Hai dự án, một mối lo...

Theo thiết kế, tuyến quốc lộ 14C đi qua VQG Yok Ðôn có chiều dài 56 km, nằm trên địa bàn hai huyện Buôn Ðôn và Ea Súp (Ðác Lắc). Trong đó, từ km 265 thuộc tiểu khu 253 - 408, do tránh đèo 502 nên phải làm tuyến đường tránh dài  khoảng 13 km cắt ngang vùng lõi VQG, sau đó nhập vào tuyến đường cũ tại tiểu khu 452. Theo hồ sơ  thiết kế thì diện tích rừng và đất rừng của VQG cần phải chuyển đổi sẽ là 172,45 ha. Vườn sẽ mất hơn 4.400 cây gỗ các loại, trong đó gỗ chính phẩm là gần 3.000 m3. Thế nhưng cái "mất" lớn hơn chính là những tác động tiêu cực đến môi trường sinh thái của Vườn. Phó Giám đốc Vườn Trương Văn Trưởng phân tích: Việc con đường đi xuyên qua vùng lõi của Vườn sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho lâm tặc xâm nhập vào rừng, rồi tiếng ồn từ động cơ xe cộ, con người lưu thông hằng ngày sẽ phá vỡ môi trường sinh sống của hàng trăm loài động vật quý hiếm đang được bảo tồn ở đây...   

Trong khi mối lo từ Dự án quốc lộ 14C chưa nguôi thì VQG Yok Ðôn tiếp tục "gánh" thêm áp lực bởi Dự án xây dựng Nhà máy thủy điện Sêrêpốc 4A mà Công ty Cổ phần Ðiện Buôn Ðôn chuẩn bị khởi công xây dựng. Theo thiết kế, nhà máy thủy điện có công suất 64 MW này sẽ lấy nước xả trực tiếp từ kênh xả của Nhà máy thủy điện Sêrêpốc 4. Nước sẽ theo kênh dẫn dài khoảng 13 km, được đào băng qua ba xã Ea Wer, Ea Huar, Krông Na (thuộc vùng đệm của VQG Yok Ðôn) tới gần hồ Cư Minh (xã Krông Na, huyện Buôn Ðôn), nơi sẽ đặt nhà máy phát điện. Từ đó, nước được xả xuống suối Cầu 19 (buôn Ea Ma, xã Krông Na) chảy về lại sông Sêrêpốc, cách nguồn nhận nước cho nhà máy khoảng 20 km đường sông. Nếu như công trình này hoàn thành thì theo tính toán,  nước từ Nhà máy thủy điện Sêrêpốc 4 xả về lại hạ du sông Sêrêpốc sẽ chỉ còn 8,23 m3/s so với dòng chảy tự nhiên của sông là 220  m3/s. Ðiều này đồng nghĩa với việc cả một đoạn sông Sêrêpốc dài khoảng 20 km đi qua VQG Yok Ðôn sẽ kiệt nước.

Sông Sêrêpốc đoạn qua VQG Yok Ðôn có chiều dài khoảng 60 km, rộng khoảng 70 m có hệ sinh thái rừng bán thường xanh chứa đựng nhiều nguồn gen động, thực vật hoang dã quý hiếm. Ðồng thời đây là đoạn sông có tiềm năng phát triển loại hình du lịch mạo hiểm nên cần phải được quản lý, bảo vệ nghiêm ngặt. Ngoài ra, với dòng nước chảy xiết của sông sẽ  là rào cản tự nhiên giúp VQG ngăn chặn lâm tặc vào rừng... Ðược biết mới đây, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã có công văn gửi UBND tỉnh Ðắc Lắc khuyến nghị không nên xây dựng Nhà máy thủy điện Sêrêpốc 4A theo phương án kênh dòng mà nên điều chỉnh vị trí, quy mô và phạm vi nhà máy trên dòng Sêrêpốc... nhưng hiện chủ đầu tư đã cơ bản hoàn tất mọi thủ tục và đang trong giai đoạn giải tỏa đền bù để chuẩn bị cho ngày khởi công xây dựng, dự kiến trong tháng 11 tới.

Vậy là VQG Yok Ðôn đang đứng trước nguy cơ mất rừng và người dân vùng này sẽ ra sao khi rừng khộp không còn.