Mưa dầm thấm lâu

Để phong trào Người VN ưu tiên dùng hàng VN thành công, phải chú ý đến cả hai mặt: người tiêu dùng (NTD) và nhà sản xuất. Thị trường chỉ phát triển khi cân đối cả cung và cầu. Không thể bảo NTD hãy dùng hàng nội trong khi hàng nội không thể dùng được hoặc không có để dùng; còn hô hào nhà sản xuất hãy sản xuất tốt để bán ở thị trường nội địa cũng khó. Do vậy, phải có biện pháp phát động cả hai phía.

Tuy nhiên, đã là phong trào thì phải tạo điểm nhấn. Trước đây, khi có dịch cúm A/H5N1, gần như cả thế giới dị ứng với thịt gà. Vài chính khách thế giới và lãnh đạo một số bộ ngành ở VN đã ăn thịt gà để xóa đi tâm lý đó. Sau khi truyền hình phát những cảnh này, thịt gà bắt đầu được tiêu thụ trở lại. Một tấm gương về hình ảnh lãnh đạo toàn sử dụng đồ nội để người dân tin vào hàng VN sẽ có sức hiệu triệu lớn lao.

Vấn đề đầu tiên cần xem xét là vì sao NTD không mặn mà với hàng nội. Có thể chia thành hai nhóm vấn đề. Nhóm thứ nhất liên quan đến chất lượng, mẫu mã, giá cả. Gần đây, chúng ta nói hàng lậu, hàng nhập khẩu có chất độc, không bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm, do đó chứng minh hàng VN đáp ứng đủ các tiêu chuẩn trên thì việc tuyên truyền cho hàng nội mới có hiệu quả.

Hàng may mặc VN mạnh về xuất khẩu nhưng yếu ở thị trường trong nước vì giá cao. Ảnh: T. Thạnh

Phổ biến nhất trong tâm lý sính ngoại là mặt hàng sữa. Báo chí phản ánh nhiều, đến mức nói đến sữa ngoại, NTD nghĩ có thể chất lượng không đúng như nhãn mác, song ta lại không chứng minh được sữa nội tốt bằng các chỉ tiêu cụ thể. Như vậy, NTD sẽ đứng trước trạng thái nửa tin nửa ngờ. Thông thường lúc đó họ quyết định cứ mua sữa ngoại là thứ đã dùng quen cho an tâm. Do đó, phải tuyên truyền làm rõ được chất lượng hàng VN là tốt, có khả năng thay thế hàng nhập khẩu.

Nhóm thứ hai là nhiều mặt hàng VN có lợi thế như: may mặc, giày dép..., dù xuất ra nước ngoài rất mạnh nhưng ở thị trường trong nước lại chưa thích hợp vì giá cả còn cao. Toàn bộ mảng thị trường giày dép, quần áo, đồ chơi..., hàng Trung Quốc tràn ngập.

Có thể chất lượng, tiêu chí an toàn của loại hàng này chưa bảo đảm nhưng đại đa số người dân có mức thu nhập thấp và trung bình vẫn phải chọn chúng. Rõ ràng, doanh nghiệp VN đã bỏ qua thị phần thu nhập thấp và chưa với tới được thị phần thu nhập cao. Như vậy, khi tuyên truyền người VN dùng hàng VN, phải chú ý đến phân đoạn trung bình mà hàng VN đáp ứng được.

Về hệ thống phân phối, giả sử hàng VN chất lượng tốt, giá hợp lý, phù hợp NTD nhưng muốn mua có dễ dàng không? Ở thành thị dễ hơn nhưng ở khu vực nông thôn, NTD ra cửa hàng chỉ thấy toàn hàng Trung Quốc thì mua sao được hàng VN?

Người VN ưu tiên dùng hàng VN là quyết tâm của bộ máy chính trị cao nhất. Quyết tâm này phải được truyền xuống bộ máy thi hành đặc biệt, gắn với hoạt động quảng cáo xúc tiến thương mại của doanh nghiệp. Tính chất của cuộc vận động hiện nay mới hướng đến NTD chứ chưa hướng đến nhà sản xuất.

Nhà nước có thể hỗ trợ cuộc vận động này thông qua các biện pháp, như: cho phép bố trí quảng cáo hàng VN vào “giờ vàng” trên truyền hình, xúc tiến đẩy mạnh tiêu thụ những mặt hàng có thế mạnh để tạo niềm tin vào hàng VN... Để phong trào có hiệu quả thực sự, phải có các giải pháp đồng bộ, kéo dài trong một thời gian nhất định để “mưa dầm thấm lâu”...