Rút ngắn thời gian thông quan

Theo Chiến lược vừa được phê duyệt, ngành hải quan phấn đấu đến năm 2015 có 100% cục hải quan, 100% chi cục hải quan tại các địa bàn trọng điểm (cảng biển, cảng hành không, cửa khẩu đường bộ quốc tế, các khu kinh tế trọng điểm), 60% các loại hình hải quan cơ bản, 70% kim ngạch xuất nhập khẩu, 60% doanh nghiệp (DN) thực hiện thủ tục hải quan điện tử. Đến năm 2020, có 100% cục hải quan, 100% chi cục hải quan, 100% các loại hình hải quan cơ bản, 90% kim ngạch xuất nhập khẩu, 80% DN thực hiện thủ tục hải quan điện tử.

Ngay từ khi thí điểm triển khai hải quan điện tử, chúng tôi đã được các DN tán thành. Hầu hết DN có kim ngạch xuất nhập khẩu lớn như Intel, Samsung đều mong muốn được thực hiện hải quan điện tử. Mới đây nhất, Công ty Nokia khi chuẩn bị đầu tư ở Bắc Ninh cũng bày tỏ mong muốn được thực hiện hải quan điện tử.

Vừa qua, hải quan một số địa phương khi mở rộng thí điểm hải quan điện tử đã gặp một số khó khăn như nghẽn mạng, lỗi phần mềm… Có cách nào  tháo gỡ những vướng mắc này, thưa ông?

Hải quan điện tử tạo thuận lợi rất lớn cho DN. Tuy nhiên, hạ tầng mạng chung của xã hội còn hạn chế, vốn đầu tư có hạn, nên không tránh khỏi những vướng mắc. Ở một số tỉnh sắp thực hiện hải quan điện tử tới đây còn khó khăn hơn do hạ tầng cơ sở, hạ tầng công nghệ thông tin, mức độ sẵn sàng của địa phương và DN chưa tốt. Dù vậy, vướng ở đâu chúng ta đều tiến hành xử lý đến đấy nên không đáng lo. Hiện đại hóa hải quan không phải là mong muốn chủ quan mà là yêu cầu khách quan của nền kinh tế. Theo thống kê của Tổ chức Thương mại thế giới (WTO), Ngân hàng Thế giới (WB), khả năng cạnh tranh của nền kinh tế Việt Nam còn thấp, chi phí cho hoạt động xuất nhập khẩu còn cao so với khu vực. Vì vậy, nhân rộng thực hiện hải quan điện tử chính là tăng sức cạnh tranh cho DN.

Giảm thời gian thông quan, giảm tỷ lệ kiểm tra trực tiếp hàng hóa là mong đợi nhiều nhất của các DN xuất nhập khẩu. Ngành hải quan sẽ thực hiện nhiệm vụ này như thế nào trong 10 năm tới?

Mục tiêu ngành hải quan đề ra đến năm 2015 là thời gian thông quan hàng hóa sẽ bằng với mức trung bình của các nước tiên tiến trong khu vực Đông Nam Á tại thời điểm 2010 và đến năm 2020 sẽ bằng với mức của các nước tiên tiến trong khu vực Đông Nam Á tại cùng thời điểm.

Ngành cũng phấn đấu giảm tỷ lệ kiểm tra thực tế hàng hóa đến năm 2015 còn dưới 10% và đến 2020 còn dưới 7%. Tỷ lệ kiểm tra hàng hóa trực tiếp tại Việt Nam đã giảm ít nhất một nửa trong 5 năm qua song vẫn ở mức cao (15-20%). Con số này ở các nước tiên tiến trên thế giới là 4-8% và ở khu vực Đông Nam Á là 10-12%.