Lựa chọn đột phá điểm

Tuy nhiên, đang có sự lấn cấn trong dự báo về mối tương quan giữa thách thức và cơ hội của kinh tế Việt Nam trong giai đoạn tới. Vùng giao thoa giữa các nhóm lạc quan và bi quan có vẻ khá rộng, khi các xu hướng đều nhìn vào những quyết định lựa chọn chính sách hiện tại để tìm lời giải cho bài toán dài hạn của Việt Nam. Nhiều chuyên gia kinh tế trong nước và nước ngoài thừa nhận rằng, vấn đề của kinh tế Việt Nam trong giai đoạn 5 năm, 10 năm tới phụ thuộc khá nhiều vào thời điểm bắt đầu các giải pháp được lựa chọn phục vụ cho định hướng tăng trưởng.

Bàn tới mô hình tăng trưởng cho Việt Nam, dường như không quá khó cho các nhà nghiên cứu trong việc tìm lời giải hữu hiệu. Chính điểm tới hạn của mô hình tăng trưởng dựa vào vốn, dựa vào xuất khẩu nguyên liệu thô và gia công, dựa vào năng lực cạnh tranh "trời cho" mà kinh tế Việt Nam đã tận dụng tối đa trong giai đoạn phát triển liên tục vừa qua đã đưa ra nhiều phương án, với những tác động và hiệu quả khác nhau. Theo các chuyên gia kinh tế, mấu chốt là phương án chọn và cách thức thực hiện. Tuy vậy, các chuyên gia cũng cảnh báo về khả năng Việt Nam khó có thể duy trì được mức tăng trưởng như trong giai đoạn vừa qua, nếu như không có thay đổi gì. Dư địa ít ỏi về vốn cho đầu tư phát triển, lạm phát ở mức cao... đang đòi hỏi các phương án đưa ra phải tính tới bước đệm cho kinh tế Việt Nam trước khi thực sự đạt tăng trưởng nhanh.

Ở đây, nguyên tắc phát triển, tăng trưởng bền vững được xác định bằng những định hướng có tính lựa chọn để tạo những bước chuyển theo điểm, tạo ra sự lan tỏa trước khi có được bước thay đổi căn bản. Như vậy, các thước đo cho phát triển sẽ là hiệu quả cho từng điểm, từng vùng, từng ngành lựa chọn, với sự chủ động điều tiết của Nhà nước để tạo ra các điểm nhấn, tạo năng lực cạnh tranh mới.

Theo đó, thay vì dàn đều nguồn lực hữu hạn cho một hệ thống cơ sở hạ tầng trung bình yếu từ miền núi đến đồng bằng, môi trường kinh doanh Việt Nam sẽ có điểm nhấn khi đầu tư tập trung vào cơ sở hạ tầng phục vụ vùng kết nối với thị trường bên ngoài, kết nối vùng sản xuất với các cửa khẩu, tạo đủ nguồn nhân lực chất lượng cho một số ngành trọng điểm... Thay vì có 63 địa phương với 63 quy hoạch phát triển kinh tế tương tự nhau, cạnh tranh nhau, Việt Nam sẽ thực sự có vùng kinh tế trọng điểm theo các thế mạnh với bộ máy điều hành quyền lực theo vùng. Thay vì hệ thống doanh nghiệp đang được nhìn nhận, phân chia theo thành phần kinh tế, Việt Nam sẽ xác định động lực phát triển từ hiệu quả của các doanh nghiệp...

Với nguyên tắc đột phá điểm, những nút thắt cổ chai sẽ vẫn là các điểm đột phá của môi trường kinh doanh Việt Nam trong giai đoạn tới. Điều quan trọng là, bài toán hiệu quả của nền kinh tế cần được chủ động giải quyết tốt nhất trong thời gian ngắn nhất, với nguồn lực tối thiểu.