Hạn chế sử dụng túi nylon: Chọn cách nào?

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

TPHCM mỗi ngày tiếp nhận 50 tấn rác thải là bao bì nylon. Loại chất thải này có mặt khắp nơi, nhất là trong hệ thống kênh rạch, cống thoát nước, hậu quả đã làm tê liệt hệ thống thoát nước của thành phố. Hiện tại, làm sao giảm thiểu việc sử dụng túi nylon và hạn chế thải ra môi trường vẫn chưa có lời giải.

Chưa xác định tự hủy hay tự rã

Sử dụng nhiều bao xốp đựng đồ gây ảnh hưởng xấu đến môi trường. Ảnh: ĐỨC TRÍ

Ông Hoàng Văn Điều, Tổng giám đốc Công ty cổ phần Alta Tân Bình cho biết, từ năm 2002,  công ty đã bỏ ra hơn 2 triệu USD đầu tư dây chuyền sản xuất túi nylon tự hủy. Bao nylon tự hủy của công ty cũng đã được các tổ chức quốc tế công nhận và thị trường một số nước như Australia, New Zealand, Anh, Ailen và Mỹ chấp nhận sử dụng.

Hiện trung bình mỗi năm, công ty xuất khẩu hơn 6.000 tấn bao bì tự hủy sang các thị trường trên. Tuy nhiên, tại thị trường nội địa, sản phẩm của công ty lại bị từ chối sử dụng. Nguyên nhân, cho đến nay các cơ quan chức năng vẫn chưa có bất kỳ quy định nào liên quan đến tiêu chuẩn chất lượng bao bì tự hủy, và các nhà khoa học vẫn hoài nghi về khả năng tự hủy của sản phẩm.

TS Lê Văn Khoa, Giám đốc Quỹ Tái chế TPHCM, cho biết nếu là bao bì tự hủy thì nguyên liệu sử dụng sản xuất nhất thiết phải từ nguồn gốc tự nhiên, thực vật. Còn trường hợp trên, dùng nhựa kết hợp với các chất phụ gia hóa học thì khó khẳng định được đó là sản phẩm tự hủy mà là tự rã.

Điều đáng nói, sự bất đồng quan điểm giữa nhà sản xuất và nhà khoa học đã và đang khiến cho việc phổ biến loại bao bì thân thiện với môi trường gặp nhiều trở ngại. Bà Nguyễn Thị Hạnh, Tổng Giám đốc Hợp tác xã Thương mại TPHCM (Saigon Co.opMart), cho biết, bản thân đơn vị đã lập kế hoạch sử dụng bao bì nylon tự hủy, nhưng đơn vị buộc phải ngưng kế hoạch này sau khi có nhiều nhà khoa học cho rằng nước ta chưa có bao bì tự hủy mà chỉ mới là bao bì tự rã.

Ông Điều bức xúc, bản thân công ty đã nhiều lần chứng minh (bằng văn bản) rằng sản phẩm của công ty đã được Symphony environmental của Chính phủ Anh kiểm định, chứng nhận là bao bì tự hủy. Thế nhưng để người dân, tổ chức, doanh nghiệp trong nước chấp nhận thì có lẽ vẫn cần có thêm chứng nhận của một cơ quan có chức năng trong nước, coi như đây là tính pháp lý cần thiết.

Theo ông Phan Minh Tân, Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ TPHCM, cho đến nay các cơ quan chức năng vẫn chưa xây dựng bất kỳ tiêu chuẩn nào đánh giá chất lượng của loại bao bì tự hủy. Do vậy, các doanh nghiệp sản xuất loại bao bì này phần lớn tự mang mẫu đến các tổ chức quốc tế kiểm nghiệm, phân tích và chứng nhận.

Chờ trọng tài tiêu chuẩn: bao giờ?

Trước thực tế đó, để góp phần bảo vệ môi trường, nhiều đơn vị thay vì sử dụng bao bì tự hủy, đã phát động chương trình sử dụng túi thân thiện môi trường – túi sử dụng nhiều lần. Cụ thể, hệ thống Co.opMart đã tặng 30.000 túi sử dụng nhiều lần cho tất cả các khách hàng thành viên hoặc những khách hàng mua hàng có giá trị hóa đơn trên 500 ngàn đồng. Mỗi túi có một mã vạch riêng. Căn cứ theo mã vạch này mà đơn vị bán hàng sẽ có thể quản lý số lần sử dụng của từng khách hàng. Từ đó xây dựng những chính sách thưởng để khuyến khích khách hàng thường xuyên sử dụng túi thân thiện môi trường.

Trước đó, Trung tâm Hỗ trợ ứng phó biến đổi khí hậu (SCC) thuộc Liên hiệp các Hội Khoa học Kỹ thuật Việt Nam cũng tổ chức cấp phát túi mua hàng thân thiện cho 10.000 hộ gia đình ở Hà Nội. Việc phát túi trên được triển khai thông qua 5 hệ thống siêu thị chính tại Hà Nội gồm Hapro, Fivimart, Bài thơ Rosa, Hà Nội Star, Trung tâm thương mại Vân Hồ. Đây là một trong những hoạt động của dự án “Giảm túi nylon trong hoạt động bán lẻ vì lợi ích người tiêu dùng, nhà bán lẻ, người lao động nghèo và môi trường”. Tuy nhiên, cách làm trên vẫn chưa đem lại những kết quả như mong đợi.

Theo quan sát của chúng tôi tại các siêu thị trong hệ thống Co.opMart (Cống Quỳnh, Lý Thường Kiệt, Phú Mỹ Hưng…), nhân viên tính tiền vẫn phải sử dụng túi nylon không phân hủy để đựng hàng hóa, trước khi bỏ chung vào túi thân thiện môi trường. Như vậy, thực chất là tại đây chỉ giảm được túi to cuối cùng để đựng tất cả túi nhỏ khác vẫn là túi nylon. Đó là chưa kể, tại các chợ, trung tâm thương mại, doanh nghiệp sản xuất, đơn vị dịch vụ công ích và nhiều siêu thị khác…, túi nylon không phân hủy vẫn là vật không thể thiếu trong đóng gói, chứa đựng sản phẩm cho người tiêu dùng.

Bà Nguyễn Thị Hạnh thừa nhận rằng đây là vấn đề cực kỳ khó khăn, vì do thói quen, sự tiện lợi và nhất là sự triển khai sử dụng túi thân thiện môi trường chưa đồng bộ giữa các siêu thị với nhau. Để thay đổi thói quen này cần có thời gian và có các giải pháp đồng bộ, nhất là các cơ quan chức năng nên có chủ trương mở đợt tuyên truyền sâu rộng trong nhân dân về việc không dùng bao bì nylon không phân hủy; đẩy nhanh phát triển công nghệ sản xuất túi tự hủy với giá thành hợp lý; thành lập cơ quan chức năng kiểm tra chất lượng để công nhận túi tự hủy, tránh tình trạng trống đánh xuôi, kèn thổi ngược như trên.

Ông Lê Văn Khoa nhấn mạnh, trong khi chờ cơ quan chức năng xây dựng tiêu chuẩn, phân định tính xác thực bao bì phân rã hoặc phân hủy, thì việc khuyến khích đơn vị, doanh nghiệp, người dân sử dụng bao bì phân rã cũng rất cần thiết. Ít ra thì việc sử dụng loại bao bì phân rã này góp phần giảm thiểu những tác hại đối với môi trường. Cụ thể, giảm diện tích đất chôn lấp – phương pháp xử lý duy nhất hiện nay ở nước ta; giảm thiểu tình trạng nghẹt cống thoát nước và thực phẩm, rác thải khác chứa trong nylon cũng được phân hủy nhanh hơn ngoài môi trường.

(Theo ÁI VÂN // SGGP online)