Xuất khẩu dệt may, da giày: Tăng trưởng nhưng không lạc quan

Dệt may được đánh giá cao nhất trong số các mặt hàng xuất khẩu cao. Theo báo cáo của Bộ Công thương, hai tháng đầu năm 2010, dệt may là ngành sản xuất ổn định và có tốc độ tăng trưởng khá so với cùng kỳ năm trước, đặc biệt là mặt hàng vải dệt từ sợi bông ước đạt 33,1 triệu m2, tăng 31,8% so với cùng kỳ. Điều đáng chú ý là tỷ lệ nội địa hoá các sản phẩm may xuất khẩu ngày càng cao.

Tính đến thời điểm này, nhiều doanh nghiệp dệt may đã ký được đơn hàng xuất khẩu đến hết quý II/2010, khác hẳn với cảnh thiếu đơn hàng trầm trọng hồi quý I, quý II/2009. Điều này hứa hẹn khả năng tăng trưởng xuất khẩu ổn định trong thời gian tới.

Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Bá Quang, Tổng giám đốc Công ty cổ phần Dệt may Huế, dù đã ký được đơn hàng đến hết tháng 5/2010, với số lượng đơn hàng không phải nhỏ, nhưng doanh nghiệp này cũng chỉ dám đặt mục tiêu tăng xuất khẩu 1 triệu USD so với năm 2009.

Ông Quang cho biết, với thông tin tăng giá các sản phẩm đầu vào như điện, than, xăng dầu, gánh nặng về chi phí sản xuất tăng sẽ đè nặng lên vai doanh nghiệp, càng khiến họ thận trọng và tính toán kỹ kế hoạch hoạt động, cố gắng cắt giảm tối đa chi phí trong sản xuất.

Dự báo về xuất khẩu của các doanh nghiệp dệt may năm 2010, ông Lê Quốc Ân, Chủ tịch Hiệp hội Dệt may Việt Nam (Vitas) cho biết, đơn hàng sẽ dồi dào hơn so với năm 2009 do nhiều nhà nhập khẩu tăng số lượng đặt hàng, nhưng khó khăn, trở ngại vẫn còn nhiều. Trong đó, ngoài khó khăn về vốn cho đầu tư mở rộng sản xuất, doanh nghiệp còn gặp áp lực tăng lương cho người lao động, nếu không sẽ không thể thu hút và giữ chân lao động. Ngoài ra, trong bối cảnh căng thẳng về lao động, nếu doanh nghiệp may mắn tuyển đủ người, thì còn phải bỏ thời gian và chi phí đào tạo đối với lao động tuyển dụng mới, nhưng chưa có nghề.

So với dệt may, xuất khẩu ngành da giày năm 2010 được nhận định là gặp khó khăn hơn rất nhiều. Với mục tiêu xuất khẩu 4,6 tỷ USD, tăng khoảng 13-15% so với năm 2009, trung bình mỗi tháng, xuất khẩu da giày phải đạt 383 triệu USD. Trong khi đó, 2 tháng đầu năm, dù kim ngạch tăng 4%, nhưng trung bình mỗi tháng mới đạt 340 triệu USD.

Bên cạnh đó, trong thời gian tới, mặt hàng giày mũ da xuất khẩu vào thị trường EU vẫn bị áp thuế chống bán phá giá, các sản phẩm của ngành da giày xuất khẩu sang thị trường EU không còn được hưởng ưu đãi thuế quan GSP.

Về khó khăn của ngành da giày, ông Nguyễn Hữu Thuấn, Chủ tịch Hiệp hội Da giày Việt Nam còn cho biết, hạn chế nhất của ngành da giày Việt Nam là không chủ động được nguyên phụ liệu, các doanh nghiệp chủ yếu đều phải làm gia công cho đối tác nước ngoài, năng lực thiết kế, cán bộ kỹ thuật có trình độ cao còn thiếu.

Ngoài ra, trong bối cảnh hiện nay, phân khúc thị trường giá rẻ ở các nước phát triển giảm, xu hướng tiêu dùng thay đổi cũng là một thách thức lớn với doanh nghiệp xuất khẩu trong nước. Ngành da giày tiếp tục đối diện với tình trạng khát lao động, áp lực về tăng lương, tăng chi phí sản xuất do giá đầu vào tăng.