Khu công nghiệp tại Hải Phòng : Thừa vẫn... thiếu

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

Khu xử lý chất thải của CCN Vĩnh Niệm tại Hải Phòng có nhưng để làm... cảnh

Theo điều chỉnh quy hoạch xây dựng thành phố đến năm 2025, tầm nhìn 2050, dự kiến Hải Phòng sẽ có tới 55 KCN - CCN, tổng diện tích hơn 13.000 ha. Nhưng điều cần thiết trước tiên với Hải Phòng, là cần nâng cao hiệu quả khai thác mô hình KCN – CCN hiện có.

Quá nhiều KCN

Hoạt động đầu tư vào các dự án xây dựng KCN của Hải Phòng gần đây khá sôi động với không ít kỳ vọng. Đó là việc khởi công xây dựng KCN An Dương - còn được gọi là khu hợp tác kinh tế thương mại Hải Phòng - Thâm Quyến - với quy mô hơn 800 ha. Theo công bố của chủ đầu tư, KCN An Dương sẽ được xây dựng theo hướng đa ngành, thu hút đầu tư các dự án công nghệ sạch, thân thiện với môi trường. Chủ đầu tư hi vọng KCN này sẽ thu hút lượng vốn đầu tư lên tới 4 - 5 tỷ USD và sử dụng từ 50.000-80.000 lao động. Cũng với cam kết xây dựng mô hình “thân thiện với môi trường”, dự án xây dựng Quần thể khu công nghệ cao - Đô thị Tràng Cát (quận Hải An) đã được khởi công. Đây là liên doanh giữa Cty CP Phát triển Đô thị Kinh Bắc và Tập đoàn Foxconn (Đài Loan), có quy mô hơn 1.000 ha. Trong đó, có 300 ha đất xây dựng KCN, 200 ha xây dựng khu sân golf và 360 ha xây dựng khu đô thị.

Đầu năm 2009, quy hoạch chung xây dựng KKT Đình Vũ - Cát Hải đến năm 2025 cũng đã được Chính phủ phê duyệt. KKT này được xác định xây dựng với quy mô phục vụ 210.000 người, có hạ tầng hiện đại, đồng bộ, bảo vệ môi trường và theo mô hình tổng hợp, đa ngành... có trọng tâm là dịch vụ cảng biển, công nghiệp, tài chính, ngân hàng, du lịch, thương mại... Và sắp tới, cuối năm 2009, khả năng sẽ có thêm một dự án KCN khác với vốn đầu tư 1 tỷ USD được khởi công tại Hải Phòng. Đó là khu đô thị, công nghiệp và dịch vụ trên diện tích gần 1.600 ha phía Bắc sông Cấm thuộc huyện Thủy Nguyên. Trong đó, có 500 ha dành cho KCN và 1.100 ha dành cho khu đô thị.

Nếu gộp cả những dự án KCN – CCN hiện đã khởi công, đi vào hoạt động, thì có thể thấy là mặt bằng dành cho các dự án phát triển công nghiệp của Hải Phòng không hề thiếu, nếu không nói là đang... thừa. Thế nhưng, mặt bằng cho nhu cầu phát triển công nghiệp của DN lại là một trong những vấn đề nhức nhối nhất của Hải Phòng trong những năm qua, với không ít lời phàn nàn từ DN. Thể hiện cụ thể ngay tại vị trí khá thấp của Hải Phòng bảng xếp hạng chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh. Trong khi đó thì thị trường mua bán đất dự án của thành phố lại hoạt động tương đối... tấp nập. Điều đó có nghĩa là Hải Phòng đang thừa tiềm năng, thừa sự hấp dẫn trong phát triển KCN - CCN, nhưng cái thiếu thì vẫn đang là hiệu quả của cơ chế hành chính để phục vụ và giám sát việc khai thác tiềm năng ấy.  

Cơ chế quản lý nào ?

Từ lâu nay, thu hút vốn DN để xây dựng cơ sở hạ tầng các KCN - CCN là phương án lựa chọn của Hải Phòng. Các KCN Nomura, Đình Vũ, Đồ Sơn..., CCN như Vĩnh Niệm, Tràng Duệ, cũng như các dự án vừa khởi công, sắp khởi công... đều được thực hiện theo phương án này. Nhưng trong đó, chỉ có mô hình CCN là tạo được sự hấp dẫn nhất định với DN của thành phố.

Với mô hình KCN, một loạt dự án đã và sắp khởi công tại Hải Phòng cho thấy có sự gắn kết chặt chẽ giữa xây dựng KCN với khu đô thị, nghỉ dưỡng... Rất khó để nói trong các mô hình KCN, khu đô thị, nghỉ dưỡng... thì đâu  là “mục đích” kinh doanh chính của chủ đầu tư. Dĩ nhiên, trong mô hình ấy, thế nào cũng có sự “đãi ngộ” bằng đất tái định cư, bằng cơ hội việc làm, cam kết bảo đảm môi trường... đối với người dân mất đất trong khu vực. Nhưng những hạn chế thực tế như luôn xây dựng dở dang, chậm hoàn thành, luôn không rõ ràng, minh bạch trong đền bù... tại những dự án này, thì dường như vẫn chưa trở thành thách thức cần vượt qua đối với bộ máy chính quyền. 

Thiết nghĩ, nâng cao hiệu quả quản lý thực tế với các dự án xây dựng KCN – CCN cần được xem quan trọng hơn là thu hút được các nhà đầu tư vào loại hình dự án này. Vì nếu nhìn nhận KCN-CCN như hạt nhân quan trọng trong phát triển thì thay vì nhìn nó thuần túy như cơ hội thu hút đầu tư...  cần một cơ chế gắn kết chặt chẽ giữa chủ đầu tư, DN đầu tư thứ phát và kết cấu văn hóa - xã hội nơi xây dựng KCN-CCN.

(Theo Trọng Nhân // Diễn đàn doanh nghiệp)