Khách chọn mua hoa tại một cửa hàng của Thế giới Hoa tươi. Ảnh: Ngọc Lan.
Các doanh nghiệp kinh doanh hoa tươi đang đối diện với sức mua giảm khoảng 30 - 40% so với năm ngoái. Giải pháp đang được các doanh nghiệp này áp dụng là tập trung vào phân khúc khách hàng trung hoặc cao cấp, đồng thời đẩy mạnh mảng thương mại điện tử.
Trong khi đó sức ép những chủ trang trại hoa ở Đà Lạt là phải tìm cách giành lại thị phần hiện đang bị hoa tươi Trung Quốc lấn át.
Phai nhạt sắc hoa
Tranh thủ thời gian kinh doanh tương đối nhàn hạ trong những tháng đầu năm 2009, anh Phạm Hữu Phúc, Giám đốc Công ty cổ phần Hoa tươi 360 độ, quận Bình Thạnh, TPHCM, đã đi khảo sát thị trường hoa tươi tại một số tỉnh biên giới phía Bắc.
“Thật bất ngờ, có những loại hoa của Trung Quốc thời gian giữ tươi lâu gấp ba lần so với hoa trồng trong nước, mà giá lại rẻ hơn. Thí dụ loại hoa bi Việt Nam tối đa hai ngày là héo, trong khi đó hoa bi của Trung Quốc giữ được đến bảy ngày”, anh Phúc nói.
Đi tìm những loại hoa mới, kể cả hoa nhập khẩu, là việc làm thường xuyên của anh Phúc và các nghệ nhân cắm hoa của Hoa tươi 360 độ để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của khách hàng. Mặc dù đã dự báo sức mua hoa tươi trong năm 2009 sẽ giảm khoảng 40% so với năm ngoái, tuy nhiên trong dịp lễ Valentine 14-2, Ngày Quốc tế phụ nữ 8-3 vừa qua công ty vẫn nhập hoa hồng Úc, hồng môn Hà Lan về tiêu thụ.
Anh Phúc cho biết giá hoa nhập khẩu thường đắt gấp hai, ba lần so với hoa trong nước nhưng đa dạng về màu sắc, đóa hoa lớn gấp ba lần, thời gian giữ tươi đến nửa tháng, điều mà hoa Đà Lạt chưa thể có được. Doanh thu của Hoa tươi 360 độ qua hai kỳ lễ đó vượt xa sự mong đợi, đồng thời giúp công ty dự báo được xu hướng tiêu dùng mới của khách hàng.
Xây dựng thương hiệu cho hoa Đà Lạt U.Viễn
Ông Trần Huy Đường, Chủ tịch Hiệp hội Hoa Đà Lạt, cho biết việc thành lập chợ hoa đầu mối là mong muốn từ lâu của những người trồng hoa ở Đà Lạt, nhưng đến nay vẫn chưa thực hiện được.
Theo ông Đường, “cần có chợ hoa đầu mối để nông dân đến trao đổi, so sánh trực tiếp chất lượng của từng loại hoa giữa những nhà vườn, trang trại. Thông qua chợ, người trồng hoa cũng có thể dự báo việc trồng loại hoa nào vào những mùa cụ thể, quyết định được giá bán, nhất là có cơ hội nắm bắt thông tin thị trường”.
Ông Đường cho biết thêm trong thời gian tới, hiệp hội sẽ cùng các ban ngành, UBND tỉnh Lâm Đồng tổ chức chương trình xây dựng thương hiệu cho hoa Đà Lạt.
Chuyên kinh doanh địa lan xuất khẩu và có trang trại rộng đến 5 héc ta với khoảng 40.000 chậu ở khu vực hồ Tuyền Lâm, thành phố Đà Lạt, thượng tọa Thích Huệ Đăng (Nguyễn Văn Sáu), Giám đốc Công ty Thanh Quang, cũng thừa nhận hoa lan Đà Lạt hiện không thể cạnh tranh với hoa lan Trung Quốc tại thị trường miền Bắc. Theo lý giải của ông, sở dĩ hoa Trung Quốc thắng “trên sân đối phương” và tràn ngập ở khu vực phía Bắc vì giá rẻ hơn hoa trong nước, chất lượng tương đương hoặc tốt hơn, màu sắc lại đa dạng.
Theo ông Trần Huy Đường, Chủ tịch Hiệp hội Hoa Đà Lạt (nhiệm kỳ 2009-2010), Giám đốc Công ty TNHH Trang trại LangBiang, hoa Trung Quốc từ Côn Minh, Quảng Châu… nhập vào Việt Nam theo đường tiểu ngạch, trốn thuế nên tiết giảm khá nhiều chi phí. Hơn nữa, người trồng hoa Trung Quốc hiện nắm bắt được nhiều kỹ thuật mới, dẫn đến giá thành giảm, điểm này ngành hoa Việt Nam chưa theo kịp!
Ông Đường cho rằng nếu hoa Trung Quốc nhập chính ngạch sẽ không thể cạnh tranh với hoa trong nước, bởi mất khá nhiều thời gian vận chuyển. “Họ bảo quản hoa không tốt. Hoa bị ép, đóng thành từng kiện nên dễ hư hao, về mặt này hoa Đà Lạt có ưu thế hơn vì vận chuyển bằng đường hàng không, hoa tính cước theo ki lô gam nên dễ đóng gói, hạn chế sự hao hụt”, ông Đường nói.
Ông Đường cho biết hiện hoa Đà Lạt đang chiếm 100% thị trường miền Trung và khu vực Nam bộ, trong khi đó thị trường phía Bắc chỉ khoảng 40%. Theo quan sát của ông, giới trồng hoa ở Đà Lạt thường trồng theo phong trào, không dự báo được nhu cầu của thị trường nên dẫn đến tình trạng lúc quá thừa, khi quá thiếu. Công ty LangBiang chỉ chọn những giống hoa mới không bị tác động của thị trường trong nước để trồng, kể cả giống hoa nhập từ Trung Quốc.
Trước năm 2009, có những lúc giới trồng hoa ở thành phố cao nguyên này lao đao vì khủng hoảng thừa, hoa rớt giá, lúc đó LangBiang giảm sản lượng một số loại hoa quen thuộc như ly ly, địa lan, hồng… thay vào đó công ty chú trọng vào hoa cát tường được thị trường Bỉ và Nhật ưa chuộng. Sau khi thành công với giống hoa cát tường, LangBiang đã cung cấp 80% lượng cây giống cát tường cho các hộ trồng hoa ở thành phố này. Theo kế hoạch, năm nay công ty sẽ xuất khẩu 300.000 - 400.000 cây hoa cát tường sang Nhật và một số nước châu Âu.
Thượng tọa Huệ Đăng cho biết mặc dù xác định sản phẩm địa lan của Công ty Thanh Quang chỉ phục vụ xuất khẩu, tuy nhiên đứng trước tình hình suy thoái kinh tế toàn cầu như hiện nay, mục tiêu năm nay của Thanh Quang là bám vào thị trường nội địa, kích cầu người tiêu dùng. “Năm ngoái công ty bán một chậu lan 10 cành với giá 3 triệu đồng. Năm nay, vẫn 10 cành lan, công ty sẽ cắt ra bán với giá 500.000 đồng để phục vụ người tiêu dùng có nhu cầu cắm hoa”, ông nói.
Ngoài việc đầu tư phòng cấy mô, sở hữu ngân hàng giống với 35 loại địa lan, trong năm 2009 Công ty Thanh Quang còn nghiên cứu cấy mô thêm giống lan lùn (Trung Quốc), loại để bàn, để đáp ứng nhu cầu mới của người tiêu dùng.
Ẩn số thị trường
Tăng cường giao dịch trực tuyến
Do nhu cầu sử dụng dịch vụ điện hoa của khách ngày càng tăng, từ năm 2007 đến nay, các doanh nghiệp kinh doanh thương mại điện tử thông qua các trang web: www.dienhoavietnam.com, www.hoa360.net, www.thegioihoatuoi.com đã không ngừng mở rộng hệ thống đại lý tại các tỉnh, thành trên cả nước hoặc liên kết với nhà phân phối hoa tươi ở nước ngoài.
Ông Bùi Ngọc Quang, Giám đốc điều hành dienhoavietnam.com (thuộc Công ty cổ phần Đại Liên), quận 1, TPHCM, cho biết từ tháng 1-2009, dienhoavietnam.com đã chấp nhận thanh toán trực tuyến bằng Mastercard, Visa, Discovery, Payoo, cũng như thẻ ATM.
Ở trong nước, dienhoavietnam.com đã xây dựng được 80 đại lý tại 63 tỉnh, thành. Tất cả đại lý trong hệ thống của dienhoavietnam.com đều sử dụng hoa do Công ty Dalat Hasfarm cung cấp. Các đại lý đều được quyền nhận đơn đặt hàng trực tiếp của khách tại địa phương, giá cả căn cứ theo đơn giá công bố trên trang web. Khách hàng đặt hoa sẽ nhận được thông tin phản hồi của công ty xác nhận đơn hàng của khách qua e-mail hoặc điện thoại di động. Ông Quang cho biết công ty đã đầu tư hơn 100 triệu đồng cho cổng giao dịch điện tử tự động này, vận hành từ tháng 11-2008.
Còn thegioihoatuoi.com và hoa360.net thì hợp tác với các cửa hàng bán hoa tại những tỉnh thành lớn. Đại lý của hai đơn vị này chủ động tìm nguồn hoa và thực hiện theo catalogue của công ty để thiết kế lẵng hoa cho khách. Giá bán vẫn căn cứ theo đơn giá công ty cung cấp, sau đó đại lý sẽ được chiết khấu theo phần trăm đã thỏa thuận giữa hai bên.
Nguyễn Lê
Nếu người trồng hoa đang phải xoay xở tìm hướng đi mới trong thời kỳ kinh tế khó khăn, thì các doanh nghiệp kinh doanh hoa tươi cũng nóng lòng không kém vì sức mua đã giảm mạnh trong bốn tháng đầu năm 2009. Các doanh nghiệp kinh doanh hoa tươi như Điện hoa Việt Nam, Thế giới hoa tươi, Hoa tươi 360 độ đều cho rằng trong năm 2009 sẽ tập trung đẩy mạnh mảng thương mại điện tử, một thế mạnh lâu nay chưa được tận dụng triệt để, và xác định rõ phân khúc thị trường trung hoặc cao cấp.
Bà Nguyễn Thị Thùy Vũ, Tổng giám đốc Công ty cổ phần Thế giới hoa tươi, quận 3, TPHCM, cho biết năm 2007 và sáu tháng đầu năm 2008 doanh thu của công ty tăng trưởng rất tốt, khoảng 300%/năm. Còn Điện hoa Việt Nam và Hoa tươi 360 độ cũng có mức doanh thu tăng tương tự. “Nhưng từ khi kinh tế khó khăn, nhóm khách hàng cá nhân giảm mạnh nhu cầu tặng hoa. Công ty chỉ còn các khách hàng chính là doanh nghiệp”, bà Vũ nói. Xác định tập trung vào phân khúc khách hàng cao cấp, giải pháp từ đây đến năm 2010 của Thế giới hoa tươi là hợp tác với khách sạn White Palace thực hiện trọn gói dịch vụ hoa tươi cho các lễ cưới, liên hoan, hội nghị khách hàng, họp báo… với mức giá giảm 10-15%. Bà Vũ cho biết Thế giới hoa tươi đã được Hiệp hội Điện hoa toàn cầu (Interflora) công nhận là thành viên 321 trong hơn 400 thành viên trên thế giới. Hiện nay 70% khách hàng của công ty sử dụng dịch vụ giao dịch qua mạng. Vào những ngày lễ lớn, có đến 70% khách là người Việt Nam ở nước ngoài hoặc du học sinh đặt hàng của công ty. Hoa tươi 360 độ cũng khá nhạy bén trong việc kinh doanh. Năm 2008, khi biết cuộc thi Hoa hậu Hoàn vũ sẽ tổ chức ở Việt Nam, anh Phạm Hữu Phúc đã liên hệ với ban tổ chức để được phục vụ, trang trí hoa tươi trong suốt 45 ngày của cuộc thi tại các tỉnh, thành lớn trên cả nước. Và công ty đã được chọn. “Sau khi cuộc thi kết thúc, công ty nhận được rất nhiều đơn đặt hàng của các doanh nghiệp trên cả nước”, anh Phúc cho biết. Theo anh Phúc, giải pháp của công ty trong thời điểm đơn đặt hàng giảm, giá đơn hàng của các doanh nghiệp cũng giảm là tăng cường giám sát chất lượng, chấp nhận giảm lợi nhuận để giữ khách. “Mục tiêu của công ty là giữ ổn định khoảng 70% khách hàng là các doanh nghiệp”, anh Phúc nói. Một số giải pháp thu hút khách hàng hiện nay của các doanh nghiệp kinh doanh hoa tươi là tặng phiếu mua hàng giảm giá, tặng thiệp chúc mừng khi mua hoa… và sắp tới là tham dự các kỳ hội chợ đồ cưới, tài trợ các hoạt động xã hội, chương trình từ thiện, dịch vụ hoa dành cho người nổi tiếng… “Theo kế hoạch, khoảng tháng 7 tới, dịch vụ Hoa tươi 360 độ sẽ chính thức hiện diện tại các quán cà phê lớn tại TPHCM để khách vừa thưởng thức cà phê, vừa có thể đặt hoa để chuẩn bị đi tân gia, mừng sinh nhật…”, anh Phúc cho biết.
(Theo Uyên Viễn // Thời báo kinh tế Sài Gòn)