Hắc cấy - của hiếm vùng biển

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

Lâu lắm rồi, khoảng năm 1985, chúng tôi có dịp ra Côn Đảo (hồi đó vùng đảo này thuộc tỉnh Hậu Giang - gồm Cần Thơ và Sóc Trăng sát nhập) chứ không thuộc Bà Rịa-Vũng Tàu như bây giờ). Những món hải sản như cá đuối xào lăn, nấu chua... khiến chúng tôi ăn mê mải. Ai nấy tấm tắc khen ngon, nhưng một người địa phương lại nói: “Hắc cấy mới thiệt là món ngon hảo hạng”.

Cả nhóm chúng tôi nhìn nhau ngạc nhiên, chẳng ai trong chúng tôi biết hắc cấy là con gì mà còn ngon hơn mấy món cá đuối tuyệt vời này vậy. Hỏi ra mới được một bô lão cho biết hắc cấy là cá đuối đen, bề ngang từ vi cánh này sang vi cánh nọ dài độ 2 gang tay. Hắc cấy lớn nhất cũng chỉ nặng độ 3 ký. Hắc cấy có cái đuôi dài cả sải, tròn nhỏ như sợi dây dù. Dân biển khi lưới được thường bẻ ngoặt cái đuôi xỏ ngược vào mũi cá, cột thành cái quai để xách lấy nó cho tiện.

Khô hắc cấy nướng. Ảnh Cát Lộc

Rồi lão ngư ông kể, ngày xưa, vùng biển bao quanh đồng bằng sông Cửu Long nơi nào cũng có hắc cấy. Còn bây giờ (1985) nó trở thành “của hiếm”. Dân đánh bắt cá biển thảng hoặc gặp nó phải nói là hên vô cùng. Hắc cấy làm thành món gì cũng ngon tới nhớ đời. Rồi ông nhắc một loạt những món hắc cấy quấn lá chuối nướng, xào bắp chuối, xào lăn, xào sả ớt, nấu chua... đều là những thứ thời trân hảo hạng.

Nhưng lão ngư nói rằng “tuyệt trần” hơn hết là nếu được thưởng thức hắc cấy hấp bánh tráng kèm thêm nước chấm giằm gan của nó thì đã đời cái thần khẩu, ăn hoài không biết chán.

Thịt hắc cấy tươi hấp bánh tráng sẽ cho vị ngọt ngon tinh khiết vì không nhiễm hương vị "trần tục" của gia vị. Với lại, thịt hắc cấy tươi rất thơm ngon vì không có mùi tanh, nhất là mùi khai như cá đuối thường. Riêng gan hắc cấy được dân sành điệu ẩm thực miền Tây không ngớt lời khen tặng là quý vì vô cùng bổ. Chúng tôi nghe mà thèm chảy nước miếng bởi chỉ được thưởng thức hắc cấy suông qua lời kể!

Vốn khoái món ngon vật lạ, từ chuyến đi Côn Đảo đó, tôi như sống trong mơ vì cái món hắc cấy được nghe kể, cho tới một lần đi Bến Tre chơi vào năm 2006. Tối hôm đó có cuộc hẹn... nhậu trên sân thượng nhà người bạn. Một ông bạn ở địa phương cũng là khách mời xách theo một bọc nylon. Anh ta mở cái túi nylon với một vẻ mặt khác thường, hết sức cẩn trọng rồi lấy ra một vật gì đó gói trong tấm lá chuối và hối chủ nhà đem bếp than lên.

Than cháy đỏ, anh mở tấm lá chuối, lôi ra con vật màu đen cong queo đặt lên bếp. Trong chốc lát, mùi thơm từ con vật khô quắc ấy tỏa ra khắp xung quanh. Bấy giờ anh mới tiết lộ, ngắn gọn: “Hắc cấy đó nghe!”. Cả nhóm “ồ” lên khoái trá. Anh bạn này nói vẻ tự hào rất dễ thương, "Phải có tình cảm sâu đậm với bạn biển lắm mới được con khô này, chớ đừng ai bày đặt mơ đòi ăn hắc cấy tươi".

Chỉ là những miếng khô hắc cấy, nhưng ai cũng đều cảm nhận được vị ngon rất đặc biệt của nó tới mức chẳng bao giờ quên được trong cái sự thòm thèm về một miếng hắc cấy tươi dường như chỉ còn trong chuyện kể về một thứ hải sản đã mất trên vùng biển phía nam!

(Theo Thời báo kinh tế Sài Gòn)