Viêm gan B - Những thông tin cần biết

Con đường lây nhiễm

Virus viêm gan B (HBV) lưu hành trong máu, do đó chủ yếu lây nhiễm qua 3 con đường chính: đường quan hệ tình dục, đường máu và từ mẹ sang con. Quan hệ tình dục, kể cả giữa những người đồng tính luyến ái; truyền máu toàn phần hoặc truyền các chế phẩm của máu bị nhiễm HBV; da bị trầy xước tiếp xúc với dịch tiết của người có HBV; dùng chung các đồ vật như dao cạo râu, bàn chải răng,… tất cả đều có thể làm lây nhiễm virus viêm gan B và gây bệnh.

Nếu người mẹ bị nhiễm HBV ở quý I thai kỳ thì tỉ lệ truyền bệnh cho thai nhi chỉ là 1%; nhưng nếu ở quý III thai kỳ thì tỷ lệ này lên tới 70%. Trong khi ở nước ta, phụ nữ có thai nhiễm HBV chiếm 10 -13%, cho nên đây hầu như là con đường lây nhiễm phổ biến và quan trọng nhất.

90% người lớn mang virus viêm gan B không cần điều trị và có thể tự lành bệnh. 10% trường hợp sẽ bị viêm gan mãn tính hoặc chịu các biến chứng xơ gan, ung thư gan và 1% có thể bị teo gan vàng cấp, các biến chứng này đều có thể dẫn đến tử vong.

"Kẻ giết người thầm lặng”  

Biệt danh này được đặt cho bệnh viêm gan B bởi sự lây lan lặng lẽ và quá trình tiến triển bệnh âm thầm của nó. Hầu hết người bệnh đều không biết mình có HBV trong máu và thường vô tình lây nhiễm cho người khác. Chỉ một vài người có những triệu chứng bệnh giống như cúm nhẹ, phân lỏng, nước tiểu đậm màu, mệt mỏi, bị sốt và vàng da. Do đó, hậu quả viêm gan B để lại rất nặng nề, ngoài viêm gan cấp và mãn tính còn có xơ gan, chảy máu đường tiêu hoá do giãn mạch máu, ung thư gan, teo gan vàng cấp. Theo số liệu khảo sát năm 2005, ở Việt Nam cứ 4 người mang siêu vi B mãn tính sẽ có 1 người bị chết do xơ gan hoặc ung thư gan. Người bị viêm gan B mạn tính có nguy cơ ung thư gan cao gấp 20 lần so với người bình thường và 40% trong số họ sẽ tử vong vì ung thư gan. Đặc biệt là do triệu chứng lâm sàng không rõ rệt nên nhiều người bệnh đã chết vì ung thư gan mà không biết thủ phạm chính là viêm gan B.

Ngăn ngừa và phòng chống

Cách phòng bệnh viêm gan B tốt nhất là tiêm phòng vaccine sớm và đủ liều lượng, đặc biệt đối với trẻ em. Vaccine viêm gan B có khả năng phòng ngừa đến 90% các trường hợp có nguy cơ cao. Trẻ em nên được tiêm vaccine trong vòng 24h sau sinh và tiêm nhắc lại khi trẻ được 1 - 2 tháng tuổi. Nếu người mẹ bị viêm gan B thì trẻ cần được tiêm huyết thanh đặc hiệu chống siêu vi B ngay trong phòng sinh và có thể bú sữa mẹ bình thường.

HBV lây nhiễm qua đường máu, vì vậy nên chú ý không dùng chung các dụng cụ có có thể gây xây xát da như dao cạo, bàn chải răng, cắt móng tay, dụng cụ y tế,… để tránh bị nhiễm bệnh. Một số hình thức làm đẹp như xăm hình, bấm lỗ tai,… cũng có thể là con đường lây bệnh. Nên quan hệ tình dục an toàn và cần đi khám sức khoẻ định kỳ để kịp thời phát hiện bệnh. Hạn chế uống các chất kích thích đặc biệt là rượu vì rượu không những làm tổn thương tế bào gan mà còn đẩy nhanh quá trình sao chép virus viêm gan B, khiến số lượng HBV tăng trong máu.

Các thực phẩm giàu Vitamin và dưỡng chất như rau xanh, trái cây tươi, thịt, cá, trứng, đậu,... cũng giúp gan khoẻ mạnh và ngăn ngừa các bệnh về gan./.