Văn phòng xanh: Lựa chọn mới cho doanh nghiệp

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

Vừa góp phần bảo vệ môi trường, vừa tiết kiệm chi phí vận hành cho doanh nghiệp bằng những hành động đơn giản như dùng giấy in hai mặt hoặc giấy tái chế, sắp xếp chỗ ngồi trong phòng hợp lý để tiết kiệm điện…, đó là những lợi ích cơ bản mà mô hình văn phòng xanh đem lại. 

Đã được triển khai thành công ở nhiều quốc gia trên thế giới, nhưng văn phòng xanh vẫn còn rất mới mẻ ở Việt Nam. Trong bối cảnh mà vấn đề môi trường và biến đổi khí hậu đang trở nên bức thiết, văn phòng xanh là một mô hình đáng để các doanh nhân Việt lưu tâm.

Văn phòng xanh không phải là văn phòng sơn màu xanh

Thực ra, ngay vào đầu thập kỷ này, khi nói “văn phòng xanh” (VPX) thì nó đã được hiểu đúng theo nghĩa đen, là văn phòng sơn màu xanh. Nhưng những năm sau đó, VPX đã dần mang một ý nghĩa mới.

Sáng kiến VPX bắt đầu được khởi xướng vào khoảng cuối những năm 90 của thế kỷ trước, tại một số nước châu Âu như Phần Lan, Thụy Điển, Thụy Sĩ, là những nước đi đầu trong phong trào sống xanh. Đến những năm đầu của thế kỷ 21, VPX dần dần trở nên phổ biến tại hàng chục nước phát triển trên toàn thế giới. Các ông chủ đã dần nhận ra rằng, VPX không những giúp cho doanh nghiệp nâng uy tín với xã hội, mà hơn thế, nó còn giúp cho doanh nghiệp tiết kiệm chi phí.

Bản chất của VPX là gì?

Nếu bạn gõ chữ Văn phòng xanh (green office) trên google, thì rất khó tìm ra một định nghĩa chung cho khái niệm này. Nhiều năm gắn liền với công tác bảo vệ môi trường, có một định nghĩa mà theo người viết, dễ hiểu nhất, đó là: Văn phòng xanh là sáng kiến để giúp các doanh nghiệp, tổ chức thay đổi nhằm cải tiến cách thức vận hành và quản lý văn phòng để giảm tác động tiêu cực lên môi trường , đồng thời giúp doanh nghiệp giảm chi phí do lãng phí.

Những thay đổi này diễn ra trong mọi mặt của vận hành văn phòng: từ giảm tiêu thụ năng lượng (điện) và các nguồn tài nguyên (nước, giấy), đến thiết kế nội thất văn phòng để lợi dụng ánh sáng tự nhiên và đảm bảo lưu thông không khí; từ các phương tiện mà nhân viên chọn để đi làm và giao dịch hàng ngày đến cách thức tổ chức các hội thảo hay chuyến đi nghỉ của công ty; từ việc chọn mua các sản phẩm và thực phẩm thân thiện với môi trường tới việc xây dựng hệ thống tái chế và tái sử dụng; từ việc sử dụng các nguồn năng lượng xanh đến việc xây dựng ý thức xanh cho toàn bộ nhân viên. Không có một công thức chung nào về VPX cho tất cả các văn phòng. Mỗi doanh nghiệp, tổ chức sẽ tuỳ thuộc vào quy mô, điều kiện của mình, mà xây dựng những chiến lược hay kế hoạch VPX phù hợp và hiệu quả.

Nhiều người sẽ đặt câu hỏi: Mua một cái máy photocopy hay một cái bóng đèn tiết kiệm điện, hay một cái máy in in được 2 mặt giấy, thì bao giờ cũng đắt hơn những thiết bị thông thường. Tại sao tôi lại phải tiêu nhiều tiền hơn để bảo vệ môi trường cơ chứ? Thực ra, câu trả lời rất đơn giản, nhiều khi chúng ta không nhận ra rằng chi phí vận hành các thiết bị văn phòng cao hơn số tiền đầu tư mua các thiết bị này rất nhiều lần. Ví dụ một cái máy photocopy trị giá 4.000 USD, được sử dụng trong 7 năm, chụp khoảng 2 triệu bản, sẽ có thể dùng hết 1.500 USD tiền điện, 24.000 USD tiền giấy, và 15.000 USD tiền mực (theo tính toán của chương trình Văn phòng xanh của chính phủ Úc). Hơn thế nữa, lượng phát thải khí nhà kính từ việc cung cấp năng lượng từ các nhà máy điện cũng như việc sản xuất và tiêu huỷ số giấy mà máy này đã sử dụng có thể lên tới 80 tấn dioxit cacbon. Cũng theo tính toán này, nếu như bạn mua một cái máy photocopy tiết kiệm điện, có thể dùng được giấy tái chế và hộp mực đổ, có thể photo được 2 mặt, cộng với nếu bạn có ý thức tái chế giấy, chuyển máy sang chế độ tiết kiệm điện khi không dùng, thì trong 7 năm đó bạn sẽ giảm lượng điện năng tiêu thụ và hoá đơn tiền điện lên tới 80%, giảm tới 50% chi phí mua giấy và mực, giảm lượng phát thải nhà kính do việc sản xuất điện, giấy và mực tới 75%, và cứu được 50 cái cây khỏi bị chặt khỏi rừng.

Tuy nhiên, cần phân biệt VPX với “Doanh nghiệp xanh” (green business) hay “Công trình xanh” (green building). Trong khi VPX tập trung cải tiến cách thức vận hành văn phòng, thì doanh nghiệp xanh thể hiện cách thức doanh nghiệp cải tiến các hình thức sản xuất kinh doanh của mình, cải tiến công nghê, dây chuyền sản xuất, để giảm tác động lên môi trường, hay sản xuất ra những sản phẩm thân thiện với môi trường. Còn Công trình xanh (hay còn gọi là tòa nhà xanh, hay cao ốc xanh) là những thay đổi trong thiết kế, xây dựng, vận hành và bảo trì, để các tòa nhà có thể giảm tiêu thụ năng lượng và tài nguyên đến mức tối đa, giúp bảo vệ sức khỏe cho nhân viên làm việc và tăng năng suất làm việc, và giảm rác thải và ô nhiễm.

Tất nhiên, một doanh nghiệp có chứng chỉ Văn phòng xanh chưa chắc đã là một doanh nghiệp xanh, hoặc một doanh nghiệp tuy nằm sẵn trong 1 tòa nhà xanh chưa chắc đã là văn phòng xanh.

VPX – Từ thế giới đến Việt Nam

VPX là văn phòng hiệu quả hơn, thông minh hơn, và tốt cho sức khỏe hơn (kể cả sức khỏe của con người và môi trường). Chính phủ rất nhiều quốc gia coi VPX là một chương trình quan trọng, và phải được phổ cập rộng rãi, như Anh, Úc, Canada, Phần Lan, Singapore. Hầu hết các bang của Hoa Kỳ cũng khuyến khích các doanh nghiệp và tổ chức áp dụng VPX. Liên hiệp quốc cũng khuyến khích tất cả các văn phòng của mạng lưới trên toàn thế giới áp dụng VPX. Rất nhiều trường đại học uy tín, như trường Harvard, các hiệp hội doanh nghiệp các nước, các đại sứ quán, đều có trang về VPX trên website của mình.

Tại Việt Nam, WWF (Quỹ Quốc tế về Bảo vệ Thiên nhiên) là tổ chức đầu tiên đưa mô hình VPX vào giới thiệu với các doanh nghiệp và tổ chức trong nước. Công ty Conforama là công ty đầu tiên nhận được chứng chỉ Văn phòng xanh của WWF năm 2007, và cho đến nay, mạng lưới Văn phòng xanh của WWF tại Việt Nam đã có thêm một số thành viên mới như Đại sứ quán Anh, Đại sứ quán Phần Lan, Công ty Toyota Motor Việt Nam, Công ty Thiết kế Out-2 Design và hành chục cơ quan khác đang trong quá trình được đào tạo để xây dựng chương trình và nhận chứng chỉ VPX của WWF trong thời gian tới.

Theo các thành viên của hệ thống VPX của WWF Việt Nam, họ có rất nhiều cái “được” khi thực hiện chương trình này. Điển hình như ở Công ty Thiết kế Out-2 Design, sau gần một năm là thành viên của VPX, công ty đã giảm được 30% lượng giấy sử dụng và giảm 15% điện năng tiêu thụ. Riêng ở Đại sứ quán Anh tại Hà Nội, chỉ trong vòng 3 tháng, việc sử dụng giấy đã giảm tới 26%, sử dụng túi nhựa cũng giảm được 20% bằng cách thay thế túi tái chế. Ngoài ra còn có những cái “được” vô hình như: với hình ảnh xanh, uy tín của doanh nghiệp đối với khách hàng được nâng lên, nhân viên gắn bó với doanh nghiệp hơn khi thấy ban giám đốc quan tâm đến điều kiện làm việc và sức khỏe của mình. Và khi những nhân viên này rời khỏi văn phòng, chính họ cũng sẽ áp dụng những thói quen tiết kiệm điện nước ở ngay chính ngôi nhà của mình.

Bên cạnh WWF, một số cơ quan nhà nước và tổ chức phi chính phủ khác cũng đang thúc đẩy một số chương trình khuyến khích các doanh nghiệp trở nên “xanh” hơn, như “Giải thưởng Doanh nghiệp Xanh” do Bộ Tài nguyên và Môi trường kết hợp với UBND TPHCM khởi xướng, và do báo Sài Gòn Giải Phóng thực hiện từ năm 2006. Hội đồng Công trình Xanh Việt Nam (VGBC), tổ chức phi chính phủ với chức năng xây dựng một môi trường xây dựng xanh ở Việt Nam, hiện cũng đã có vài chục thành viên. Tuy nhiên, các mạng lưới này cần phải được quảng bá và đẩy mạnh hơn nữa.

Gần đây , chúng ta cũng thấy nói nhiều về các vấn đề môi trường, nhất là tình trạng biến đổi khí hậu đang ngày càng trở nên gay cấn và cấp thiết.. VPX chính là một công cụ đơn giản mà hiệu quả để doanh nghiệp góp phần giải quyết vấn đề này.

(Theo Hoàng Minh Hồng // Báo Doanh nhân)