Xe đạp điện - Món quà của Chúa

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

Việc xe đạp điện ngày càng được ưu chuộng ở nhiều quốc gia trên thế giới đã giúp ngành công nghiệp chế tạo xe đạp điện ăn nên làm gia trông thấy.

Xe đạp điện - một ngành công nghiệp mới

Những người này, cùng hàng ngàn nhân viên giao hàng ở New York, bưu tá ở Đức, nhân viên văn phòng từ Canada tới Nhật Bản…, nằm trong số hàng triệu người đầu tiên tham gia vào một xu hướng giao thông đang bắt đầu bùng phát.

Khởi sự từ Trung Quốc – nơi hiện có khoảng 120 triệu chiếc xe đạp điện hàng ngày lăn bánh trên các nẻo đường, tăng hàng trăm lần so với con số vài ngàn chiếc đầu thập niên 1990 – xe đạp điện đang dần thay thế xe đạp truyền thống, xe gắn máy ở nhiều nơi trên thế giới, và trong nhiều trường hợp còn làm người ta phải nghĩ lại trước khi đổi sang xe hơi.  Cuộc bùng nổ xe đạp điện ở Trung Quốc thu hút sự quan tâm và làm tăng doanh số mặt hàng này ở nhiều nước, từ Ấn Độ sang châu Âu và Bắc Mỹ. Hiện nay, Trung Quốc là nước xuất khẩu nhiều xe đạp điện nhất và các nhà sản xuất phương Tây đang nghiên cứu cho ra những mẫu xe riêng của mình. Từ doanh số gần như không đáng kể một thập niên về trước, nay xe đạp điện đã trở thành ngành công nghiệp toàn cầu với giá trị sản lượng hàng năm khoảng 11 tỷ đô la Mỹ.

Ở Hà Lan, trong số tiền mà người dân mua xe đạp năm ngoái có một phần ba dành cho xe đạp điện. Các nhà phân tích cho rằng, toàn châu Âu cũng có tỷ lệ tương tự, nhất là ở Pháp, Đức và Ý, nơi sở thích đạp xe gia tăng cùng với hiện tượng dân số già đi. Ở Ấn Độ, mới hai năm trước gần như không có chiếc xe đạp điện nào, nay xu hướng dùng xe đạp điện phát triển nhanh đến nỗi giới quan sát cho rằng trong năm tới thị trường xe đạp điện Ấn Độ có thể vượt qua cả châu Âu. Ông Naveen Munjal, Giám đốc điều hành công ty Hero Electric – công ty con của tập đoàn Hero sản xuất xe gắn máy và xe đạp lớn nhất Ấn Độ - dự tính lượng xe đạp điện bán ra của công ty sẽ đạt mức 250.000 chiếc vào năm 2012, tăng mạnh so với mức 100.000 chiếc năm ngoái. Trong khi thị trường xe đạp điện Mỹ tương đối trầm lắng, năm ngoái chỉ bán được khoảng 200.000 chiếc, nhưng sự quan tâm của người tiêu dùng đang tăng lên.

Ông Edward Benjamin, một nhà tư vấn độc lập, nhận xét, đối với nhà sản xuất, xe đạp điện là “món quà của Chúa” vì nó không chỉ mang lại tỷ suất lợi nhuận cao mà còn có những linh kiện cần được thay thế thường xuyên như bình điện. Còn theo ông David Chiu của thành phố San Francisco, “xe đạp điện làm thay đổi cách mọi người nghĩ về xe đạp ở các đô thị”.

Lợi và hại của xe đạp điện

Trên thị trường đang nổi lên hai kiểu xe đạp điện chủ yếu, không kể loại xe “công nghệ cao” được thiết kế đặc biệt có giá lên tới 5.000 đô la Mỹ mỗi chiếc. Một là kiểu xe giống xe đạp truyền thống được gắn thêm bình điện và động cơ điện, người sử dụng đạp bằng chân hay dùng động cơ đều được. Kiểu xe này phổ biến rộng ở châu Âu và Mỹ, nơi người dân thích đạp xe và chỉ dùng động cơ điện để trợ lực khi leo dốc hoặc đi ngược gió. Kiểu thứ hai phổ biến ở Trung Quốc, trông giống như một chiếc xe gắn máy, có động cơ lớn hơn và bàn đạp nhỏ hơn và hầu như chỉ di chuyển bằng điện. Kiểu xe này có thể đạt tốc độ 45 km/giờ, thậm chí nhanh hơn nữa khi bình điện được nạp đầy.

Chính kiểu xe điện giống hệt xe gắn máy này đang làm đau đầu các nhà quản lý đô thị; họ không biết nên khuyến khích sử dụng chúng như một phương tiện giao thông thân thiện với môi trường hay nên cấm dùng chúng vì rủi ro cho an toàn giao thông. Ở một số thành phố, chính quyền phải chọn biện pháp nửa vời là cấm xe đạp điện đi vào làn đường dành cho xe đạp trong lúc vẫn cho nó chạy trên đường phố.

Ở Trung Quốc, xe đạp điện “có ảnh hưởng đáng kể đối với việc sử dụng xe hơi”. Một cuộc khảo sát do các nhà nghiên cứu Trung Quốc và Mỹ phối hợp thực hiện ở thành phố Côn Minh cho thấy, một phần sáu số người đi xe đạp điện sẽ dùng xe hơi và xe taxi nếu xe đạp của họ bị hỏng hoặc không sử dụng được. So với xe hơi, xe gắn máy, xe đạp điện không phát ra khí thải gây hiệu ứng nhà kính, nhưng không phải là không đáng quan tâm về mặt ô nhiễm. Mỗi chiếc xe đạp điện kiểu Trung Quốc, trong vòng đời của nó, sử dụng khoảng 5 bình điện, mỗi bình chứa khoảng 10-15kg chì và đây là một nguồn ô nhiễm nghiêm trọng ở những nơi chưa có chính sách và phương tiện tái chế nghiêm ngặt.

An toàn là một nỗi lo khác. Khi xảy ra tai nạn giao thông, người đi xe đạp điện dễ bị tử vong hơn người lái xe hơi, và do số người đi xe đạp điện ngày càng tăng, tai nạn chết người cũng gia tăng tương ứng ở Trung Quốc. Và để tránh tử vong, người đi xe đạp điện ở xứ này thường chọn làn đường dành cho người đi xe đạp, người đi bộ, khiến nguy cơ gây tai nạn càng thêm cao. Hồi tháng 12, chính quyền nước này đã thử ban hành một điều luật cấm xe đạp điện đi vào làn đường dành cho người đi bộ và xe đạp truyền thống, nhưng trước sự phản đối mạnh mẽ của các nhà sản xuất và chủ xe đạp điện – chiếm khoảng 10% dân số Trung Quốc, điều luật này đã bị bãi bỏ sau hai tuần thực thi.

Chướng ngại tâm lý

Thế nhưng một số thành phố Canada như Totonto vẫn cấm xe đạp điện đi vào làn đường dành cho xe đạp thường. Còn ở thành phố New York, xe đạp điện chính thức bị cấm đi lại trên đường phố, dù lệnh cấm này không được thực thi nghiêm chỉnh lắm. Cơ quan lập pháp bang New York đang xem xét một điều luật hạn chế tốc độ xe đạp điện ở mức dưới 20 dặm/giờ (khoảng 35km/giờ) và động cơ không quá 1.000 watt; vài bang khác ở Mỹ ấn định động cơ xe đạp điện không quá 750 watt. Các nhà sản xuất nước ngoài nên lưu ý những yếu tố này nếu muốn xuất khẩu xe đạp điện sang Bắc Mỹ.

Những người ủng hộ xe đạp điện ở Mỹ dự báo sẽ có một cuộc bùng nổ việc sử dụng phương tiện này, nhất là trong giới người về hưu; tuy nhiên vẫn còn có một rào cản tâm lý khó vượt qua: người phương Tây coi xe đạp là phương tiện thể thao, đạp xe là tập thể dục chứ không phải là phương tiện đi lại, do đó nhiều người “khinh” xe đạp điện. Đó là lý do tại sao cho đến nay tại Mỹ xe đạp điện chỉ bày bán trong các cửa tiệm tạp hóa, siêu thị dành cho đại chúng chứ không chen nổi vào các cửa hàng xe đạp chuyên dùng, có tiếng tăm hơn và có giá bán cao hơn.

(Theo Thái Bình // Báo Doanh nhân // New York Times)