Nghễnh ngãng có đáng sợ?

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

Nghễnh ngãng là biểu hiện hay gặp ở người cao tuổi (y học gọi lão thính). Lão thính được định nghĩa là sự giảm hoặc mất cảm giác thính giác. Nhờ những tiến bộ của khoa học y học mà tuổi thọ con người ngày càng cao, chất lượng sống cho người có tuổi càng được cải thiện nhưng đồng nghĩa với nó là quá trình lão hoá - nguyên nhân chính gây nên các bệnh tuổi già, trong đó có suy giảm chức năng nghe.

Lão thính chưa được quan tâm đúng mức

Lão thính nhiều khi chưa được quan tâm và đánh giá đúng mức vì luôn đi kèm theo một câu tự nhủ là "già ý mà" nên họ không ý thức được đầy đủ về tầm quan trọng cũng như khả năng điều trị lão thính và cố chịu đựng. Người thân cho rằng các cụ già nặng tai là chuyện bình thường nên ít quan tâm để đưa các cụ đi chữa bệnh cũng như ngại tiếp xúc với họ do phải nói to. Điều này gián tiếp làm tăng thêm sự mặc cảm vốn đã ngày càng trầm trọng ở các cụ. Việc chăm sóc sức khoẻ cho người cao tuổi là mối quan tâm của toàn xã hội, chính vì thế không thể thiếu được vai trò quan trọng của việc phòng và điều trị sự giảm thính lực ở nhóm đối tượng này. Từ năm 1934, Crowe và cộng sự lần đầu tiên chứng minh được sự liên quan giữa hiện tượng teo đét của cơ quan Corti vùng loa đạo ở tai trong và sự giảm thính lực ở người cao tuổi. Khi tuổi trên 50, da ống tai ngoài dần bị teo, mất nước, ứ đọng dáy tai tạo thành nút dáy, trong khi đó màng nhĩ dày đục, mất bóng, xuất hiện các mảng xơ nhĩ, chuỗi xương con nằm trong tai giữa bị xốp, có hiện tượng canxi hoá các khớp xương làm cho việc dẫn truyền âm thanh bị giảm. Quá trình lão hoá làm tổn thương các tế bào nghe tại tai trong ngày càng nặng lên theo tuổi. Dây thần kinh thính giác và các mạch máu nuôi dưỡng cũng bị thoái hoá kết hợp với sự đặc dần của các ống xương mà nó đi qua làm cho chúng bị kẹp lại, hậu quả là quá trình lão hoá ngày một nhanh chóng.

Nguyên nhân gây lão thính

người cao tuổi hay phàn nàn rằng họ rất khó nghe trong môi trường ồn ào hay khi nói chuyện với nhiều người một lúc dẫn đến việc giao tiếp xã hội bị cản trở. Việc suy giảm thính giác ở người cao tuổi cũng bị ảnh hưởng do rất nhiều yếu tố như sự xơ cứng của các mạch máu trong ốc tai gây rối loạn sinh hoá nội dịch tai trong và làm ảnh hưởng tới hoạt động giác quan của ốc tai. Các yếu tố di truyền thúc đẩy nhanh quá trình lão hoá chung của toàn cơ thể. Sự giảm sút của các hormon tuyến thượng thận và sinh dục làm gia tăng sự giảm thính lực ở người cao tuổi. Nếu người cao tuổi làm việc hoặc sinh sống trong môi trường tiếng ồn làm trầm trọng thêm điếc tuổi già và tiến triển điếc sẽ nhanh hơn. Việc sử dụng các chất kích thích như rượu, thuốc lá kéo dài là tác nhân của vô số bệnh tim mạch, ung thư phổi, ung thư đường hô hấp, tiêu hoá, đồng thời cũng là tác nhân làm nặng thêm sự giảm thính lực ở người cao tuổi. người cao tuổi cũng đã dùng nhiều loại thuốc chữa các bệnh khác trong cuộc đời, trong đó có rất nhiều thuốc gây nhiễm độc tai trong như các kháng sinh nhóm aminoglycosid, các thuốc lợi tiểu (furosemid), giảm đau (aspirin), chống loạn nhịp (quinidin), thuốc hạ huyết áp (resepine). Các bệnh cũ đã mắc để lại di chứng đối với sức nghe như viêm màng não, quai bị, zonna tai...

Để lão thính không ảnh hưởng đến cuộc sống của người cao tuổi

Suy giảm thính lực ở người cao tuổi ảnh hưởng lớn đến cuộc sống sinh hoạt hàng ngày. Nhiều cụ muốn xem chương trình thời sự ưa thích nhưng lại phải bật tiếng thật to đến hàng xóm cũng khó chịu chứ chưa nói đến người nhà nên ảnh hưởng lớn đến tâm sinh lý của các cụ. Các cụ cảm thấy bị cô lập, ai nói cũng không nghe thấy, nói to mọi người đều khó chịu, từ đó dẫn đến ngại tiếp xúc hay nói cách khác, chủ động cô lập mình vào cuộc sống câm lặng.

Các biện pháp cải thiện sự suy giảm thính lực:

- Sử dụng các thuốc tăng tưới máu vi mạch và tăng sử dụng oxy ở các tế bào thần kinh như tankan, lucidril, vincamin, nootropin, duxil, serC...

- Nhóm thuốc nội tiết: Oestrogen với phụ nữ mạn kinh, testosterol với nam, các hormon tuyến yên... để bù lại sự thiếu hụt ở người cao tuổi.

- Nhóm vitamin: Vitamin A chống tiếng ồn và tạo thuận lợi cho sự tái sinh của các mô liên kết nói chung cũng như của cơ quan thính giác nói riêng. Có thể kết hợp với vitamin B, vitamin E...

- Máy trợ thính là một biện pháp quan trọng trong việc cải thiện thính lực, tuy nhiên, việc đeo máy trợ thính không phải là không khó chịu nếu không đúng chỉ định và sử dụng đúng cách. Chính vì thế, phải có chỉ định và hiệu chỉnh máy nghe phù hợp với từng bệnh nhân.

- Ngoài ra, một số trường hợp đặc biệt mà người cao tuổi vẫn cần đến sức nghe để làm việc như những chính khách, nhà ngoại giao... không muốn sử dụng máy nghe có thể phẫu thuật để cấy điện cực ốc tai hoặc điện cực thân não. Để quá trình suy giảm thính lực tiến triển chậm giúp cho chất lượng cuộc sống luôn được đảm bảo thì việc duy trì một cuộc sống lành mạnh kể cả thể chất và tinh thần là một yếu tố được đề cao.

(Theo ThS. Phạm Bích Đào // Suckhoe & Đoisong)