Ở nước ta, cây rau má lá rau muống mọc hoang dọc bờ ruộng, hàng rào, bãi cát. Có nơi dùng làm rau ăn, vị đặc biệt, hơi chua và hơi đắng.Ông cha ta thường dùng cây tươi, giã nát đắp chữa mụn nhọt; sắc uống chữa ho lâu ngày hoặc ho lao và chữa sốt. Nước sắc dùng nhỏ vào tai bị viêm, rửa mụn nhọt, có nơi dùng ăn như rau, thu hái quanh năm
Hoa của cây rau má lá rau muống |
Cây còn có tên là muống cuống rau răm, tiết gà, tam tróc, rau chua lè, hoa mặt trời, lá mặt trời... Là loại cây thảo mọc hàng năm, thẳng đứng, cao 0,2 – 0,4m. Thân nhẵn, lá phía dưới hình mắt chim hay hình trứng có khi gốc hình tim, mép có răng cưa hay hơi chia thùy nhỏ, cuống dài, những lá sau hình 3 cạnh, chia lông chim, thùy tận cùng hình trứng hơi 3 cạnh, răng cưa to thô, lá ở trên hình 3 cạnh dài, không cuống, có tai và ôm vào thân. Cụm hoa hình đầu, hình trụ , dài 8 - 9mm, rộng 4mm, thường tụ 2 -4 chiếc, cuống gầy, dài 3 - 6cm. Hoa màu hồng hay hơi tím. Quả bế dài 5mm, có gợn ngắn.
Theo Đông y, cây rau má lá rau muống có vị đắng, tính mát; có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, lợi thủy, lương thuyết. Dưới đây là những ứng dụng của cây rau má lá rau muống đã được chứng minh:
- Chữa cảm sốt, đau họng, lở miệng: 30 – 50 g tươi hoặc 15-30 g cây rau má lá rau muống khô sắc với 400 ml nước, còn 100 ml, chia 3 lần uống/ngày hoặc ngậm và nuốt từ từ. Dùng tiên lục cho đến khi khỏi hẳn.
- Chữa viêm họng: Cây rau má lá rau muống tươi vàrễ cỏ tranh, mỗi thứ 30 g, sắc nước uống trong ngày. Dùng đến khi hết đau họng.
- Mụn nhọt: Dùng 50-100 g toàn cây rau má lá rau muống tươi, nấu nước rửa hằng ngày. Bên ngoài dùng lá tươi và hoa giã nhỏ đắp vào chỗ bị mụn nhọt.
- Ho lâu ngày: 30 g cây rau má lá rau muống, mộc hồ điệp 10 g, nga bất thực thảo 20 g, sắc với 500 ml nước còn
100 ml, chia 2-3 lần uống trong ngày. Dùng liên tục10-30 ngày.
- Chữa viêm tai giữa: Dùng cây rau má lá rau muống tươi giã nát, vắt lấy nước cốt, nhỏ vào tai bị viêm, ngày nhỏ 3-4 lần, mỗi lần 2 giọt.
- Viêm đường tiết niệu: Cây rau má lá rau muống 40 g, mã đề 30 g, dây bòng bong 30 g, cây chó đẻ 20 g. Sắc uống 7-10 ngày.
- Chữa tiêu chảy: Cây rau má lá rau muống 12 g, lá ổi 12 g, sắc lấy nước, chia 2 lần uống trong ngày.
- Chữa chín mẻ (sưng buốt đầu ngón tay): Hái một nắm cây rau má lá rau muống tươi giã nát, đắp lên chỗ sưng đau, băng cố định lại.
Chú ý: Phụ nữ có thai không nên dùng.
(Theo Lương y Hoài Vũ - Sức khỏe & Đời sống)