Tại hội thảo “Đẩy mạnh xuất khẩu của doanh nghiệp Việt Nam nhằm mục tiêu kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô” vừa tổ chức tại Thành phố Hồ Chí Minh, các Hiệp hội, doanh nghiệp cho biết, chính sách thắt chặt tiền tệ đang mang lại nhiều khó khăn cho doanh nghiệp, khó có thể đẩy mạnh xuất khẩu khi doanh nghiệp đang thiếu vốn và lãi suất ngân hàng vẫn còn ở mức cao.
Đa dạng loại hình xuất khẩu, mở rộng thị trường… phải chăng là những giải pháp doanh nghiệp cần đẩy mạnh từ nay đến cuối năm để ổn định xuất khẩu.
Doanh nghiệp thiếu vốn, khó đẩy mạnh xuất khẩu
Mặc dù giá cả trong nước đã bắt đầu có những tín hiệu giảm nhiệt nhưng lạm phát dự báo còn ở mức cao, do đó lãi suất vay vốn khó có thể giảm mạnh. Bên cạnh đó, định hướng tiếp tục duy trì chính sách tiền tệ thắt chặt nhằm kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô khiến cho việc tiếp cận nguồn vốn tín dụng của các doanh nghiệp để đầu tư phát triển sản xuất, xuất khẩu vẫn còn những khó khăn nhất định.
Nhiều doanh nghiệp cho biết, lãi suất cho vay ngoại tệ của Việt Nam vẫn còn ở mức khá cao (8%/năm) trong khi doanh nghiệp nước ngoài vay ngoại tệ với lãi suất chỉ 3%/năm, điều này khiến doanh nghiệp trong nước bị thua thiệt, khó cạnh tranh. Các doanh nghiệp mong muốn được vay với lãi suất “dễ thở” hơn để cạnh tranh với các doanh nghiệp nước ngoài.
Đại diện Hiệp hội Cao su Việt Nam cho biết, cao su là một trong những ngành hàng có tăng trưởng cao nhất nhờ đơn giá cao hơn so với dự kiến (4.300 USD/tấn, tăng 58% so với đơn giá cùng kỳ năm trước).
Xuất khẩu tám tháng năm 2011 đạt 1,9 tỷ USD, tăng 66% so với cùng kỳ năm 2010. Những tháng cuối năm xuất khẩu có nhiều triển vọng, dự kiến năm 2011 đạt 3-3,3 tỷ USD, đơn giá cao su không giảm dưới 4.000 USD/tấn.
Tuy nhiên ngành vẫn còn đối mặt với những khó khăn, gây rủi ro cho các doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp xuất nhập khẩu cao su chính ngạch (chỉ chiếm 20-30%), trong khi xuất khẩu mậu dịch chiếm đến 80%. Trong đó, xuất khẩu mậu biên qua Trung Quốc chiếm 50% nhưng thị trường này lại không ổn định, nhiều biến động thất thường gây ứ đọng hàng, biến động giá; đồng thời gần đây, việc gian lận thương mại trong ngành cao su gia tăng như pha trộn tạp chất, rút ruột container trong quá trình vận chuyển làm ảnh hưởng khá lớn đến uy tín của toàn ngành.
Ông Nguyễn Ngọc Hoàng, Phó Tổng giám đốc Công ty càphê Việt Nam, khẳng định tiềm năng của ngành càphê rất lớn, với kim ngạch xuất khẩu năm 2011 dự kiến đạt 2,5 tỷ USD/năm và năm 2012 khả năng sẽ đạt con số 3 tỷ USD nhưng thị trường càphê lại không ổn định, giá lên xuống bất thường khiến doanh nghiệp hoạt động khó khăn. Doanh nghiệp gần như không có vốn sản xuất, phải lệ thuộc 100% vào ngân hàng.
Đại diện của càphê Việt Nam cho biết, doanh nghiệp không cần được vay vốn ưu đãi mà mong muốn Chính phủ có quy chế cho phép các ngân hàng thương mại cung cấp đủ vốn cho doanh nghiệp mua càphê theo giá thị trường, thời gian cho vay đủ dài để doanh nghiệp chủ động, không để doanh nghiệp rơi vào tình trạng “phải bán hàng khi chưa muốn bán.”
Giải pháp cho xuất khẩu bền vững
Hoạt động xuất khẩu tám tháng năm 2011 được đánh giá là đạt được những kết quả tích cực với tổng kim ngạch 60,8 tỷ USD. Trong đó, giá cả nhiều mặt hàng xuất khẩu tăng đã góp phần đáng kể vào tăng trưởng xuất khẩu. Cụ thể, giá xuất khẩu càphê bình quân tăng 53,9%, hạt tiêu tăng 67,8%, dầu thô tăng 44,9%. Ngoài ra, một số mặt hàng nông sản xuất khẩu tăng so với cùng kỳ như càphê tăng 11,4%, gạo tăng 6,5%, các sản phẩm từ sắn tăng 47%.
Tuy nhiên, theo ông Đỗ Thắng Hải, Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại (Bộ Công thương), hoạt động xuất khẩu từ nay đến cuối năm vẫn còn nhiều khó khăn và rủi ro khó lường. Hiện tại, một số nước đã gia tăng các biện pháp bảo hộ mới đối với hàng hóa nhập khẩu, điều này ảnh hưởng đến kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam từ nay đến cuối năm.
Các thị trường lớn, tiềm năng ngày càng đỏi hỏi cao về vệ sinh an toàn thực phẩm, môi trường, đặc biệt là đối với mặt hàng nông, thủy sản (vốn đang là lợi thế lớn của Việt Nam), rào cản bảo hộ ngày càng tinh vi của các nước nhập khẩu về vệ sinh, môi trường, thuế…
Đại diện Bộ Công thương cho rằng, trong giai đoạn tới các doanh nghiệp cần triển khai nhiều giải pháp ổn định xuất khẩu, đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, mở rộng thị trường mới và tiềm năng như Đông Âu, Tây Á, Nam Á, châu Mỹ Latinh; đồng thời tăng cường và nâng cao công tác dự báo thị trường, thông tin, nhận thức của nhà xuất khẩu về những rào cản của các nhà nhập khẩu, nâng cao chất lượng hàng hóa, tập trung các sản phẩm truyền thống, kim ngạch cao…
Ngoài ra, cần có chiến lược từng bước chuyển dịch sang hướng xuất khẩu các mặt hàng có giá trị gia tăng cao, có khả năng tăng trưởng lớn. Đây cũng là định hướng nằm trong chiến lược xuất khẩu của Việt Nam từ nay đến năm 2020 sẽ theo hướng giảm xuất khẩu thô, tăng xuất khẩu các mặt hàng giá trị gia tăng cao, đẩy mạnh các ngành công nghiệp hỗ trợ.
Nhóm hàng điện tử viễn thông vẫn dẫn đầu nhóm ngành hàng xuất khẩu có “hàm lượng” FDI cao nhất và giá trị xuất khẩu thuộc hàng cao nhất. Tuy nhiên, hàm lượng FDI trong top 10 đã có sự sụt giảm đáng kể.
Bằng nhiều cách, hàng hóa Thái Lan đang ngày càng chiếm lĩnh thị trường Việt Nam và trong tương lai không xa có thể là một thách thức lớn cho hàng Việt.
Trong bối cảnh kinh tế tiếp tục khó khăn, diễn biến phức tạp và tiềm ẩn nhiều rủi ro, Hiệp hội Rau quả Việt Nam đã đưa ra dự báo, nhu cầu tiêu thụ rau quả thế giới tiếp tục tăng từ 3,5-5% và ngành rau quả đặt mục tiêu xuất khẩu đạt 1 tỷ USD trong năm 2013.
Gần đây, nhiều lô hàng chè của Việt Nam xuất khẩu sang các nước châu Âu EU đã bị trả về do phát hiện có chứa các chất Acetamiprid và Imidacloprid. Đây là 2 chất thuộc danh mục 02, theo lộ trình sẽ bị đưa ra khỏi danh mục vào tháng 2/2015.
Trong khi các nền kinh tế lớn ở châu Âu bao gồm cả Đức, Pháp và Italy đều bị ảnh hưởng nặng nề bởi cuộc khủng hoảng nợ công khu vực đồng tiền chung euro, kinh tế Thụy Sĩ trong năm qua vẫn phát triển với tổng kim ngạch xuất nhập khẩu cả năm 2012 đạt khoảng 422 tỷ USD.
Nguồn cung đồi dào từ đầu tháng 9 đến nay nên giá hầu hết các mặt hàng thực phẩm đã giảm nhẹ so với cao điểm hồi tháng 7 và 8. Nguồn cung này vẫn đang ổn định và tăng mạnh, do đó, giá cả từ nay đến cuối năm ít có khả năng tăng đột biến.
Theo Trung tâm Thông tin Công nghiệp và Thương mại (Bộ Công Thương), mặc dù kim ngạch xuất khẩu các sản phẩm máy tính và linh kiện điện tử của Việt Nam ngày càng tăng mạnh nhưng năng lực cạnh tranh lại rất thấp.
Giả sử, dự trữ ngoại hối đã tốt lên rất nhiều trong thời gian gần đây, sau khi Ngân hàng Nhà nước mua vào cỡ khoảng 6 tỷ USD, thì khoản đầu tư ra nước ngoài lên đến mức 10 tỷ USD của doanh nghiệp Việt Nam cũng chiếm kha khá trong tiềm lực ngoại hối quốc gia.
Giữa phương thức buôn bán biên mậu và phương thức giao dịch thương mại qua biên giới của người dân sống ở khu vực quanh vùng biên giới có những quy định, chính sách khác nhau, tuy nhiên hai hình thức giao dịch này thường dễ nhầm lẫn do những đặc thù của sinh hoạt, mua bán vùng biên giới, và nhiều thương nhân cũng lợi dụng sự nhập nhằng để né thuế.
“Thị trường Mỹ quá lớn, chỉ sợ ta không kham nổi!”, ông Nguyễn Duy Khiên, người từng giữ chức Tham tán thương mại Đại sứ quán Việt Nam tại Mỹ và hiện là Vụ trưởng Vụ Thị trường châu Mỹ, Bộ Công Thương, đã chia sẻ như vậy tại cuộc hội thảo do Bộ Công Thương tổ chức tuần qua tại TPHCM.
Theo số liệu của tổng cục Thống kê, tám tháng đầu năm 2011, ngành điện tử Việt Nam đã xuất khẩu được 2,388 tỉ đôla Mỹ thì nhập khẩu là 3,91 tỉ đôla Mỹ.
Việc Trung Quốc trong 7 tháng vừa qua bất ngờ vươn lên trở thành nước nhập khẩu gỗ và sản phẩm gỗ Việt Nam lớn thứ 2 sau Mỹ, bỏ xa thị trường Nhật và thị trường EU, đã khiến một số doanh nghiệp đặt dấu hỏi về những sản phẩm được bán qua thị trường này.
Khi kinh doanh tại các thành phố lớn ngày càng cạnh tranh gay gắt cùng nhu cầu tiêu dùng giảm, các đại gia điện máy đã mở cuộc "tiến quân" về tỉnh lẻ để “chiều” người dân ở quê.
Nhóm hàng điện tử viễn thông vẫn dẫn đầu nhóm ngành hàng xuất khẩu có “hàm lượng” FDI cao nhất và giá trị xuất khẩu thuộc hàng cao nhất. Tuy nhiên, hàm lượng FDI trong top 10 đã có sự sụt giảm đáng kể.
Tiểu thương tại đây hàng năm đều cam kết về nguồn gốc, xuất xứ sản phẩm, không bán hàng lậu và hàng nhái. Tuy nhiên, phần lớn đều cho rằng điều này rất khó khả thi.
Cục thống kê Tp.HCM vừa công bố chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 7/2014 của thành phố đã tăng 0,12% so với tháng trước và tăng 5,47% so với cùng tháng năm trước. Như vậy, tính từ đầu năm, CPI đã tăng 1,22%, cao hơn gấp đôi mức tăng của năm 2013 (0,66%).
Hiện nay, cuộc xâm lấn của hàng giả đã khiến người ta phải nhìn nhận lại tiêu chí của sự xa xỉ và khiến nhà chức trách các nước trên thế giới đau đầu tìm cách dẹp bỏ.
Thành tích xuất khẩu của Việt Nam lẽ ra sẽ còn cao và hiệu quả hơn nữa nếu quản lý nhà nước khắc phục được những hạn chế về cơ sở hạ tầng, tệ tham nhũng, tính khó tiên liệu của chính sách, và tạo giá trị gia tăng cho hàng hoá.
Bằng nhiều cách, hàng hóa Thái Lan đang ngày càng chiếm lĩnh thị trường Việt Nam và trong tương lai không xa có thể là một thách thức lớn cho hàng Việt.
Giá cá trên thị trường toàn cầu đã tăng lên mức cao nhất mọi thời đại do Trung Quốc có nhu cầu ngày càng lớn đối với những loại hải sản cao cấp như cá ngừ và hàu, trong khi sản lượng đánh bắt có chiều hướng giảm sút.
Các nhà đầu tư nước ngoài đánh giá bán lẻ ở Việt Nam vẫn là lĩnh vực hấp dẫn nhất. Dù không như đồn đoán ban đầu các tập đoàn lớn sẽ tràn vào nuốt chửng thị trường Việt Nam, nhưng chỉ nhìn vào tốc độ mở rộng của Big C, Metro, Lotte... vừa qua cho thấy sức ép cạnh tranh đang nóng lên từng ngày.
Lại tương tự giá thuốc, giá thực phẩm chức năng cũng đang “nhảy múa thoải mái” khi giá mua vào với giá bán ra chênh nhau tới cả chục lần! Thị trường thực phẩm chức năng đang phát triển mạnh mẽ. Nhưng các quy định về quản lý thực phẩm chức năng đang tỏ ra quá lạc hậu. Phần quản lý giá của mặt hàng này đang bị thả nổi hoàn toàn.
Tháng 4, nhập khẩu đạt con số 6,95 tỷ USD, đưa tổng kim ngạch nhập khẩu 4 tháng qua lên hơn 24,8 tỷ USD. Với kim ngạch xuất khẩu 4 tháng là 20,1 tỷ USD, như vậy, nhập siêu những tháng đầu năm đã lên khoảng 4,7 tỷ USD, tương đương với hơn 23% kim ngạch xuất khẩu. Với cách làm như hiện nay, các chuyên gia cho rằng, mục tiêu kiềm chế nhập siêu dưới 20% trong năm nay là rất khó.
Mark Zimmeran – cựu cố vấn Chủ tịch Phòng thương mại của Mỹ ở Nhật Bản đã viết trong cuốn sách nổi tiếng “Làm ăn với người Nhật như thế nào” của ông: “việc nghiên cứu kỹ càng và nghiêm túc tâm lý người Nhật và cấu trúc xã hội của nước Nhật là cực kỳ cần thiết cho việc làm ăn có hiệu quả với người Nhật”.
Kim ngạch xuất khẩu quý I/2010 ước đạt 14 tỷ USD, giảm 1,6% so với cùng kỳ 2009. Kim ngạch nhập khẩu 3 tháng ước đạt 17,525 tỷ USD, tăng 37,6% so với cùng kỳ năm 2009. Trong đó, nhóm hàng nguyên nhiên vật liệu cần nhập khẩu tăng 35,3%; nhóm hàng cần kiểm soát nhập khẩu dự báo tăng khoảng 60,2% và nhóm hàng cần hạn chế nhập khẩu cũng tăng 33% so với cùng kỳ năm ngoái.
Sự phục hồi của kinh tế trong nước sẽ khiến nhu cầu nhập khẩu hàng hóa tăng, đặc biệt việc thực hiện giải ngân vốn FDI được dự báo tăng cao sẽ khiến nhập khẩu máy móc, thiết bị phục vụ cho hoạt động đầu tư, xây dựng và sản xuất cũng sẽ tiếp tục gia tăng mạnh. Dự báo kim ngạch nhập khẩu năm 2010 ước đạt 74,5 tỷ USD, tăng 6,5% so với năm 2009.
Hiệp định tự do thương mại ASEAN-Trung Quốc (ACFTA) về nguyên tắc có hiệu lực từ 01/01/2010, có lộ trình cắt giảm tới gần 7.000 dòng thuế. Indonesia đã yêu cầu đàm phán lại với TQ về việc hoãn thực thi ACFTA. Việt Nam hầu như vẫn chưa có một bộ hàng rào kỹ thuật đầy đủ cho các ngành sản xuất trong nước. Mối lo nhập siêu gia tăng từ TQ và mối lo nhiều Doanh nghiệp VN mất thị trường nội địa là có cơ sở....
Theo Tổng cục Thống kê, nhập siêu năm 2009 ước tính lên tới 12,246 tỷ USD, con số này thấp hơn nhiều mức nhập siêu thực hiện lên tới 18,029 tỷ USD của năm 2008, nhưng tăng gần 250 triệu USD so với mục tiêu đề ra.
Để nâng cao giá trị gia tăng cho hàng hoá xuất khẩu của Việt Nam, góp phần phát triển bền vững nền kinh tế trong quá trình tham gia chuỗi giá trị cung ứng toàn cầu với những tiêu chuẩn ngày càng ngặt nghèo mà thị trường đặt ra, thì Việt Nam còn nhiều việc phải làm...
Xuất khẩu khoảng 25% tổng sản lượng gạo hàng năm, nhưng giá gạo xuất khẩu của Việt Nam ngày càng tụt dốc quá xa so với của Thái Lan trong thời gian qua, và những người nông dân vẫn không được hưởng lợi tương ứng với công sức của mình bỏ ra,....