Doanh nghiệp da giày Hải Phòng trước nỗi lo về lao động

Trao đổi với phóng viên báo Đầu tư, Chủ tịch công đoàn Công ty TNHH Thương mại dịch vụ Trường Sơn cho hay, đến thời điểm này công ty thiếu hụt gần 400 công nhân và nếu để đảm bảo cho hoạt động sản xuất thực chất cần 1.600 đến 1.700 công nhân, nhưng hiện tại mới chỉ có 1.200 công nhân. Công ty Da giầy Hải Phòng cũng là một trường hợp tương tự. Ông Bùi Văn Luyện, Phó giám đốc Công ty cho biết: “riêng giày vải, sản lượng đơn đặt hàng của chúng tôi tăng 45- 50%. Tuy nhiên, tính đến ngày 31/1/2010 công ty có 4.793 lao động, nhưng sau Tết có 179 lao động không trở lại làm việc”. Ông Luyện cũng khá lo lắng về việc tăng giá thành các sản phẩm đầu vào như xăng dầu, điện, than… Còn đại diện một DN da giày khác cho hay: “nếu đủ lao động để thực hiện đơn hàng, năm 2009, tăng trưởng xuất khẩu của công ty còn cao hơn nữa, vì thiếu lao động nên công ty không dám nhận thêm đơn hàng. Công ty luôn trong tình trạng thiếu 300- 500 lao động”.

Thiếu lao động không chỉ là vấn đề nóng của một số DN trên, mà còn là tình trạng chung của hầu hết các DN sản xuất và gia công mặt hàng này tại Hải Phòng. Theo tính toán, các DN da giày tại Hải Phòng có từ 8- 15% lao động không trở lại làm việc sau Tết. Tuy vậy, để giải quyết vấn đề này trong bối cảnh hiện nay không phải dễ. Để thu hút người lao động, trên thực tế một số DN da giày đã tiến hành nhiều đợt tăng lương trong năm 2009, với mức lương trung bình là 1,8 triệu người/tháng. Tuy nhiên, các DN vẫn không tuyển đủ số lao động mình cần. “Nguyên nhân là mức lương mà các DN đưa ra với lao động phổ thông còn thấp so với môi trường và tính chất công việc”. Đại diện một DN cho biết. Phần lớn lao động trong ngành da giày là lao động từ nông thôn. Trong khi đó, hầu hết các địa phương hiện nay đều chú trọng phát triển và mở rộng các KCN, nên việc thu hút lao động từ nông thôn ra thành phố làm việc tại các KCN sẽ còn khó khăn hơn nữa. Mặt khác, tâm lý lao động nông thôn khi ra thành phố kiếm việc làm là phải được đảm bảo về thu nhập và phương tiện đi lại từ phía DN. Song hầu hết các DN hiện nay ở TP thực tế vẫn chưa thể đáp ứng được một cách trọn vẹn nhu cầu này cho người lao động.

Trong bối cảnh trên, nhiều công ty đã cử người trực tiếp về khu vực ngoại thành Hải Phòng và các tỉnh khác, thậm chí còn qua các trung tâm môi giới để tìm được lao động. Một số khác, để đối mặt với nỗi lo chậm đơn hàng do không đủ lao động đã chọn giải pháp đem đơn hàng đi thuê gia công tại các DN vệ tinh. Tuy vậy, “để đem đơn hàng đi gia công DN lại phải thêm phần chi phí gia công. Thậm chí, để gia công được, cơ sở đó phải gia công được đúng với đẳng cấp sản phẩm mà DN đã ký với đối tác, nếu không sản phẩm làm ra sẽ không được các nhà nhập khẩu chấp nhận”. Ông Vinh nói và cho biết, đây chỉ là giải pháp trước mắt vì hiện tại việc tuyển dụng lao động phổ thông là rất khó. Được biết, tại Hải Phòng có gần 30 DN sản xuất và gia công da giày đang hoạt động. Do vậy, về lâu dài, muốn thu hút được lao động vào làm việc, các DN da giày phải có chiến lược nhân sự phù hợp, cần nâng mức thu nhập và các chế độ đãi ngộ cho người lao động như: có chỗ ở ổn định cho công nhân, có xe đưa đón công nhân…