Người cao tuổi và những lưu ý khi dùng thuốc

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

Tuổi tác ảnh hưởng nhiều đến sinh lý của cơ thể. Khi tuổi càng cao sẽ ảnh hưởng đến quá trình hấp thu chuyển hoá, phân bố và thải trừ của thuốc. Tuy nhiên khi về già tốc độ lão hoá của mỗi người khác nhau, nên khi dùng thuốc không thể quy đồng liều như nhau mà phải căn cứ vào từng cá thể để tính toán liều phù hợp.

 Một số nhóm thuốc có nguy cơ cao với người cao tuổi

- Những thuốc gây tụt huyết áp tư thế đứng (rất hay xảy ra với người cao tuổi) đó là các thuốc an thần, gây ngủ; các thuốc chống Parkinson, các thuốc hạ huyết áp, thuốc kháng histamin H1 (chlopheniramin, các thuốc cảm cúm). Người cao tuổi khi uống thuốc này nên thận trọng trong việc đổi tư thế. Ví dụ khi uống thuốc đang ngồi đứng dậy phải từ từ. Nếu đứng bật dậy rất dễ gây tụt huyết áp tư thế đứng (thấy choáng váng) rất nguy hiểm.

- Nhóm thuốc gây mất thăng bằng tư thế, gây ngã ở người cao tuổi đó là các thuốc ngủ, an thần. Cùng với tuổi tác, khả năng giữ thăng bằng của cơ thể giảm kết hợp với tác dụng phụ của thuốc (làm cho cơ thể mất khả năng điều hoà tư thế) rất dễ gây ngã. Ngã của người cao tuổi rất nguy hiểm vì lúc này xương đã bị loãng (mất canxi trong xương, mất cả độ mềm dẻo của xương) nên xương giòn rất dễ gãy và khó liền.

- Thuốc gây giảm điều hoà thân nhiệt: Ở người cao tuổi khả năng điều hoà thân nhiệt giảm. Một số thuốc: nhóm phenothiazin, benzodiazepin, opid (codein, proprapamin)... rất dễ gây hạ thân nhiệt ở người cao tuổi. Nếu hạ quá không biết để cấp cứu kịp thời rất dễ gây tử vong.

- Thuốc gây giảm chức năng nhận thức: các thuốc an thần gây ngủ, kháng cholin, kháng thụ thể H2, chẹn thụ thể bêta 2... làm cho người cao tuổi lú lẫn, hay quên.

Một số vấn đề khi dùng thuốc ở người cao tuổi

Người cao tuổi do giảm nhu động ruột, giảm tiết dịch nên hay bị táo bón. Do vậy, tỷ lệ người cao tuổi dùng thuốc nhuận tràng cũng nhiều. Khi dùng một thuốc nào đó cùng với thuốc nhuận tràng rất có thể thuốc đó sẽ bị tống ra ngoài sớm (do thuốc nhuận tràng làm tăng nhu động ruột) do đó làm giảm hấp thu, tác dụng của thuốc dùng đồng thời với thuốc nhuận tràng. Khi bán thuốc cho người cao tuổi nên hỏi xem họ có đang dùng thuốc nhuận tràng hay không (có thể tự dùng hoặc bác sĩ kê dùng).

Do có sự suy giảm về trí nhớ nên khi dùng thuốc người cao tuổi có thể quên tên thuốc, liều dùng hoặc nhầm lẫn thuốc, liều dùng... và rất dễ gặp tai biến do sự nhầm lẫn này gây nên.

Khi về già tình trạng đau xương khớp, loãng xương là không tránh khỏi. Tình trạng này khiến người cao tuổi ngại vận động nên uống thuốc ở tư thế nằm làm cho thuốc không xuống tới dạ dày kết hợp với lượng nước uống ít nên thuốc đọng lại ở thực quản (gây loét với một số thuốc), gây sỏi thận (như sulffamid) nếu uống ít nước...

(Theo DS. Hoàng Thu Thủy // Suckhoe & Đoisong)