi, đổ nước vừa đủ, đun to lửa sắc 30 phút. Dùng vải xô lọc bã lấy nước, cho đường vào đợi nguội uống. Uống nhiều lần. Tác dụng: khu thử sinh tân, thanh nhiệt, giải độc, lợi tiểu. Thích ứng: chữa bệnh thử phát nhiệt, tâm phiền miệng khát, mắt đỏ, thần trí không tỉnh táo, cổ họng sưng đau, tiểu tiện ngắn ít, vàng đỏ, nhọt độc lở loét.
Hoặc dùng nước ô mai chua: ô mai 20 quả, bạc hà 12g, đường trắng 30g. Đem ô mai, bạc hà rửa sạch, rồi bỏ ô mai vào nồi sắc 30 phút, bỏ tiếp bạc hà sắc tiếp 2-3 phút dùng vải xô lọc bã lấy nước, cho đường vào là được. Uống nhiều lần, có tác dụng, thanh thử giải nhiệt, sinh tân chỉ khát. Thích ứng với bệnh thử phát nhiệt, ác phong hàn nhẹ, đau đầu, đầu óc mê mẩn, tâm phiền miệng khát.
Hay dùng nước thanh hao: thanh hao tươi 50g, đường trắng 25g. Rửa thanh hao rồi thái nhỏ, cho vào cốc có nắp đậy, đổ nước sôi vào cốc đậy nắp lại, ngâm 3 - 5 phút, dùng vải xô lọc bỏ bã, cho đường vào quấy đều là được. Uống nhiều lần. Có tác dụng thanh thử, thoái nhiệt. Thích ứng chữa thương thử phát nhiệt không lui, tâm phiền miệng khát, đầu óc mê muội, hoặc thấy lạnh run tráng nhiệt.
Nước đậu xanh bạc hà: đậu xanh 100g, bạc hà 12g, đường trắng 30g. Đậu xanh và bạc hà đãi rửa sạch. Bỏ đậu xanh vào nồi đổ 1 lít nước, to lửa đun sôi, bỏ bạc hà vào đun thêm 2 phút (nếu sau quá trình sắc mà nước không có màu xanh thì vô hiệu), dùng vải xô lọc qua rồi bỏ đường quấy đều là được. Uống nhiều lần. Có tác dụng thanh nhiệt, khu thử, sơ phong, giải biểu, trừ phiền chỉ khái. Thích ứng: chữa thử phát nhiệt, ác phong hàn nhẹ, đau đầu, đầu óc mơ màng, tâm phiền miệng khát.
Nước dưa hấu cà chua: dưa hấu 1 quả, cà chua 1kg. Dưa hấu rửa sạch lấy ruột, bỏ hạt. Dùng nước sôi ngâm nóng bỏng cà chua, lột bỏ vỏ bỏ hạt. Cùng cho vào vải xô xoắn vắt lấy nước (máy xay nhỏ lọc). Uống thường xuyên. Tác dụng thanh nhiệt, giải thử, sinh tân khai vị. Thích ứng: chữa bệnh thử phát nhiệt, miệng khát, thanh nhiệt, ăn uống không ngon miệng, tiêu hóa không tốt, tiểu tiện nóng đỏ.
Cháo hà diệp: Hà diệp tươi 1 lá, gạo tẻ 150g, đường trắng 30g. Đãi sạch gạo, đổ vào nồi, cho nước vừa đủ, hầm thành cháo, lấy lá sen úp lên trên mặt cháo, đun 5 phút, đợi cháo nguội bỏ lá sen đi, cho đường vào là được. Ăn sáng hoặc bữa tối. Có tác dụng thanh thử nhiệt, khu phiền khát. Thích ứng: chữa mạo thử mùa hạ.
(Theo Thanhnien Online)