Thường xuyên bị táo bón hoặc mất ngủ cũng là điều kiện thuận lợi cho mụn nhọt các loại phát sinh
Ở tuổi dậy thì, các em thường bị mụn trứng cá do các ống dẫn chất nhờn trong da mặt (đôi khi cả ở ngực và lưng) bị tắc nghẽn. Chất nhờn do ống dẫn đó sản xuất ra, bị chặn lại và hình thành những mụn có đầu trắng. Sau đó, ống dẫn bị tổn thương và phá hủy dẫn tới viêm tấy và sưng, tạo thành mụn mủ.
Ở tuổi dậy thì, hormon androgen tiết ra nhiều, kích thích các ống dẫn chất nhờn, làm chúng nở to ra và sản xuất nhiều chất nhờn hơn. Nếu học hành căng thẳng, tâm lý bất ổn hoặc u buồn, lo âu, tình trạng mụn càng nặng hơn. Ở các em nữ, mụn trứng cá còn liên quan đến chu kỳ kinh nguyệt.
Đối với đông y, ngoài những bài thuốc uống để trị mụn trứng cá, còn có những bài thuốc bôi ngoài sau đây rất đơn giản, tự các em hoặc nhờ cha mẹ cũng có thể làm được. Cụ thể:
- Trái mướp đắng (khổ qua) rửa thật sạch, xắt lát mỏng, giã nhuyễn, vắt lấy nước, thoa lênvùng mụn vào buổi tối trước khi ngủ.
- Nước cốt trái dưa leo hòa với 1 muỗng canh nước cốt chanh, bột đậu xanh (mịn). Ba thứ trộn đều thoa lên mặt vào buổi tối. Sau 15 phút rửa sạch bằng nước ấm.
- Lá cây phù dung tươi chừng 30-50 g, rửa sạch, giã nát, bôi lên những nốt mụn có mủ. Hoặc dùng quả dành dành (chi tử) rửa sạch, tán bột mịn, hòa với rượu đắp lên chỗ mụn mủ.
- Giấm lâu năm (3 năm) chừng 200 ml, trứng gà 1 quả. Lấy trứng gà ngâm giấm 3 ngày đêm, bóp thấy trứng mềm là được. Vớt trứng ra, bảo quản nơi sạch, kín để dùng dần. Trước tiên, lau mặt với nước cồn hoa hồng hoặc nước giấm bạch truật, sau đó lau khô. Lấy lòng trắng trứng gà bôi lên chỗ bị mụn. Rửa sạch mặt với nước ấm.
- Hoàng liên 50 g, mẫu lệ (nung) 50 g. Hai thứ rửa sạch, sấy khô, tán thành bột mịn để vào lọ sạch, đậy kín. Mỗi lần dùng, lấy một ít bột thuốc hòa với nước sạch thành dạng sền sệt để bôi lên mụn. Bài thuốc này chữa mụn trứng cá, mụn mủ, do da mặt quá nhiều chất nhờn.
- Hạnh nhân 20 g, lòng trắng trứng gà 1 quả. Hạnh nhân sao cho tróc vỏ, bỏ vỏ, giã nhuyễn, trộn đều với lòng trắng trứng. Buổi tối trước khi ngủ, dùng nước cồn hoa hồng lau sạch mặt rồi bôi bột thuốc lên mặt. Sáng sớm rửa sạch mặt với nước ấm và lau khô bằng cồn hoa hồng. Bài thuốc này chữa mụn trứng cá, mụn bọc, sung huyết, da khô.
- Lá mướp non rửa sạch, để ráo rồi giã, vắt lấy nước cốt, bôi lên mụn sau khi đã lau sạch mặt bằng cồn hoa hồng.
- Hắc sửu (hột bìm bịp đen) giã nát, trộn với dầu mù u. Lau sạch mặt vớidung dịch bạch truật ngâm giấm. Sau đó lấy hỗn hợp dầu thuốc bôi lên chỗ mụn.
Có thể làm mặt nạ cho loại da nhiều nhờn bằng các loại trái cây, như khế ngọt chín, cam quýt ngọt, yaourt ít chua, men bia, giá đậu, dâu tây, cà chua, dưa hấu...
Uống nhiều nước, ngủ đủ giấc Thường xuyên bị táo bón hoặc mất ngủ cũng là điều kiện thuận lợi cho mụn nhọt các loại phát sinh. Vì thế, khi bị mụn, cần hạn chế ăn các thức ngọt, cay nóng và các món ăn chiên xào nhiều dầu mỡ, khó tiêu; nên ăn nhiều bí đao, bí đỏ, củ sen, rau đắng, khổ qua, diếp cá, mồng tơi, rau nhút, đậu bắp, rau má, cải bó xôi, cà chua, đậu cô ve, bông a-ti-sô, rau khoai lang, đu đủ, chuối, nho, táo, thanh long, dưa hấu... để giúp cơ thể giải độc, dễ ngủ và phòng ngừa táo bón. Nên uống nhiều nước, ngủ đủ giấc, sống vui vẻ, lạc quan, không để tinh thần căng thẳng, tập luyện thể dục thể thao vừa sức, tập dưỡng sinh, xoa bóp toàn thân để luôn được thư giãn. Không nên sờ nặn các mụn ở mặt, lưng, ngực vì có thể gây nhiễm trùng. |
Lương y Đinh Công Bảy - Tổng Thư ký Hội Dược liệu TPHCM
(Theo Nguoilaodong Online)