Mát lạnh xu xoa ngày hè

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

Không ai biết xu xoa có tự bao giờ, mà có lẽ cũng chẳng ai thắc mắc làm chi bởi cứ mỗi năm hè về, khắp các phiên chợ quê lại xuất hiện những cô bán hàng xu xoa với nụ cười đôn hậu, mát dịu cả nắng hè.

Xu xoa (bên trái) ăn kèm với mật đường mía. Ảnh: Kim Loan

Nguyên liệu để nấu xu xoa là rau câu, một loại rau mọc nhiều tại các vùng biển hoặc vùng nước lợ, màu nâu nhạt. Khi thủy triều rút, rau câu bám vào các bãi bùn vùng nước lợ hoặc các bãi đá vùng biển. Tháng Giêng đến tháng Bảy hằng năm là mùa đi cào rau câu. Rau câu đem về phơi khô để bán cho những cô bán hàng xu xoa hay mang ra chợ bán tươi cho các bà nội trợ mua về nấu xu xoa đãi gia đình trong những ngày hè nắng nóng.

Nấu xu xoa tương đối đơn giản nhưng muốn có được những miếng xu xoa thanh mát, có màu trắng trong suốt thì phải đòi hỏi nơi người nấu một sự cần mẫn, khéo léo và vài bí quyết nhỏ.

Rau câu khô được ngâm nước lã vài giờ đồng hồ cho rau nở ra và nhả hết chất bẩn. Phải rửa rau câu cho thật sạch, đến khi nào nước rửa rau trong vắt mới thôi. Đây là công đoạn tốn nhiều thời gian nhất. Nếu rửa rau câu không sạch thì sau khi nấu xong, xu xoa có màu nâu đục, không trong suốt, ăn vào sẽ bị đau bụng. Cho rau câu đã rửa sạch vào nồi nước rồi nấu trên bếp.

Để rau câu nhanh chín rục và dễ dàng đông cứng lại, cần phải cho vào nồi một ít nước cốt chanh. Bí quyết này giúp người nấu tiết kiệm được một nửa thời gian. Nấu chừng hai mươi phút thì rau câu chín, nát nhỏ ra. Lúc này phải cho hỗn hợp trên vào túi lọc, lọc lấy phần nước, bỏ xác rau. Đổ nước lọc râu câu vào những chiếc thau nhỏ hay tô thủy tình, khi nguội, nước lọc này sẽ tự đông cứng lại thành xu xoa.

Cũng giống như ăn tào phớ, xu xoa được dùng kèm với nước đường bát. Thắng nước đường bát cho đến khi nước đường dẻo, đặc sánh lại là được. Nếu nước đường đặc quá thì khi nguội sẽ đông cứng lại, không thể chan vào xu xoa được. Để tăng thêm hương vị cho món ăn và giúp ấm bụng thì khi thắng đường, mọi người thường cho vào nồi nước đường một ít gừng già giã nhỏ.

Tùy ý mỗi người mà khi ăn xu xoa có thể cho thêm vài viên đá nhỏ hoặc không cần đá. Nhưng ngày hè, ăn xu xoa ướp lạnh là ngon nhất. Khi ăn, chỉ cần lấy một ít xu xoa (đã ướp lạnh), cắt thành những lát hình vuông hay hình chữ nhật vừa ăn, cho vào chén rồi rưới nước đường lên trên, thêm một ít nước cốt chanh vào đảo đều là có ngay một món ăn thanh tao, mát lạnh, giải nhiệt ngày hè.

Những hương vị mềm mại, trong suốt, mát lạnh, thơm dịu dàng hương biển cả của xu xoa, ngọt ngào của đường bát, chua nhẹ của nước cốt chanh và ấm nóng của gừng già quyện lẫn vào nhau tạo nên những hương vị rất riêng, rất thơm ngon và lạ miệng. Húp một chút nước đường ngọt ngào, cắn nhẹ một miếng xu xoa, cảm nhận những hương vị mềm mại, ngọt ngào, thơm ngon lan trên đầu lưỡi, thấm dần xuống cuống họng, ngon và mát đến lạ, khiến cho bao nhiêu nóng nực ngoài trời cùng bao nhiêu mệt mỏi trong người phút chốc bỗng tan biến đâu hết.

Những ai đã từng được thưởng thức món ăn thanh mát này giữa những ngày hè nắng như đổ lửa mới hiểu vì sao lại có những câu thơ vui:

Xu xoa ít vốn nhiều lời

Anh về bỏ vợ cưới người xa xa.

(Theo Thời báo kinh tế Sài Gòn)