Kiến trúc "xanh mát" lên ngôi

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

Nếu có dịp dạo bước qua Bảo tàng Quai Branly nổi tiếng ở Paris, có lẽ bạn nên đứng lại một lát để ngắm mảng tường hoa lá tươi xanh khổng lồ rộng tới 800 m2 phủ lấy toàn bộ mặt tiền hướng nam. Tác phẩm của nhà thiết kế người Pháp Patrick Blanc, được hình thành từ hơn 170 loài thực vật khác nhau, đã trở thành biểu tượng thiên nhiên hồi sinh ở kinh đô ánh sáng.

Mặt tiền tươi xanh của Bảo tàng Quai Branly. Ảnh: photo4travel

Khung cảnh mát con mắt đó là hình mẫu tiêu biểu của cái gọi là “mảng tường thực vật” (plant wall) hay “khu vườn thẳng đứng” (vertical garden) – một xu hướng mới trong kiến trúc do Patrick Blanc sáng chế đang “bắt rễ” khắp thế giới. Xu hướng “vegitecture” (vegetated architecture - tạm dịch kiến trúc thực vật) ra đời trong bối cảnh các kiến trúc sư tìm kiếm những giải pháp thân thiện với môi trường để tạo ra những tòa nhà đẹp mắt. Một số người cho rằng trong tương lai không xa, nhân loại có thể thu hoạch rau trái từ chính nơi chúng ta sống và làm việc.

Kiến trúc sư Ken Yeang là chuyên gia thiết kế cao ốc “xanh” hàng đầu thế giới. Ông ủng hộ hết mình xu hướng “vegitecture”. Các bảng vẽ thiết kế của Yeang luôn có bóng dáng của các mảng tường thực vật, màn cửa kiểu vỏ sò, tấm pin năng lượng Mặt trời, hệ thống thông gió hiện đại. Bản thân tòa nhà thì có khả năng hứng nước mưa và nắm bắt các dòng không khí mát lạnh. Nói cách khác, tòa nhà đóng vai trò giống hệ sinh thái có khả năng tự điều chỉnh và không cần nhiều năng lượng bên ngoài. Yeang thậm chí còn nghĩ đến những “nông trại thẳng đứng” (vertical farm), nơi cư dân có thể canh tác và thu hoạch thực phẩm ngay trên tường nhà của mình.

Tuy nhiên, còn nhiều dự án vĩ đại hơn đang manh nha. Gần đây, Tổng thống Pháp Nicolas Sarkozy yêu cầu 10 nhóm kiến trúc sư hàng đầu thế giới tái thiết kế Thủ đô Paris thành một thành phố hội nhập hoàn toàn với môi trường tự nhiên. Kết quả: Nhóm của kiến trúc sư Roland Castro đề xuất xây dựng công viên khổng lồ rộng 101 hécta bao quanh bởi các cao ốc chọc trời trong khi ê-kíp của Richard Rogers thì trình bảng vẽ những khu vườn trên tầng thượng và những công viên treo lơ lửng trên các tuyến đường xe lửa trong thành phố. Ngoài ra còn có các mẫu thiết kế như những khu rừng xanh trong thành phố hay hệ thống thảm thực vật.

Tường xanh của Khách sạn Hotel du Department ở Hauts-de-Seine (Pháp), cũng do Patrick Blanc thiết kế. Ảnh: Patrick Blan

Theo các nhà thiết kế, cây xanh không những có thể thay thế vật liệu thường dùng trong xây dựng mà còn có tác dụng tô điểm cho tòa nhà. Nó còn có nhiều lợi ích khác như giảm tiếng ồn, làm mát tự nhiên, điều hòa không khí và có tác dụng xoa dịu tinh thần cho những người sống bên trong. “Nó là những mảng tường sống động, đa dạng về màu sắc, chứ không chỉ xanh ngát một màu. Những mảng tường đó có thể nở hoa, ra trái có thể ăn được”, kiến trúc sư Richard Sabin mô tả. Công ty BioTecture vừa hoàn thành mảng tường tập hợp rất nhiều loại rau có thể ăn được, như xà lách, cải thìa. Theo Sabin, trong tương lai, các ứng dụng của “vegitecture” sẽ nhiều vô kể. “Chúng tôi đang nghiên cứu khả năng thu hoạch cây trồng phục vụ sản xuất nhiên liệu sinh học và sử dụng cây trồng để lọc nước thải sinh hoạt trong gia đình”.

Xu hướng mang thiên nhiên vào trong nhà cũng mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. “Cây xanh hấp thu các độc tố và thật sự có tác dụng hạn chế ô nhiễm không khí. Cơ quan Hàng không vũ trụ quốc gia Mỹ đưa cây xanh lên không gian để giúp làm sạch không khí trong khoang tàu vũ trụ – nó rẻ và bền hơn so với máy điều hòa không khí”, Sabin dẫn chứng. Theo ông, các loại vật liệu xây dựng truyền thống có thể khiến môi trường sinh hoạt của chúng ta trở nên tồi tệ hơn. Với những bức tường bằng bê-tông, tiếng ồn và hơi nóng luôn dội lại và vì thế mọi người chỉ việc đóng cửa sổ và mở máy điều hòa nhiệt độ. Nhưng những tường xanh thật sự có thể hấp thu tiếng ồn và nhiệt, nên người ở trong nhà có thể mở cửa sổ để đón không khí trong lành – điều đó sẽ tốt hơn nhiều cho sức khỏe.

“Chúng tôi thậm chí có thể thực hiện những bức tường thanh lọc không khí cho tòa nhà kín. Nó có thể giảm nhiệt độ xuống bớt vài độ C vì thế không cần sử dụng điều hòa không khí”, Sabin nói thêm.

(Theo Báo Cần Thơ Online)