Bệnh lao và nguy cơ kháng thuốc

Việt Nam là nước xếp thứ 13 trong 22 quốc gia có số người mắc bệnh lao cao nhất toàn cầu. Đáng lo ngại hơn là sự gia tăng số bệnh nhân lao kháng thuốc - một thể bệnh lao nguy hiểm mà nguyên nhân là do bệnh nhân dùng kháng sinh bừa bãi, giảm liều, hay tự ý ngừng thuốc khi chưa đủ thời gian điều trị, hoặc còn do bác sĩ điều trị không đúng cách. Trong khi điều trị lao bình thường tỷ lệ khỏi bệnh đạt 90% thì việc chẩn đoán, điều trị lao kháng thuốc khó khăn, kéo dài với chi phí cao gấp 100 lần mà tỷ lệ thành công chỉ đạt 70%, tỉ lệ tử vong khá cao. Vì thế mà nguy cơ lao kháng thuốc là một thách thức mà ngành y tế đang phải đối mặt.

Nhiều bệnh nhân nhập viện trong tình trạng ho ra máu, suy hô hấp, khó thở... lý do là bởi, khi biết mình mắc lao, bệnh nhân dùng thuốc thấy đỡ liền thôi thuốc giữa chừng, cứ như vậy sinh ra kháng thuốc và buộc lòng phải vào bệnh viện cấp cứu với nguy cơ tử vong đã rất cao. 

Bác sĩ Nguyễn Mai Anh – Khoa Lao phổi tái trị - BV Lao và bệnh phổi TƯ cho biết: "Khi đã mắc bệnh lao kháng thuốc, thời gian điều trị phải mất hơn 2 năm với các loại thuốc đắt tiền lại còn có nhiều độc tính, chi phí đắt gấp hàng trăm lần mà kết quả điều trị khỏi bệnh lại rất thấp. Ở nước ta, mỗi năm có thêm từ 4.000 đến 6000 bệnh nhân lao kháng thuốc, chiếm 2,7% số người nhiễm lao phổi mới. Nguy hiểm hơn là sự xuất hiện hai chủng vi khuẩn lao kháng thuốc mới là “lao đa đề kháng” và “lao siêu đề kháng” rất khó chữa và đang có nguy cơ lây lan nhanh. Thuốc chống lao có 5 loại thì hiện đã có không ít bệnh nhân kháng với 4 loại thuốc đặc trị này".

Bác sĩ Đoàn Văn Hiển - Trưởng khoa Lao phổi tái trị - BV Lao và bệnh phổi TƯ cũng cho biết: "Bệnh nhân lao bỏ dở điều trị là nguyên nhân chính dẫn đến lao kháng thuốc nhưng phải nhìn nhận một thực tế, việc điều trị lao được miễn phí nhưng chưa thực sự miễn phí bởi vẫn thường đi kèm với các chi phí khác như chụp X quang, thuốc bảo vệ chức năng gan có giá thành cao khiến người bệnh nhất là người nghèo từ bỏ việc điều trị. Ngoài ra, còn nhiều vấn đề bất cập như thiếu cán bộ có trình độ chuyên môn, thiếu sự chăm sóc người bệnh có chất lượng tại các cơ sở y tế tư, thiếu sự liên kết giữa những người cung cấp dịch vụ. Trước tình hình đó, giám đốc tổ chức Y tế thế giới khu vực Tây Thái Bình Dương đã đưa ra thông điệp: Nguy cơ của dịch lao kháng thuốc ngoài tầm kiểm soát buộc chúng ta phải hành động. Cần có sự tiếp cận chính thức và có hệ thống vào việc chăm sóc người bệnh lao".