Tận thu gỗ "nằm" ở Bắc Cạn

Một số cây khác, do đổ gãy tự nhiên nhưng cũng chưa được lấy ra, tổng cộng khoảng 11.300 m3 gỗ nghiến. Trước thực trạng đó, tỉnh Bắc Cạn có chủ trương khai thác gỗ nghiến "nằm" trên địa bàn tỉnh.

Mục tiêu đặt ra của việc khai thác gỗ nghiến nằm trên địa bàn tỉnh là tận thu nguồn tài nguyên này để giải quyết nhu cầu gỗ nguyên liệu cho chế biến, tiêu dùng trong nước và xuất khẩu; bên cạnh đó, tạo việc làm và thu nhập cho nhân dân địa phương, tăng nguồn thu cho ngân sách, vệ sinh môi trường để rừng phát triển bền vững.

Ðể triển khai chủ trương này, tỉnh tiến hành các bước tận thu gỗ "nằm" một cách thận trọng, chặt chẽ và có bài bản... đó là tổ chức tận thu thí điểm trong phạm vi hẹp

(hơn 56 ha, gồm 10 lô thuộc khoảnh 2 và khoảnh 4, tiểu khu 221 tại thôn Khuổi A, xã Hảo Nghĩa, huyện Na Rì) để rút kinh nghiệm trước khi nhân ra diện rộng; thành lập Ban chỉ đạo cấp tỉnh và các tiểu ban thẩm định hồ sơ thiết kế - cấp phép tận thu; tiểu ban tuyên truyền; tiểu ban giám sát (cấp tỉnh và cấp xã) quá trình tận thu gỗ "nằm". Khâu thiết kế được thực hiện rất chặt chẽ, mỗi cây gỗ "nằm" đều được đo đạc, xác định địa điểm cụ thể, chụp ảnh để tiện cho quá trình theo dõi, giám sát. Công ty TNHH Ðầu tư phát triển lâm nghiệp Việt Nam (thuộc Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam) được phép tận thu cũng phải tiến hành chặt chẽ các bước: Hợp đồng với tổ tận thu của địa phương, cấp thẻ cho từng người vào rừng tận thu, giao từng khúc gỗ cho tổ trưởng tận thu, lập sổ nhật trình theo dõi xẻ từng khúc gỗ tại rừng, khi gỗ xẻ về kho có xác nhận của đại diện tổ giám sát, của cán bộ kiểm lâm.

Ngoài tổ giám sát của tỉnh, tổ giám sát của xã đã phân công 6 thành viên chia thành hai nhóm (kiểm lâm, công an xã, trưởng thôn) giám sát 24/24 giờ trong ngày tại điểm tận thu.

Sau đợt tận thu thí điểm, Công ty TNHH Ðầu tư phát triển lâm nghiệp Việt Nam thu được 337 m3 gỗ nghiến xẻ (tương đương 540 m3 gỗ bán thương phẩm), 26 m3 gỗ xẻ là bìa bắp. Theo quy định hiện hành, với số gỗ thương phẩm trên, Công ty TNHH Ðầu tư phát triển lâm nghiệp Việt Nam sẽ phải nộp cho tỉnh 1,3 tỷ đồng tiền thuế tài nguyên và thuế giá trị gia tăng. Công ty TNHH Ðầu tư phát triển lâm sản Việt Nam sử dụng toàn bộ nhân lực trực tiếp khai thác, vận chuyển là người địa phương. Thôn Khuổi A có 20 hộ, có 17 hộ trực tiếp tham gia xẻ gỗ, vận chuyển về nơi tập kết, trong đó, hộ ít nhất có thu nhập 6 triệu đồng, hộ ông Nông Văn Phùng thu nhập 12 triệu đồng, cá biệt nhóm hộ ông Hoàng Văn Tá ở thôn Khuổi A thu nhập 206 triệu đồng; nhóm ông Phan Văn Minh ở thôn lân cận Nà Sót thu nhập 202 triệu đồng... tổng cộng nhân dân xã Hảo Nghĩa có thu nhập từ việc tận thu gỗ "nằm" là 800 triệu đồng - nguồn thu không nhỏ ở một xã vùng cao còn gặp nhiều khó khăn.

Ðể đánh giá khách quan việc tận thu gỗ nghiến "nằm" tại xã Hảo Nghĩa, mới đây Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã thành lập đoàn kiểm tra liên ngành và đánh giá: Ðơn vị được phép tận thu đã tận thu đúng những cây đã được thiết kế; không phát hiện những cây mới chặt trong quá trình tận thu.

Sau bốn tháng tổ chức khai thác thí điểm gỗ "nằm" có thể thấy rằng, việc triển khai được thực hiện theo một trình tự, thủ tục chặt chẽ, thực tiễn và chi tiết. Qua đó, góp phần tích cực nâng cao ý thức bảo vệ rừng của nhân dân.

Mặc dù đã thu được một số kết quả về mặt kinh tế, xã hội sau đợt tận thu thí điểm gỗ "nằm" trên địa bàn xã Hảo Nghĩa, nhưng đến nay đã bộc lộ một số vấn đề cần quan tâm: Việc tận thu thí điểm chưa tận dụng hết sản phẩm, còn để lại bìa, bắp, cành, ngọn trong rừng gây lãng phí về tài nguyên; chưa tận thu dứt điểm theo từng lô, khoảnh dẫn đến gây khó khăn cho công tác quản lý bảo vệ rừng. Việc vệ sinh rừng qua tận thu chưa

đạt được. Mặt khác, việc xác định tỷ lệ lợi dụng gỗ của đơn vị tư vấn thiết kế chưa chính xác (bình quân từ 70% đến 90%) trong khi thực tế chỉ lợi dụng được 38% dẫn đến những hiểu lầm trong dư luận xã hội.

Công tác tuyên truyền tuy đã được triển khai, nhưng hiệu quả chưa cao là do huyện, xã, thôn chưa chủ động tổ chức tuyên truyền sâu rộng đến nhân dân địa phương dẫn đến có những ý kiến khác nhau trong quá trình tổ chức tận thu thí điểm.

Theo thống kê sơ bộ, trên địa bàn tỉnh Bắc Cạn hiện có khoảng 11.300 m3 gỗ nhóm một và hai đang nằm trong rừng thuộc Khu bảo tồn thiên nhiên Kim Hỷ, các huyện Na Rì, Bạch Thông, Chợ Ðồn và Chợ Mới. Số gỗ này là một tài sản rất lớn nên cần phải được tổ chức tận thu để không bị lãng phí, nếu càng để lâu càng bị thất thoát, chất lượng xuống cấp do khí hậu. Sau đợt khai thác thí điểm, trước khi tỉnh tổ chức tận thu trên diện rộng, cần tổ chức thống kê lại một cách chính xác khối lượng gỗ "nằm" còn tồn trên đất lâm nghiệp; lựa chọn đơn vị tận thu gỗ "nằm" có đủ năng lực, có trách nhiệm; thực hiện quá trình thiết kế, thẩm định, cấp phép và tiến hành tận thu nhanh gọn, giám sát chặt chẽ quá trình tận thu nhằm không bị lợi dụng chặt hạ cây mới để quá trình thực hiện chủ trương này đạt hiệu quả kinh tế, xã hội cao nhất như mục tiêu đã đề ra.

(Bài và ảnh:  Thế Bình // Báo nhân dân)

[ Trở về]