Thu nội địa đạt mục tiêu, nhưng chưa ổn định

Phân tích nguyên nhân khiến thu nội địa 6 tháng đầu năm nay đạt khá, Phó tổng cục trưởng Tổng cục Thuế, ông Trần Văn Phu cho rằng, nguyên nhân cơ bản nhất vẫn là do tốc độ kinh tế phục hồi và phát triển mạnh mẽ (tốc độ tăng trưởng GDP trong 6 tháng đầu năm đạt 6,16%, tăng gần gấp đôi so với con số 3,87% của cùng kỳ năm 2009). Đặc biệt, nhiều ngành có đóng góp lớn vào ngân sách đạt mức tăng trưởng khá ấn tượng. Cụ thể, tốc độ tăng trưởng của ngành dầu khí tăng 16,7%; khí hoá lỏng tăng 93,3%; giấy tăng 14,8%... xe máy tăng 35,7%, ô tô tăng trên 35%.

Việc thu nội địa tăng mạnh, theo ông Phu, còn có nguyên nhân là kể từ ngày 1/1/2010, hầu hết các chính sách miễn, giảm thuế áp dụng trong năm 2009 đã hết hiệu lực (như chính sách miễn thuế thu nhập cá nhân; giảm thuế thu nhập DN cho DN nhỏ và vừa, DN gặp khó khăn trong sản xuất - kinh doanh đối với lĩnh vực dệt may, da giày, chế biến; giảm thuế giá trị gia tăng, lệ phí trước bạ đối nhiều ngành hàng tạo điều kiện cho việc gia tăng số thu ngân sách trong 6 tháng đầu năm...).

Bên cạnh đó, ngoài việc đẩy mạnh công tác kiểm tra, kiểm soát việc quản lý đăng ký, kê khai thuế; đôn đốc, nhắc nhở kịp thời và xử lý nghiêm những trường hợp không kê khai, kê khai không đúng, không đủ tiền thuế; nộp thuế không đúng hạn…, ngành thuế còn chủ động đề xuất với các cấp có thẩm quyền tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho DN, đặc biệt là đẩy nhanh việc hoàn thuế giá trị gia tăng và gia hạn nộp thuế thu nhập DN trong quý I/2010, nhằm tạo mọi điều kiện thuận lợi để phục hồi và phát triển sản xuất - kinh doanh, tạo điều kiện tăng thu ngân sách trong 6 tháng đầu năm, cũng như thời gian tới.

Với kết quả thu ngân sách khá ấn tượng trong 6 tháng đầu năm, theo dự báo của ông Vũ Văn Trường, Vụ trưởng Vụ chính sách thuế (Bộ Tài chính), năm 2010, số thu nội địa do ngành thuế quản lý không chỉ vượt mục tiêu mà Quốc hội đề ra, mà còn có khả năng vượt chỉ tiêu do Bộ Tài chính đặt ra (vượt tối thiểu 10% dự toán pháp lệnh).

Mặc dù đặt mục tiêu rất cao trong việc tăng thu ngân sách, tuy nhiên, khi phân tích kỹ tình hình, Tổng cục Thuế chưa thật yên tâm, vì trên thực tế, ngoại trừ tháng 1, còn kể từ tháng 2 trở lại đây, thu ngân sách giảm dần qua từng tháng, đặc biệt là ở những sắc thuế lớn như thuế thu nhập DN, thuế giá trị gia tăng và tiền sử dụng đất.

Cụ thể, nếu trong tháng 1/2010, số thu nội địa đạt 26.000 tỷ đồng, thì kể từ tháng 2 đến tháng 6/2010, mỗi tháng chỉ thu được bình quân khoảng 17.500 tỷ đồng (tháng 6 số thu ngân sách giảm mạnh chỉ còn khoảng 16.700 tỷ đồng). Trong đó, số thu từ thuế giá trị gia tăng giảm từ 10.800 tỷ đồng (tháng 1) xuống còn 6.900 tỷ đồng/tháng trong 5 tháng sau đó.

Tương tự, tiền sử dụng đất cũng giảm từ 4.300 tỷ đồng xuống còn 2.700 tỷ đồng; thuế thu nhập DN giảm từ 8.400 tỷ đồng xuống còn 7.500 tỷ đồng. Hơn nữa, số thuế tháng 1/2010 tăng thu đột biến lại không bền vững, vì chủ yếu phụ thuộc vào thị trường ô tô (số ô tô tiêu thụ tháng 12/2009 - nộp thuế vào tháng 1/2010 - đạt trên 15.000 xe, gần gấp đôi lượng ô tô tiêu thụ bình quân trong 6 tháng đầu năm 2010 là 8.050 xe) và việc kê khai thuế thu nhập DN bổ sung của DN trong năm 2009 do kinh tế quý IV/2009 phục hồi ngoài dự đoán của DN.