Trương Nghệ Mưu bị kiện ra tòa

Đạo diễn Trương Nghệ Mưu - Ảnh: guardian.co.uk

Sở Văn hóa An Thuận đã đâm đơn kiện đạo diễn Trương Nghệ Mưu, nhà sản xuất phim Trương Vĩ Bình và Công ty Phát hành phim Bắc Kinh đã không công nhận đúng đắn Dixi có nguồn gốc từ An Thuận khi sử dụng loại hình nghệ thuật này trong bộ phim Thiên lý tẩu đơn kỵ (Riding alone for thousands of miles), phim do Trương Nghệ Mưu hợp tác với nghệ sĩ người Nhật Ken Takakura thực hiện năm 2005.

Phim thuộc thể loại hiện thực xã hội kể về câu chuyện một người cha Nhật Bản đã đến Trung Quốc tiếp tục công việc dang dở của con trai và hóa giải những hiểu lầm trong quá khứ. Trong phim sử dụng nhiều đạo cụ và loại hình biểu diễn kinh kịch cổ điển An Thuận.

Trong phiên tòa, luật sư bên nguyên đơn đã cho chiếu lại bộ phim để chứng minh loại hình nghệ thuật Dixi đã được sử dụng trong phim. Tám diễn viên kinh kịch đã được đạo diễn Trương Nghệ Mưu chọn từ thành phố An Thuận, sau đó họ mới đến Lệ Giang (Vân Nam) để quay những cảnh đầu tiên. Tuy nhiên bộ phim lại không đề cập đến Dixi là của vùng An Thuận khiến khán giả xem phim nhầm lẫn đó là kinh kịch của tỉnh Vân Nam.
 

Một trong tám diễn viên của An Thuận tham gia bộ phim đã ra làm chứng trước tòa ngày 11-5 - Ảnh: chinacourt.org

Theo Tân Hoa xã, vụ kiện bản quyền di sản văn hóa phi vật thể đầu tiên ở Trung Quốc này đã làm dấy lên những quan ngại về việc tranh chấp tương tự sẽ xảy ra sau này, theo đó giới chuyên gia kêu gọi Trung Quốc phải ban hành luật bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể để tránh những tranh cãi trong quá trình sử dụng chúng trong phim ảnh.

Để có bằng chứng thuyết phục, Sở Văn hóa An Thuận còn đưa cả diễn viên hóa trang thành nhân vật trong phim để ra làm chứng trước tòa. Tranh cãi đã xảy ra khi luật sư của đạo diễn Trương Nghệ Mưu khẳng định mọi cáo buộc của Sở Văn hóa An Thuận là vô căn cứ bởi luật pháp Trung Quốc không quy định về việc xâm phạm bản quyền di sản văn hóa phi vật thể, đồng thời không có chứng cứ nào trong phim biểu hiện Dixi thuộc về tỉnh Vân Nam.

Thêm vào đó, bộ phim được khởi quay từ tháng 11-2004 đến tháng 12-2005, còn “Dixi An Thuận” được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia từ tháng 5-2006 nên Sở Văn hóa An Thuận không có quyền truy ngược quyền sở hữu.

Phiên tòa tạm dừng và chưa đưa ra phán quyết do phía đạo diễn Trương Nghệ Mưu từ chối yêu cầu của bên nguyên đơn về việc bổ sung nguồn gốc loại hình Dixi An Thuận trong những phiên bản phim phát hành sau này.