Tái cấu trúc thị trường trái phiếu, hướng nào?

Xây dựng thí điểm các nhà tạo lập thị trường

Bà Phạm Thanh Tâm, Phó trưởng phòng Thị trường tài chính (Vụ Tài chính các ngân hàng và tổ chức tài chính, Bộ Tài chính)

Để thúc đẩy TTTP phát triển sôi động hơn, cơ quan quản lý đang đẩy nhanh việc ban hành Nghị định hướng dẫn Luật Quản lý nợ công, ban hành Nghị định thay thế Nghị định 141/2003/NĐ-CP về phát hành TPCP, trái phiếu được Chính phủ bảo lãnh và trái phiếu chính quyền địa phương… Năm 2010, cơ quan quản lý sẽ nỗ lực tái cấu trúc TTTP, bắt đầu bằng việc tiếp tục phát hành trái phiếu lô lớn, từng bước tái phát hành các loại trái phiếu có tính thanh khoản cao và mua lại trái phiếu nhỏ lẻ, thiếu thanh khoản. Đây cũng là tiền đề để xây dựng đường cong lãi suất chuẩn.

Nghiên cứu xây dựng thí điểm các nhà tạo lập thị trường và các tổ chức định mức tín nhiệm, nhằm hỗ trợ phát triển thị trường. Xây dựng nhu cầu huy động vốn gắn chặt với nhiệm vụ chi tiêu, để tăng khả năng huy động và giảm thiểu những tín hiệu không tốt cho TTTP. Tiếp tục điều hành lãi suất TPCP linh hoạt, từng bước phối hợp với việc điều hành chính sách tiền tệ của NHNN và gắn chặt với lãi suất trên thị trường tiền tệ. Đa dạng hóa các loại kỳ hạn trái phiếu để phù hợp với nhu cầu của NĐT. Tăng cường phối hợp với các thành viên thị trường để xây dựng chuẩn mực hoạt động của TTTP, làm cơ sở để Bộ Tài chính và NHNN đảm bảo việc thanh khoản cho TPCP trên thị trường, tạo mối quan hệ chặt chẽ giữa thị trường TPCP và thị trường tiền tệ. Thúc đẩy TTTP thứ cấp phát triển bằng cách triển khai thí điểm chương trình tái cấu trúc TTTP, như kế hoạch mua lại trái phiếu trước hạn hoặc hợp nhất trái phiếu, để hình thành đường cong lợi tức chuẩn, làm cơ sở cho việc xác định giá trị giao dịch trái phiếu thị trường thứ cấp. Xây dựng thí điểm các nhà tạo lập thị trường và các tổ chức định mức tín nhiệm nhằm hỗ trợ phát triển thị trường thứ cấp. Hoàn thiện khuôn khổ pháp lý cho hoạt động repo TPCP; nâng cao năng lực của hoạt động lưu ký, rút ngắn thời gian giao dịch để tăng thanh khoản cho trái phiếu.

Tăng quy mô, chất lượng hàng hoá

Ông Trần Anh Tuấn, Trưởng phòng thị trường trái phiếu (HNX)

Năm 2010, HNX sẽ phối hợp với các cấp quản lý, các thành viên thị trường triển khai nhiều giải pháp, để giúp TTTP vận hành sôi động hơn. Theo đó, sẽ tiếp tục nỗ lực hình thành các nhóm trái phiếu nhằm tăng quy mô và chất lượng hàng hoá, qua đó hấp dẫn NĐT. Để tăng cường các công cụ chỉ báo cho TTTP, HNX đang nghiên cứu ứng dụng công cụ đường cong lãi suất và sẽ sớm cho ra thị trường. Sở cũng đang tiến hành điều tra thị trường, để có thể sớm đưa ra các sản phẩm phái sinh nhằm đáp ứng nhu cầu phát triển ở mức cao hơn của TTTP. Trong quá trình cơ cấu lại thị trường, cơ quan quản lý cũng đặc biệt quan tâm hình thành các cơ chế nhằm tạo ra sự liên thông của TTTP với thị trường vốn nước ngoài, để có thể nâng cao hiệu quả hoạt động bán nợ. Cùng với nỗ lực phát triển thị trường TPCP, thời gian tới, các cơ quan quản lý sẽ nỗ lực phát triển thêm hàng hoá là trái phiếu chính quyền địa phương và trái phiếu doanh nghiệp. Muốn phát hành trái phiếu chính quyền địa phương hiệu quả, cần thay đổi phương thức phát hành theo hướng tăng tính chủ động cho các địa phương, làm rõ quyền và trách nhiệm của họ trong tổ chức phát hành, chứ không quá lệ thuộc vào trung ương như hiện nay. Tuy nhiên, chỉ khi các chỉ báo trên TTTP chính phủ hoàn thiện hơn, thì mới giúp cho trái phiếu chính quyền địa phương có cơ sở phát triển vững chắc. Điều này cũng tương tự đối với trái phiếu doanh nghiệp.

Cần điều hành lãi suất linh hoạt

Ông Trần Xuân Sanh, Tổng giám đốc Công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC)

Qua thực tiễn nhiều lần phát hành trái phiếu, khó khăn lớn nhất mà VEC, cũng như nhiều DN gặp phải là lãi suất thấp, lại không linh hoạt nên chưa hấp dẫn NĐT. Do cơ chế điều hành lãi suất hiện nay khá “cứng”, kèm theo đó phụ thuộc nhiều vào “sức khoẻ” của kinh tế vĩ mô, nên nhiều lúc kém thu hút các nhà đầu tư tham gia. Để cải thiện tình trạng này, cần có cơ chế điều lãi suất phát hành trái phiếu linh hoạt, thực sự bám theo tín hiệu của thị trường. Khi doanh nghiệp phát hành không thành công, nhất là trái phiếu các công trình trọng điểm quốc gia, cần có cơ chế nhà nước tạm ứng vốn cho doanh nghiệp triển khai dự án, sau đó, khi điều kiện phát hành thuận lợi, doanh nghiệp  sẽ phát hành để trả nợ ngân sách. Cũng cần đơn giản hoá thủ tục bảo lãnh phát hành theo hướng chỉ phải làm thủ tục một lần cho toàn bộ số lượng trái phiếu phát hành, thay vì phải làm nhiều lần cho các lô phát hành như hiện nay.