Tăng cường các biện pháp hỗ trợ xuất khẩu

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

Tăng thu mua dự trữ nông sản, giải quyết triệt để tình trạng USD hoá, hỗ trợ vốn cho các doanh nghiệp xuất khẩu là những biện pháp trọng tâm mà Bộ Công Thương cũng như các chuyên gia kinh tế đưa ra tại Diễn đàn Xúc tiến xuất khẩu 2011 ngày 7/4 tại Hà Nội.

 Trong 3 tháng đầu năm, tổng kim ngạch xuất khẩu ước đạt 19,25 tỉ USD, tăng 33,7% so với cùng kỳ năm 2010 (tương đương với tăng 4,85 tỷ USD). Về nhập khẩu, tổng kim ngạch nhập khẩu hàng hoá quý I năm 2011 đạt 22,27 tỷ USD, tăng 23,8% so với cùng kỳ năm 2010. Nhập siêu tháng 3 ước khoảng 1,15 tỷ USD, tính chung cả quý I nhập siêu 3,028 tỷ USD, với tỷ trọng nhập siêu/xuất khẩu là 15,7%.

Ông Nguyễn Thành Biên, Thứ trưởng Bộ Công Thương nhận định: Trong năm 2011, xuất khẩu Việt Nam đang phải chịu nhiều tác động hết sức khó khăn như lãi suất cho vay cao, tiếp cận tín dụng khó khăn; Lãi suất cao gây khó cho các doanh nghiệp về vốn; Hạn hán sẽ gây thiếu điện... Đối với thị trường ngoài nước, một loạt các biến động về chính trị, thiên tai cũng ảnh hưởng không nhỏ đến khả năng thiêu thụ hàng hoá của các thị trường nhập khẩu lớn của Việt Nam như sự bất ổn định của khu vực Bắc Phi, sóng thần ở Nhật Bản…

Ông Biên cho biết, trước những khó khăn nêu trên, Bộ Công Thương đã thực hiện nghị quyết 02, nghị quyết 11 về bình ổn kinh tế vĩ mô mà Chính phủ đã ban hành. Theo đó, các giải pháp chính sẽ là yêu cầu các NH thương mại ưu tiên vốn cho lĩnh vực sản xuất. Bộ Công Thương đã phối hợp cùng các hiệp hội, các cơ quan quản lý khác có các chương trình hỗ trợ doanh nghiệp. Bộ cũng đã có những hướng dẫn với các ngân hàng thương mại để cho phép các DN tiếp cận vốn. Đầu năm 2010, Ngân hàng Nhà nước, các ngân hàng ngoại thương, ngân hàng công thương…đã hỗ trợ vốn lên tới 6 nghìn tỉ đồng cho các DN với mức lãi suất ưu đãi.

Đối với tình hình xuất khẩu nông sản trong nước, Bộ cũng đã phối hợp với các Hiệp hội thu mua tạm trữ lúa gạo, cà phê…Kết quả của giải pháp này là một số mặt hàng nông sản xuất khẩu chủ lực của Việt Nam không những bị bạn hàng ép giá, mà giá cả đã tăng ấn tượng, trong đó, giá cà phê đã phá kỷ lục chưa từng có, lên tới 2.000 USD/tấn, ông Biên cho biết.

Tuy nhiên, Nhà nước cùng với các Hiệp hội vẫn còn hạn chế vốn để thu mua tạm trữ một lượng lớn nông sản, ông Biên phân tích. “Đối với gạo, chúng ta chỉ có thể thu mua dự trữ 13%, còn cà phê là 70 nghìn tấn trong khi khối lượng cần là 200 nghìn tấn. Trước tình hình đó, một số doanh nghiệp nước ngoài đã tranh thủ mua gom lượng lớn nông sản từ bà con nông dân. Vì thế, khi giá cả nông sản tăng cao như hiện nay, các doanh nghiệp nước ngoài vẫn có lợi hơn DN trong nước”.

Để đối phó với tình trạng thiếu điện, Thứ trưởng Bộ Công Thương cũng đã có công văn gửi các địa phương, Cục Điều tiết Điện lực có kế hoạch ưu tiên cung cấp điện cho các doanh nghiệp sản xuất và xuất khẩu.

Đưa ra lời khuyên cho xuất khẩu, ông Trần Đình Thiên, Viện trưởng Viện kinh tế Việt Nam cho rằng các doanh nghiệp Việt Nam nên tăng cường xuất khẩu sang các thị trường châu Á mới nổi vì trong thời gian tới, các quốc gia như Trung Quốc, Ấn Độ, Indonesia sẽ tăng trưởng mạnh về nhu cầu tiêu dùng. Các doanh nghiệp Việt Nam sẽ tận dụng được lợi thế về khoảng cách địa lý và nhiều nét tương đồng về văn hoá do đó sẽ mang lại một số thuận lợi trong việc tiếp cận và mở rộng thị trường xuất khẩu.

Một số giải pháp khác được ông Trần Đình Thiên khuyến nghị nên áp dụng mạnh vào thời gian tới là các doanh nghiệp Việt Nam cần chủ động liên kết để đối phó với nguy cơ bị áp dụng các biện pháp phòng vệ thương mại, tránh tình trạng bị ép giá. Các hình thức liên kết này cần đa dạng hơn, không chỉ thông qua hình thức đầu tư, gia công sản phẩm đơn giản, thông thường mà còn theo hình thức hợp tác chiến lược, xây dựng doanh nghiệp vệ tinh, chuyển nhượng bản quyền, thương hiệu…

Về điều chỉnh chính sách thương mại thời gian tới, Viện trưởng Viện kinh tế Việt Nam kiến nghị nên cải thiện cơ cấu xuất khẩu theo hướng gia tăng tỷ trọng các ngành GTGT cao; tận dụng tối đã các ưu đãi thuế quan trong các hiệp định quốc tế FTA đã ký kết. Bên cạnh đó, Chính phủ cần tiến hành các biện pháp duy trì mức độ nhất định các ngành xuất khẩu sử dụng nhiều lao động và các mặt hàng nông sản, hạn chế xuất khẩu tài nguyên…

Năm 2010, mặt hàng đạt mức tăng trưởng mạnh nhất và “bất ngờ” nhất là sắt thép các loại với kim ngạch trên 1 tỷ USD, gấp 3 lần so với năm 2009. Tuy nhiên, ông Thiên lưu ý, vì sản xuất thép phải tiêu tốn rất nhiều tài nguyên, trong khi điện, than đang thiếu. Vì vậy, mặt hàng này không nên khuyến khích xuất khẩu.

Về vấn đề tỷ giá hối đoái tăng cao, ông Lê Xuân Nghĩa, Phó chủ tịch Ủy ban Giám sát tiền tệ quốc gia cho rằng, việc điều chỉnh tỷ giá 9,3% thời gian qua rất có lợi cho xuất khẩu, tuy nhiên, lợi thế tỷ giá này sẽ giảm dần từ nay đến cuối năm 2011 vì vậy cần cải thiện cơ cấu hàng xuất để tận dụng lợi thế về tỷ giá.

Ông Nghĩa cũng bày tỏ mối lo ngại về tình trạng thiếu vốn sản xuất của các doanh nghiệp Việt Nam thời gian tới. Theo tính toán, bội số nhân tiền hay vòng quay của tiền (Multiplier) tại Việt Nam nếu không tính tới vàng lên tới 4 lần, nhưng nếu tính thêm vàng chỉ còn 2 lần. Điều này chứng tỏ lượng vốn đáng lẽ phải được đầu tư vào sản xuất bị “chôn” trong vàng quá nhiều, gây áp lực lớn cho các ngân hàng thương mại cũng như doanh nghiệp. Đấy là chưa kể đến tình trạng vốn bị ứ đọng do tâm lý găm giữ ngoại tệ của người dân.

Ông Nghĩa đưa ra lời khuyên, trước tình hình khó khăn về lãi suất, hạn chế về vốn như hiện nay, các doanh nghiệp nên chủ động tiết giảm chi phí, không nên đầu tư sản xuất quá nhiều. “Thời gian thích hợp cho các doanh nghiệp xuất khẩu tăng cường đầu tư là đầu năm 2012, khi mà các bất ổn được giải toả”.

(VCCI)