Xuất khẩu lao động khó đạt chỉ tiêu 85.000 người

Thị trường được nhiều người kỳ vọng nhất là Hàn Quốc 6 tháng đầu năm chỉ đưa đi được gần 1.500 người, trong khi cùng kỳ năm 2009 là gần 4.300 người. Hai thị trường trọng điểm là Đài Loan và Malaysia có tăng trở lại nhưng không đáng kể. Đặc biệt là Malaysia, khoảng 80 DN XKLĐ chỉ đưa được hơn 2.500 người, bình quân mỗi DN chỉ đưa được khoảng 32 lao động. Con số này thấp hơn nhiều so với cùng kỳ các năm từ 2005-2007 với mức bình quân đưa đi được 10.000 người/năm.

Cùng với thay đổi chính sách, những rủi ro thị trường cũng đã tác động tiêu cực đến kế hoạch XKLĐ và thu hẹp thị trường của các DN XKLĐ. Cụ thể là trên bản đồ XKLĐ của VN, trong số 40 quốc gia và vùng lãnh thổ, hiện tại hoạt động cung ứng lao động chủ yếu chỉ tập trung ở 9 thị trường gồm: Hàn Quốc, Nhật Bản, Đài Loan, Macao; Malaysia, UAE, Saudi Arab, Bahrain ; Libya. Hàng loạt thị trường mới tiềm năng như Qatar, Cộng hòa Czech chỉ sau một thời gian ngắn khai thác đã phải đóng cửa. Ngay từ đầu năm 2009, Bộ LĐ-TB-XH triển khai chương trình lớn đưa 4.000 lao động sang UAE làm bảo vệ nhưng hiện nay cũng đang bị ngưng trệ...

Tuy nhiên, theo nhiều DN tham gia XKLĐ, lý do suy thoái kinh tế đã không còn thuyết phục khi nền kinh tế nói chung đang dần được phục hồi. Có nhiều nguyên nhân chủ quan khác ảnh hưởng đến việc cung ứng hợp đồng lao động của các DN. Đó là sự chênh lệch về phí môi giới giữa các DN; việc thành lập nhiều chi nhánh ở các tỉnh, thành; tình trạng bán giấy phép tràn lan; thủ tục vay vốn, ký quỹ tại các ngân hàng thương mại vẫn chưa theo chuẩn chung; việc cấp phép XKLĐ còn nhiều nhiêu khê, giải quyết rủi ro cho lao động còn nhiều bất cập….Quan điểm chung của các DN XKLĐ cho thấy, nếu không có những điều chỉnh kịp thời, chắc chắn các chỉ tiêu năm nay và ngay cả các năm tiếp theo sẽ khó lòng thực hiện được khi cả người lao động và DN XKLĐ đều bị thiệt thòi.

Theo ông Nguyễn Xuân Vui, Giám đốc Công ty CP Dịch vụ và Thương mại Hàng không (Airserco), hầu hết các ngân hàng thương mại đều yêu cầu các DN XKLĐ phải ký quỹ từ 5-10% tổng số vốn vay để bảo lãnh cho lao động. Theo đánh giá chung, việc ký quỹ này là khá cao, khiến nhiều DN khốn khổ khi vay vốn. Trong khi đó, tại một số địa phương như Thanh Hoá, DN lại không phải ký quỹ. Rõ ràng, đã không có quy định chung nào dành cho các ngân hàng.

Một khó  khăn khác mà rất nhiều DN đang gặp phải, đó là công tác thẩm định DN tại các địa phương quá rườm rà, gây cản trở tiến độ tuyển dụng lao động của DN. Theo ông Vũ Thanh Hải, Công ty Đầu tư thương mại và dịch vụ quốc tế (Interserco), khi DN có tuyển lao động tại bất kỳ địa phương nào đều phải thông qua Sở LĐ-TB-XH của địa phương đó và chờ thẩm định lại. Cũng có những địa phương thực hiện thủ tục nhanh gọn và cho phép DN được tuyển dụng lao động tại nhiều huyện, nhưng cũng có địa phương dường như còn gây khó dễ khi thực hiện các thủ tục hành chính và chỉ cho phép DN được phép tuyển dụng tại 1 hoặc 2 huyện. Rõ ràng nhiều địa phương đang làm việc không theo một quy chuẩn chung nào. Thực tế có tình trạng những công ty đã có thương hiệu, uy tín lâu năm được tuyển dụng tại nhiều huyện, xã, còn các DN mới hoạt động bị hạn chế địa bàn, gặp rất nhiều khó khăn, đã yếu lại bị hạn chế tuyển dụng nên càng khó phát triển.

Thứ  trưởng Bộ LĐ-TB-XH Nguyễn Thanh Hòa cho biết, thời gian qua, XKLĐ gặp rất nhiều khó khăn, kết quả đạt được còn thấp. Để thực hiện chỉ tiêu đề ra, ngoài nỗ lực của 167 doanh nghiệp, Bộ sẽ có những biện pháp cụ thể. Tới đây Bộ sẽ tổ chức hàng loạt hội nghị, hội thảo bàn kế hoạch đưa lao động sang Trung Đông ở các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long, Tây Nguyên; tổ chức hội thảo về thị trường Saudi Arab, tổ chức lại việc đưa lao động sang Qatar; tập trung triển khai đề án tăng cường quản lý lao động sang làm việc tại Libya với mục tiêu đưa 5.000 - 7.000 lao động/năm sang thị trường này trong giai đoạn 2010-2015.Ngoài ra, chủ trương của bộ là kích cầu lại các thị trường, nhất là duy trì, mở rộng, tăng số lượng lao động sang thị trường truyền thống; cố gắng đưa được 10.000 lao động sang Nhật Bản, 10.000 lao động sang Hàn Quốc trong năm nay...