Giảm sức ép ngoại tệ?

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã cho phép các tổ chức tín dụng giảm mạnh tỷ lệ dự trữ ngoại hối bắt buộc trong nỗ lực nhằm giảm căng thẳng trên thị trường ngoại hối.

Cụ thể, quyết định số 74/QĐ-NHNN ngày 18.1 cho phép phần lớn trong tổng số 80 ngân hàng ở Việt Nam duy trì tỷ lệ dự trữ bằng ngoại tệ chỉ ở mức 3 – 4%, giảm mạnh so với mức 6 – 7% áp dụng từ đầu năm 2009, có nghĩa là các ngân hàng thương mại sẽ có nhiều ngoại tệ hơn để cho vay.

Quyết định trên được ban hành sau khi NHNN liên tục đưa ra hai quyết định về quản lý ngoại hối. Quyết định thứ nhất (ngày 30.11) là bán ngoại tệ cho các tổ chức tín dụng có trạng thái ngoại tệ từ âm 5% trở xuống. Quyết định thứ hai (27.11) yêu cầu các tổ chức tín dụng báo cáo số dư tiền gửi bằng ngoại tệ của các tập đoàn, tổng công ty nhà nước để họ bán ra.

Trong các báo cáo tuần gần đây, NHNN cho rằng thị trường ngoại hối đã có những chuyển biến tích cực, tính thanh khoản ngoại tệ đã được cải thiện đáng kể. Hệ thống ngân hàng tiếp tục mua được ngoại tệ từ các tập đoàn, tổng công ty dù không cho biết mua được bao nhiêu.

Trưởng đại diện quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) tại Việt Nam Benedict Bingham trong lần trả lời phỏng vấn đầu tháng 12 vừa qua cho rằng, tổng tiền gửi ngoại tệ trong các ngân hàng trong nước là khoảng 20 tỉ USD. Đây là một con số lớn. Tuy nhiên, IMF cho rằng, thâm hụt cán cân thanh toán của Việt Nam là 8,868 tỉ USD năm 2009, và triển vọng thâm hụt cán cân thanh toán vẫn là thách thức. Điều này, theo IMF, làm tiền đồng chịu áp lực mất giá, tỷ giá VND/USD chợ đen cao gây cho các doanh nghiệp tiếp cận ngoại tệ khó khăn.

Về điểm này, Ngân hàng Thế giới cho rằng, thâm hụt tài khoản vãng lai vào khoảng 7,4 tỉ USD, tương đương 7,9% GDP trong năm 2009 do nhập siêu tăng và kiều hối giảm. Nhưng Ngân hàng Thế giới có quan điểm khác IMF khi cho rằng, cán cân tài khoản vốn thặng dư khoảng 10,2 tỉ USD và đủ để bù đắp thâm hụt tài khoản vãng lai. Chuyên gia kinh tế của Ngân hàng Thế giới Martin Rama nhận định: “… nền kinh tế Việt Nam có đủ USD để bù đắp cho thâm hụt tài khoản vãng lai của năm 2009…”

Trong khi đó, dự trữ ngoại hối còn khoảng 16,5 tỉ USD tính đến cuối tháng 11, theo Ngân hàng Thế giới và khoảng 17,5 tỉ USD vào tháng 6 vừa qua, theo IMF, tức là đã sụt giảm lớn so với mức 20,7 tỉ USD mà Thống đốc công bố vào tháng 6 năm ngoái. Về con số này, nguyên thống đốc Cao Sỹ Kiêm bình luận: “Về tổng thể thì dự trữ ngoại hối chưa đến mức báo động”. Tuy nhiên, ông Kiêm cho rằng nhu cầu về sử dụng USD để nhập nguyên liệu, dự trữ hàng để sản xuất cho tết Nguyên đán tăng cao trong khi NHNN không can thiệp được các cá nhân, tổ chức đang găm giữ USD để bán ra cho ngân hàng Thương mại.

Những ước tính của các tổ chức và chuyên gia như trên cho thấy, Việt Nam không thiếu ngoại tệ. Nhưng cung cầu ngoại tệ căng thẳng là do ngoại tệ đã bị găm giữ, không lưu thông.

Ngân hàng Thế giới khuyên rằng: “Để bù đắp cho thâm hụt tài khoản vãng lai năm 2009, phải khuyến khích người dân bằng cách này hay cách khác bán một phần số ngoại tệ mà họ nắm giữ”.

Có thể bắt buộc các tập đoàn, tổng công ty nhà nước bán ngoại tệ, nhưng với người dân, phải có chính sách để người dân bị thuyết phục, rằng găm giữ ngoại tệ sẽ chẳng lợi ích gì.

( Theo Tư Giang // SGTT Online)(