Xuất khẩu tôm, nhìn cơ hội trôi

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

Gần đây, giá xuất khẩu tôm tăng, thị trường ăn hàng nhiều. Nhưng gần như doanh nghiệp chưa có chuẩn bị gì để nắm bắt cơ hội, vẫn là “nước lên thuyền lên”.

Trong số khoảng 4 tỉ USD kim ngạch xuất khẩu thuỷ sản hàng năm, con tôm luôn chiếm tới 40%. Thế nhưng, trên 300 doanh nghiệp tham gia xuất khẩu tôm, chỉ có lác đác vài doanh nghiệp đầu tư cho vùng nuôi, còn lại vẫn thu mua trôi nổi hoặc nhập khẩu.

Các nhà máy ở Việt Nam đã có thể chế biến tôm thượng hạng, nhưng... thiếu nguyên liệu do vùng nuôi không được đầu tư. Ảnh: Lê Quang Nhật

Điệp khúc thiếu nguyên liệu

Theo thống kê của bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn, 40% số hộ nuôi tôm ở đồng bằng sông Cửu Long bỏ hoang ao đầm trong suốt năm 2008 và 2009 do thua lỗ vì giá tôm giảm dưới giá thành và dịch bệnh. Qua năm 2010, giá tôm nguyên liệu trong nước tăng mạnh, nên nông dân mới gầy lại ao nuôi. Tuy vậy, diện tích vẫn giảm 5,2% so với cùng kỳ 2009, còn trên 555 ngàn hecta, trong đó có khoảng 20 ngàn hecta nuôi công nghiệp, còn lại là quảng canh năng suất thấp.

Đầu năm đến nay, doanh nghiệp luôn thiếu nguyên liệu. Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu thuỷ sản Việt Nam (Vasep) cho rằng việc thiếu tôm nguyên liệu là do nông dân không nuôi vụ nghịch như mấy năm trước vì sợ giá bán thấp, thua lỗ. Sản lượng tôm quảng canh cũng sụt giảm 60 – 70% do dịch bệnh đốm trắng.

Nay, người nuôi thua lỗ, bỏ hoang ao, nguyên liệu khan hiếm thì nhà máy chạy cầm chừng hoặc phải nhập khẩu nguyên liệu. Tình trạng vẫn tiếp diễn mà chưa có cách gì thiết lập mối quan hệ gắn kết giữa người nuôi và nhà máy chế biến.

Con giống: cần 2.000, đáp ứng 1

Được hỏi có bao nhiêu doanh nghiệp đầu tư nuôi tôm, ông Trương Đình Hoè, tổng thư ký Vasep chỉ nêu được ba cái tên Minh Phú, Phương Nam, Út Xi, với vỏn vẹn vài chục hecta mỗi đơn vị. Ông Nguyên Tuấn Anh, tổng giám đốc công ty cổ phần chế biến thuỷ sản Út Xi – Sóc Trăng, có trong tay khoảng 200ha nuôi tôm, cộng thêm 1.000ha liên kết với nông dân, tính toán mỗi vụ phải bỏ ra ít nhất gần 200 tỉ đồng đầu tư vùng nuôi mới chủ động được 40% nguyên liệu, còn lại vẫn phải mua trôi nổi ngoài thị trường.

Ông Lương Lê Phương, thứ trưởng bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn cho biết, bộ này đang quy hoạch trại giống tôm sú bố mẹ tại miền Trung và một số tỉnh đồng bằng sông Cửu Long. Theo ông Phương, sắp tới các trại nhân giống tôm phải lấy nguồn tôm giống bố mẹ từ trại giống Quốc gia chứ không thể lấy trôi nổi như thời gian qua.

Trong khi đó, ông Nguyễn Văn Hảo, viện trưởng viện Nghiên cứu nuôi trồng thuỷ sản 2 – TP.HCM cũng cho hay đơn vị này đã xây dựng trại giống tôm bố mẹ nhân tạo ở Bà Rịa – Vũng Tàu, số lượng 400 – 500 con và mới chỉ cung cấp ra thị trường 10 triệu con trong khi nhu cầu hiện nay là... 20 tỉ con/vụ. Ông Hảo cho biết, để có nguồn tôm giống chất lượng, sắp tới viện sẽ nhân ra con giống bố mẹ, sau đó liên kết với doanh nghiệp nhân ra dòng thương phẩm. “Chỉ có doanh nghiệp đầu tư, nhân giống số lượng lớn mới đạt yêu cầu”, ông Hảo nói.

(Theo Hoàng Bảy // SGTT Online)