Giải pháp nào để USD không bị cất giữ ?

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

Theo “Báo cáo tình hình kinh tế xã hội năm 2010” của Bộ Kế hoạch và đầu tư, cán cân thanh toán quốc tế của Việt Nam trong năm 2010 có thể thâm hụt (-) khoảng 4 tỷ USD. Đây là con số gây bất ngờ bởi...

12,8 tỷ USD đi đâu?

Ảnh minh họa

Trên một diễn đàn kinh tế mới đây, TS. Lê Đăng Doanh đặt câu hỏi: “Trong bảng cân đối quốc tế năm ngoái của Việt Nam, tổng thu ngoại tệ trừ đi tổng chi dương 4 tỷ USD. Song Ngân hàng Nhà nước (NHNN) vẫn phải mất thêm 8,8 tỷ USD để giữ ổn định tỷ giá. Tổng cộng 12,8 tỷ USD đã đi đâu? “

“Mặc dù chưa có kết quả điều tra chính thức, song có thể khẳng định, lượng ngoại tệ hiện đang lưu trữ trong dân còn rất lớn, nhưng gần như không có tính thanh khoản, bởi hầu như không được bán ra”, ông Doanh lưu ý và nhấn mạnh: những khoản bù đắp hiện nay, như đầu tư nước ngoài, kiều hối… chỉ có tác dụng trong thời gian ngắn, trước mắt, không dễ ổn định, bền vững trong dài hạn.

Theo “Báo cáo tình hình kinh tế xã hội năm 2010” của Bộ Kế hoạch và Đầu tư vừa công bố, tính tổng thể, cán cân thanh toán quốc tế của Việt Nam trong năm 2010 có thể thâm hụt (-) khoảng 4 tỷ USD. Đây là con số gây bất ngờ bởi ngày 9/7, NHNN vừa mới khẳng định rằng: nửa đầu năm 2010, cán cân thanh toán tổng thể của Việt Nam dương (+) tới 3,43 tỷ USD.

USD thành tài sản cất giữ

Theo ông Lê Xuân Nghĩa, Phó Chủ tịch Uỷ ban Giám sát tài chính quốc gia, phần lớn tiền này đi ra khỏi thị trường ngoại hối và trở thành tài sản trên thị trường tự do. Khoản tiền này tích tụ sau nhiều năm, khiến quy mô thị trường tự do rất lớn, mà ông dự ước là chiếm vài chục phần trăm tổng ngoại tệ nền kinh tế.

“Chính vì vậy, không lạ khi nhiều doanh nghiệp mua trên thị trường chợ đen một lúc năm, ba triệu USD. Trong khi đó mua ở ngân hàng khó khăn hơn, thậm chí không mua nổi, hoặc phải ra mua ở thị trường chợ đen bán lại cho ngân hàng để ngân hàng bán lại cho mình”. Ông Nghĩa minh chứng cho lượng USD rất lớn hiện đang lưu hành trên thị trường “tự do”.

Đánh giá hiệu quả của đợt điều chỉnh tỷ giá mới đây (USD tăng 2% so với VND), ông Nghĩa cho rằng chỉ mang tính “ổn định trong ngắn hạn, nhưng dài hạn và trung hạn áp lực vẫn còn căng, do thâm hụt thương mại vẫn còn lớn, thâm hụt cán cân thanh toán quốc tế vẫn còn cao, do cung ảo giảm dần và cầu ngoại tệ trả nợ ngân hàng ngày càng tăng lên”

Giải pháp: Giảm giá VND và tạo lập niềm tin

Thạc sĩ Huỳnh Thế Du, giảng viên chương trình giảng dạy Fulbright, cho rằng, cần có một giải pháp mạnh để xử lý vấn đề thâm hụt cán cân thanh toán tổng thể, đó là định giá đồng tiền Việt Nam (VND) thấp hơn nữa.

Cụ thể, ông Du lý giải, chính sách tỷ giá hiện hành đang đẩy tâm lý người dân vào “bẫy kỳ vọng” là VND sẽ tiếp tục mất giá trong tương lai, nên không yên tâm nắm giữ. Tâm lý cất trữ ngoại tệ gia tăng khiến cung – cầu càng thêm căng thẳng. Mặt khác, đồng VND được định giá cao sẽ gây bất lợi cho xuất khẩu, càng gây sức ép lên mục tiêu cân đối cán cân thanh toán chung.

Nông dân hưởng lợi nếu hạ giá VND

Ông Du bác bỏ lo ngại, chính sách giữ VND yếu sẽ làm gia tăng khoản nợ nước ngoài hay làm tăng giá hàng nhập khẩu. Bởi trong trường hợp giá hàng hoá nhập khẩu tăng mạnh, người tiêu dùng sẽ phải cân nhắc, lựa chọn hàng nội, khi đó giúp thúc đẩy mạnh sản xuất trong nước.

Phân tích về tác động của việc hạ giá VND, ông Du cho rằng: “Nhìn chung, chính sách nào cũng có tác động hai mặt. Nhưng xét ở góc độ tổng thể, mức tác động tích cực vẫn nổi trội, đối tượng được hưởng lợi rộng hơn, mà cụ thể là nông dân – những người đang sản xuất ra những mặt hàng xuất khẩu chủ yếu”.

Một trong những nguyên nhân tạo tâm lý cất trữ ngọai tệ trong dân là do chính sách tỷ giá của Nhà nước vừa qua không có tính ổn định, các quyết định điều chỉnh thường tạo tình huống bất ngờ, không được lường trước.

Vì thế, khi thực hiện các bước điều chỉnh tỷ giá trong thời gian tới, ông Du cho rằng: “Có thể xảy ra tình trạng đám đông đổ xô đi mua ngoại tệ, song nếu NHNN cam kết và đáp ứng được mọi nhu cầu mua ngoại tệ, tỷ giá chắc chắn sẽ ổn định. Khi đó, xuất khẩu sẽ được đẩy mạnh, thâm hụt giảm bớt, dự trữ ngoại tệ tăng lên”.

(Theo Bee)