Càphê có phải là một đồ uống an toàn không?

Nhiều kết quả nghiên cứu nhấn mạnh đến các tác hại của nó, trong khi một số kết quả khác lại cho rằng có lợi.

Hiệp hội y khoa Mỹ (AMA) coi caffeine là chất an toàn, do đó càphê là thức uống an toàn. Tuy nhiên nếu uống nhiều thì lại không có lợi.

Sở dĩ càphê, một trong những loại đồ uống phổ biến nhất thế giới, có thể "gây nghiện" là do trong càphê có chứa chất caffeine, tên khoa học là 1,3,7-trimethylxanthine.

Không nên lạm dụng

Một khi đã nhiễm thói quen uống càphê thì cơ thể người uống sẽ có xu hướng đòi hỏi phải tăng thêm lượng càphê so với những lần uống trước đây thì mới đã. Khi đã nhiễm thói quen này thì sau một thời gian không có càphê, sau một ngày chẳng hạn, cơ thể sẽ cảm thấy bải hoải, bần thần và mức độ nặng nhẹ tùy người.

Lý do là vì não bộ đã trở nên quá mẫn cảm với chất caffeine khiến huyết áp tụt xuống đáng kể. Triệu chứng thông thường dễ thấy nhất là bị nhức đầu, chóng mặt, dễ nóng giận và thậm chí nôn mửa.

Tác động ngắn hạn của caffeine là chất này kích thích hệ thần kinh trung ương, gây lợi tiểu, tức là lượng nước tiểu trong bàng quang tăng lên.

Caffeine còn gây ra nhiều tác động khác như co thắt cơ bắp. Điều này có thể khiến cơ bắp co giật, tim đập nhanh, lượng máu vào dạ dày bị chậm lại, mạch máu trên da bị co hẹp hay lượng đường do gan đưa vào trong máu nhiều hơn và khí quản mở lớn hơn.

Nếu uống một tách càphê trước khi đi ngủ có thể gây khó ngủ, ngủ kém ngon hơn và do đó khi thức dậy vào sáng hôm sau sẽ cảm thấy uể oải hơn.

Tác động lâu dài của càphê là khi người ta đã lạm dụng thì cơ thể bị run rẩy, tim đập nhanh và các triệu chứng như muốn đi tiểu hay bồn chồn, lo lắng, đau bụng và mất ngủ cũng nhiều hơn.

Càphê tác động nhiều hơn tới trẻ em và người già, nhất là phụ nữ có mang. Càphê có thể khiến bào thai thấy bất an và trẻ có triệu chứng co cụm lại về mặt tâm lý sau khi chào đời.

Ngoài ra, những đứa trẻ này về sau cũng có thể quá hiếu động hoặc lo âu.

Tác động của chất caffeine đối với phụ nữ mang thai là vấn đề đã gây ra nhiều tranh cãi. Một số kết quả nghiên cứu cho thấy chất caffeine khiến phụ nữ mang thai gặp nhiều nguy cơ sảy thai hoặc sinh con dị dạng hơn những người không uống.

Thế nhưng có những kết quả nghiên cứu khác lại bác bỏ quan điểm này, vì cho rằng những công trình nghiên cứu đầu tiên đã không xét tới những yếu tố khác khiến người phụ nữ bị sảnhieeieeai hoặc sinh con dị dạng.

Tuy nhiên, có thể thấy rõ ràng là caffeine làm giảm khả năng thụ thai, vì chất này khiến cho tinh trùng của đàn ông bị tổn thương, đồng thời ảnh hưởng tới khả năng bám của trứng vào tử cung của phụ nữ, dù đó là trứng đã thụ tinh hay chưa.

Caffeine là chất kích thích tim và não bộ, vì vậy chất này cũng kích thích cơ thể phụ nữ sản sinh ra một loại hormone. Loại hormone này tác động ngược lại với loại hormone kiểm soát khả năng sinh sản.

Có lẽ vì thế mà chỉ cần uống một tách càphê đặc mỗi ngày cũng có thể ảnh hưởng tới khả năng thụ thai.

Đối với người mẹ đang cho con bú, chất caffeine có thể ngấm vào sữa mẹ và đứa trẻ bú vào sẽ sinh cảm giác bất an.

Những tác dụng tích cực

Tuy nhiên, càphê cũng có những tác động tích cực vì nó được dùng trong lĩnh vực thể thao để giúp các vận động viên bớt mệt mỏi sau các cuộc tập luyện vất vả.

Những kết quả nghiên cứu cho thấy sau khi uống một tách càphê, các vận động viên thường tập luyện bền bỉ hơn, nhưng vì caffeine là chất lợi tiểu nên nó có thể gây ra những tác động tiêu cực với họ do đó nó làm cho cơ thể mất nước nhanh hơn.

Ủy ban Olympic quốc tế (IOC) không cho phép bất cứ vận động viên nào có mức caffeine quá 600mg (bốn tách càphê mỗi ngày).

Ngoài những ưu điểm trên, caffeine còn là chất chống oxy hóa, mà các chất chống oxy hóa, lại giúp ngăn ngừa các bệnh về tim mạch và một số bệnh ung thư.

Ngoài caffeine, trong càphê còn có chất flavonoids, cũng là một chất chống oxy hóa.

Trong lĩnh vực y học, chất caffeine còn được sử dụng để giúp khôi phục khả năng hô hấp của các em bé bị sinh non bị các trục trặc về vấn đề này.

Hiệp hội y khoa Mỹ (AMA) còn coi caffeine là chất an toàn, do đó càphê là thức uống an toàn. Và nếu uống với lượng vừa phải thì caffeine hoàn toàn vô hại, thậm chí còn có lợi.

Uống bao nhiêu bị coi là nhiều?

Vậy thì uống càphê tới mức độ nào thì bị coi là nhiều?

Vấn đề này thật ra cũng khó rạch ròi vì tác động của càphê đối với mỗi người còn tuỳ thuộc vào thể trạng của người đó. Nhưng nói chung không nên uống quá 4 tách càphê đặc (khoảng 600m) mỗi ngày. Riêng phụ nữ có thai hoặc đang cho con bí thì nên uống ít hơn nữa./.