Năm 2012: Kịch bản nào cho kinh tế Việt Nam ?

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

Kinh tế VN đang trong tình huống cấp bách, mà tình huống cấp bách thì phải có liệu pháp đặc biệt, không thể trông chờ vào các giải pháp mang tính chữa cháy.

Đó là ý kiến của nhiều chuyên gia và DN tại Hội thảo: “Thế giới và VN: Dự báo 2012”  Vietnam CEO Corp. phối hợp báo DĐDN, tạp chí Doanh nhân tổ chức mới đây tại Hà Nội. Các chuyên gia cho rằng, VN cần một kịch bản hành động mạnh, rõ ràng, theo đúng tinh thần tái cơ cấu là nhiệm vụ chính của năm 2012.

Khó khăn... “khứ hồi”

Theo TS.Trần Đình Thiên - Viện trưởng Viện Kinh tế VN, đến thời điểm này các dự báo đều thống nhất nhận định về một triển vọng u ám, thậm chí tồi tệ hơn rất nhiều, của kinh tế thế giới năm 2012 so với năm 2011. Thậm chí, bi quan hơn, nhiều ý kiến còn đề cập đến tình huống năm 2012 là “đêm trước của khủng hoảng”. Ông Thiên cũng lưu ý, từ các năm trước, trong những hoàn cảnh quốc tế như nhau thì các chỉ số kinh tế cơ bản của VN (tăng trưởng, lạm phát, giá trị đồng tiền, nợ...) đã kém rõ rệt so với nhiều nền kinh tế khác. Khả năng này chắc cũng sẽ xảy ra cho năm 2012, thậm chí ở cấp độ gay gắt hơn.

Đồng tình với quan điểm này, TS Cấn Văn Lực – Chuyên gia tài chính ngân hàng cũng nêu bức tranh kinh tế toàn cầu năm 2012 là: Khủng hoảng nợ công và bất ổn chính trị còn tiếp diễn ở EU và Mỹ cộng với sự lo ngại nợ công của Nhật dãn đến việc thắt lưng buộc bụng chính sách; suy thoái có khả năng xảy ra ở khu vực có đồng Euro; TTCK sẽ có 1 năm khó khăn, đồng USD và Euro sẽ mất giá đáng kể do kinh tế yếu kém. Đối với nền kinh tế VN, ông Lực nhận định, năm 2011 xuất khẩu tăng trưởng mạnh nhưng dự kiến sang năm sẽ giảm mạnh; lạm phát CPI là “vô địch” so với các nước trong khu vực; thâm hút ngân sách cao. Bên cạnh đó, TTCK và bất động sản rất khó khăn. Tuy nhiên, ông Lực cũng thừa nhận trên thị trường còn nhiều 'điểm sáng' như dòng vốn đầu tư dịch chuyển từ các nước phát triển sang nước ta, điểm đặc biệt là lượng kiều hối chuyển về nước năm nay dự kiến khoảng 9 tỷ USD, đưa VN trở thành 1 trong 10 nước nhận kiều hối lớn nhất.

Tuy nhiên, bên cạnh bức tranh kinh tế nhiều mảng tối của năm 2012, TS Alan Phan - Chủ quỹ đầu tư Viasa cho rằng: 2012 là năm tuyệt vời nhất trên phương diện tìm kiếm cơ hội và kiếm tiền. Khi chu kỳ kinh tế biến đổi, biến động xấu hoặc hưng phấn là lúc “túi tiền” dễ bị thay đổi từ người này sang người khác. DN sẽ có nhiều cơ hội hơn để có những tài sản hợp lý hơn có những tư duy mạnh mẽ hơn, có những sáng tạo đột phá tốt đẹp hơn.  Về tài chính mọi nơi và mọi lúc đều có gập ghềnh trắc trở  nhưng thế giới không thiếu vốn, VN không thiếu vốn chỉ thiếu ý tưởng đặc thù, sản phẩm đặc thù, công nghệ đặc thù và quản trị chuyên nghiệp. Ông Alan Phan lấy ví dụ: Tôi có người bạn làm đại diện cho một quỹ đầu tư của Mỹ được cấp 100 triệu USD để đầu tư vào VN nhưng trong suốt 9 tháng qua ông ta không thể giải ngân được và đang đứng trước nguy cơ bị sa thải.

Tư duy “đánh đổi”

Một kịch bản hành động mạnh

Bình luận về kế hoạch năm 2012 đã được Quốc hội thông qua, trong đó 3 chỉ tiêu quan trong nhất là GDP (6 hoặc 6,5%) và CPI (dưới 10%), tổng đầu tư toàn xã hội giảm từ 39,8% xuống 33,5%, TS Thiên cho rằng, tuy đã “nén” các chỉ số, song các mục tiêu đề xuất trong kế hoạch, kể cả ở con số “ít lạc quan” cũng đều lạc quan hơn so với kết quả thực tế đạt được năm 2011. Đáng lưu ý là sự cải thiện mạnh mẽ một số chỉ tiêu chất lượng, đầu tư ít hơn nhưng tốc độ tăng trưởng cao hơn, bội chi ngân sách ít hơn.

Hơn nữa, đây là kịch bản mục tiêu “phấn đấu thông thường”, cơ bản giống như các năm khác. Với kịch bản này, dường như việc nhận diện tình thế và nhiệm vụ phải làm của năm 2012 không có gì khác biệt, chưa nói đặc biệt.

Thử đặt một vài câu hỏi cho kịch bản mục tiêu (so năm 2012 với 2011): Tổng đầu tư XH giảm mạnh – từ 39,8% GDP xuống 33,5-34% GDP; nhưng GDP tăng trưởng với tốc độ cao hơn (6-6,5% so 5,8% hiện nay)  như vậy là phải trông đợi vào tăng hiệu quả đầu tư. Nhưng phép màu tăng hiệu quả là ở đâu? Xuất khẩu tăng trưởng chậm hơn nhiều (12% so 31%), nhưng thâm hụt thương mại lại ngang bằng năm 2011. Điều này có nghĩa là nhập khẩu tăng trưởng chậm hơn nhiều  cũng có nghĩa là “đầu vào” nhập khẩu tăng chậm. Điều đó sẽ tác động đến tăng trưởng GDP theo chiều hướng tiêu cực? Lạm phát thấp hơn nhưng tăng trưởng GDP cao hơn. Mức giảm lạm phát – xuống dưới 10% - đã đủ bảo đảm tái lập ổn định vĩ mô và giúp chặn xu hướng đóng cửa và phá sản của các DN chưa?

TS Thiên cho rằng, tình huống cấp bách thì phải có liệu pháp đặc biệt, theo nguyên lý “lấy độc trị độc”. Chúng ta cần một kịch bản hành động mạnh, rõ ràng, theo đúng tinh thần tái cơ cấu là nhiệm vụ chính của 2012, coi tái cơ cấu cũng là cách tiếp cận chủ đạo của kiềm chế lạm phát, ổn định vĩ mô, phục hồi các cơ sở cho quá trình tăng trưởng mới. Giải pháp tái cơ cấu phải được coi là trục giải pháp chính của ổn định hóa và khôi phục tăng trưởng; các giải pháp chính sách tiền tệ là mang tính hỗ trợ. Tập trung vào các giải pháp chính sách tài khóa và cải cách DNNN.

Tác giả: Phan Nam  // Nguồn: Diễn Đàn Doanh Nghiệp