“Thời vàng son” của axít folic sắp lụi tàn?

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

Những thực phẩm chứa nhiều axít folic. Ảnh: Jupiter

Axít folic từ lâu được xem là “vitamin thần dược” giúp hạn chế tỷ lệ dị tật bẩm sinh ở thai nhi. “Danh tiếng” của axít folic không ngừng thăng hoa sau khi các nghiên cứu hồi thập niên 1980 cho thấy nó có thể giúp ngăn ngừa một số bệnh ung thư. Tuy nhiên, “thời hoàng kim” của vitamin này có thể sắp kết thúc khi mà gần đây có không ít nghiên cứu cho rằng bổ sung quá nhiều axít folic có thể thúc đẩy quá trình phát triển ung thư.

Axít folic là dạng tổng hợp của folate hay vitamin B9 (hiện diện trong rau lá xanh, nước cam và quả đậu) có chức năng hỗ trợ cơ thể sản sinh và nuôi dưỡng tế bào mới. Năm 1998, Bộ Y tế Mỹ yêu cầu các nhà sản xuất bổ sung axít folic vào bột mì và ngũ cốc sau khi kết quả nhiều cuộc thử nghiệm lâm sàng cho thấy thiếu axít folic có thể liên quan tới tật nứt đốt sống và thiếu một phần não ở thai nhi. Từ đó, tỷ lệ mắc 2 dị tật trên ở Mỹ giảm 20-50%. Vì vậy, chị em được khuyên nên bổ sung đầy đủ axít folic trong giai đoạn thụ thai bởi những tuần đầu thai kỳ là giai đoạn cực kỳ quan trọng đối với sự phát triển xương sống và não của trẻ. Và vì hơn 50% trường hợp mang thai thuộc dạng “bể kế hoạch”, nên các bác sĩ khuyên mọi phụ nữ trong độ tuổi sinh sản nên bổ sung 800 mcg axít folic/ngày.

Thế nhưng, với những người khác, lợi ích của axít folic giống như “con dao hai lưỡi”. Bổ sung đủ axít folic giúp cơ thể phòng bệnh thiếu máu, tăng cường sức khỏe tim mạch, giúp tóc, da và móng khỏe mạnh. Thế nhưng thừa axít folic có thể che khuất dấu hiệu thiếu vitamin B12 – thường gặp ở người lớn tuổi và có thể dẫn đến mất trí nhớ nếu không phát hiện sớm.

Vấn đề trở nên phức tạp hơn khi các nhà khoa học tìm hiểu mối liên hệ của axít folic với ung thư. Vitamin này vốn có vai trò thiết yếu trong sự hình thành và phục hồi ADN, cũng như có thể giúp ngăn chặn sự phát triển một số bệnh ung thư, đặt biệt là ở ruột kết, nơi các tế bào tái tạo rất nhanh. Các nghiên cứu cho thấy những người bổ sung đầy đủ axít folic giảm nguy cơ phát triển ung thư và khối u tiền ung thư ở ruột kết lần lượt 40% và 60%. Nhưng axít folic không chỉ giúp tế bào khỏe mạnh phát triển mà còn góp phần làm tế bào ung thư sinh sôi. Các nghiên cứu trên động vật cho thấy một khi tế bào có chiều hướng chuyển thành ung thư, vitamin này sẽ làm cho tình hình trở nên nghiêm trọng hơn. Theo ước tính của giáo sư Joel B. Mason của Đại học Tufts (Mỹ), tiêu thụ quá mức axít folic có thể gây ra 15.000 ca ung thư ruột kết mỗi năm ở Mỹ và Canada, trong khi bổ sung đủ axít folic ngăn ngừa khoảng 2.000-3.000 ca khiếm khuyết ống thần kinh.

Một thử nghiệm lâm sàng qui mô lớn được thực hiện với gần 1.000 người cắt bỏ khối u tiền ung thư ruột kết, trong đó một nửa bổ sung 1 mg axít folic mỗi ngày (gấp 2,5 lần mức khuyến cáo tối đa là 400 mcg), nhóm còn lại dùng giả dược. Kết quả: nhóm dùng axít folic tăng gấp đôi nguy cơ phát triển khối u trong ruột kết - theo báo cáo đăng trên tạp chí Hiệp hội Y khoa Mỹ năm 2007. Tháng 3 năm nay, Tạp chí Viện Ung thư quốc gia Mỹ cho biết thêm nam giới trong nhóm bổ sung axít folic được chẩn đoán có nguy cơ phát triển ung thư tiền liệt tuyến. Tuy chỉ có 34/600 người bị ung thư nhưng kết quả này không khỏi khiến người ta lo ngại. “Chúng ta đang bị đặt trong tình thế tiến thoái lưỡng nan, bổ sung nhiều axít folic thì có lợi, nhưng cách này cũng làm tăng nguy cơ phát triển ung thư ở một số người”, giáo sư Mason cho biết.
 

(Theo THỤY TRÚC // Cantho Online/LA Times)