Đồng đô la Mỹ bị thách thức

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

Thế giới tài chính chấn động khi tờ The Independent của Anh trong 2 số báo liên tiếp ra ngày 6 và 7-10-2009 bất ngờ tung tin về “âm mưu” lật đổ đồng đô la Mỹ (USD) trên thị trường dầu mỏ. Đây là diễn biến mới thách thức vị trí đồng USD trong bối cảnh nền kinh tế Mỹ lâm vào khủng hoảng và các nền kinh tế khác trỗi dậy.

Tờ báo cho biết quá trình đàm phán giữa các quốc gia vùng Vịnh với một loạt nền kinh tế lớn bao gồm Trung Quốc, Nga, Nhật Bản, Pháp và Brazil đã được bí mật tiến hành trong thời gian qua. Mục tiêu thống nhất là ngừng sử dụng đồng USD làm phương tiện định giá và thanh toán trên thị trường dầu mỏ. Thay thế đồng tiền này sẽ là một rổ ngoại tệ gồm đồng yên Nhật, nhân dân tệ Trung Quốc, EUR, vàng và một đồng tiền được lựa chọn trong Hiệp hội Hợp tác vùng Vịnh (gồm Saudi Arabia, Các tiểu vương quốc Arab thống nhất, Kuwait và Qatar). Kế hoạch này sẽ được thực hiện trong vòng 9 năm. Tờ báo còn dẫn lời một quan chức cao cấp thuộc ngân hàng Trung Quốc cho rằng: “Kế hoạch này sẽ thay đổi hoàn toàn diện mạo các giao dịch tài chính quốc tế”.

Mặc dù sau đó, phía Pháp, Saudi Arabia và cả Nga, thông qua báo chí đã phủ nhận những thông tin trên, cho rằng chỉ là những lời đồn thổi. Tuy nhiên thực tế được nhiều người biết là cách đây không lâu, Trung Quốc và một số nước khác, kể cả LHQ, cũng đã bàn đến việc cho ra đời một đồng tiền chung làm phương tiện thanh toán quốc tế thay thế đồng USD. Nhiều năm qua, một số nước cũng chứng tỏ nỗ lực để dần hạn chế sự phụ thuộc vào đồng USD. Trích nguồn tin từ IMF, tờ Telegraph (Anh) cho biết tỷ lệ dự trữ ngoại tệ bằng đồng USD của các nước khác đã giảm mạnh trong vòng một thập kỷ qua và đạt mức thấp kỷ lục trong quý 2 năm 2009 với mức 62,8%. Trong khi đó, tỷ lệ đối với đồng EUR tăng từ 25,9% lên 27,5%.

Được thống nhất sử dụng từ Hội nghị Bretton Woods sau Chiến tranh thế giới thứ 2, đồng USD được biết đến như là phương tiện duy nhất giúp định giá và thanh toán trên thị trường dầu mỏ suốt nhiều thập kỷ. Tuy nhiên, điều này lại khiến các quốc gia trên thế giới phải phụ thuộc vào tỷ giá quy đổi bản tệ với USD cũng như vào nền kinh tế - chính trị của nước Mỹ. Trong bối cảnh đó quyết định dùng một loại tiền tệ hay phương tiện thanh toán khác thay thế USD đã được nghĩ đến. Tuy nhiên để đi đến quyết định đó các nhà phân tích dự đoán có thể sẽ xảy ra một “cuộc chiến tranh tiền tệ” hoặc là những xung đột trên lĩnh vực khác giữa Mỹ và các đối thủ khác.

Thực ra thì người Mỹ đã phần nào cảm nhận được rằng, đồng USD của họ đang bị thách thức nghiêm trọng và đã có phản ứng. Hãng tin ABC trích dẫn một phát biểu mạnh mẽ của Bộ trưởng Tài chính Mỹ Tim Geithner: “Ai cũng biết rằng một đồng USD mạnh rất quan trọng với nước Mỹ. Chúng ta sẽ làm mọi cách để đảm bảo điều đó và để thế giới hiểu rằng, chúng ta làm điều đó không phải cho riêng mình”. Nhưng Robert B. Zoellick, Chủ tịch Ngân hàng Thế giới (cũng là người Mỹ) đã cảnh báo: “Nước Mỹ sẽ nhầm lẫn nếu cho rằng vị trí của đồng USD sẽ mãi là đồng tiền dự trữ chủ đạo của thế giới. Nếu nhìn xa hơn, chúng ta sẽ thấy ngày càng có nhiều lựa chọn khác thay cho đồng USD”.

(Theo NGUYỄN KHẮC ĐỨC // SGGP online)