Thu tiền tỷ từ cỏ siêu ngọt

Hà Nội: Kỳ lạ cỏ siêu ngọt, thay đường

Cánh đồng "cho đường"

Hơn 3h chiều, xuống cánh đồng làng Liên Mạc, bên cạnh những mảnh đất trồng rau màu, đỗ tương và đủ loại các loại hoa màu khác, người ta có thể tìm thấy những ruộng trồng cỏ ngọt xen lẫn. Mặc dù có nguồn gốc từ khu vực Nam Mỹ xa xôi, ưa ẩm tuy nhiên, cách lên luống, cách thức trồng loại cây này vẫn không có gì khác so với các cây trồng ở Việt Nam.

Lúi húi trên mảnh ruộng có diện tích tới 6 sào, chị Nguyễn Thị Dung (xóm Nam Hạ, thôn Đại Cát, xã Liên Mạc, Từ Liêm, Hà Nội) và 3 nhân công làm thuê đang vừa nhặt cỏ cho biết, gia đình chị là một trong những hộ đầu tiên trồng cỏ ngọt tại xã. Hiện có chừng 1 mẫu đất trồng cây cỏ ngọt, nhưng hiện chưa có cỏ ngọt khô để bán mà chỉ chuyên cung ứng cây con, cỏ ngọt giống cho thị trường.

Chị Dung chia sẻ: Bắt đầu trồng từ năm 1988, ngay từ những ngày đầu loại cây này về Việt Nam nhưng ít người để ý. Mãi đến năm 2010, thấy nhu cầu trong nước và cả ngoài nước tăng cao đột biến, gia đình thay đổi cách nhìn nhận về loại cây cỏ này mới để ý, chăm sóc và chuyên làm giống.  Diện tích đất hơn 1 mẫu trước chỉ trồng đỗ, trồng ngô được gia đình tận dụng toàn bộ trồng cỏ ngọt.

Với mức giá trung bình 300 đồng/cây, trung bình một tháng bán ra thị trường từ 5 đến 10 vạn giống, trừ các chi phí gia đình cũng thu về 4, 5 triệu đồng/tháng. Hiện nay, do nhu cầu tăng cao, mỗi ngày, gia đình chị Dung đều phải thuê từ 3 đến 5 nhân công làm việc cả ngày trên cánh đồng cỏ ngọt với mức giá 120.000 đồng/ngày để kịp cung cấp hàng cho thị trường.

Cỏ ngọt được trồng trên các luống ruộng rất phù hợp. (Ảnh: HD)

Thay vì bán cây giống, nhiều người dân xã An Vĩ (Khoái Châu, Hưng yên) lại chủ yếu bán sản phẩm cỏ ngọt dưới dạng khô cành và khô lá. Gia đình ông Nguyễn Văn Lân thôn Thượng trồng 4 sào cỏ ngọt, từ đầu năm đến nay đã thu hoạch được gần 100 triệu đồng giá trị sản phẩm, trừ các khoản chi phí:  Giống, phân bón, thuốc BVTV còn lãi trên 60 triệu đồng. Hầu hết các gia đình trồng cỏ ngọt trong xã đều đạt hiệu quả sản xuất cao tương đương gia đình ông Lân.

Ông Nguyễn Trọng Giang Phó Chủ nhiệm HTX Nông nghiệp xã cho biết: hiện nay nhu cầu sản phẩm cỏ ngọt trên thị trường  khá lớn, sản xuất tại địa phương không đáp ứng đủ nhu cầu mua gom hàng ngày của thương lái. Đáng chú ý, cỏ ngọt năm nay được giá khá cao, tại thời điểm bà con nông dân đang cân bán cho thương lái với giá 40 - 50 nghìn đồng 1 kg, cao gấp hơn 2 lần so với cùng kỳ năm trước. Từ vài năm lại đây diện tích cỏ ngọt của xã ổn định khoảng  100 mẫu, trung bình mỗi xã cung ứng ra thị trường hơn 500 tấn sản phẩm cỏ ngọt các loại, doanh thu trên 10 tỷ đồng, hiệu quả sản xuất cao gấp 3 - 5 lần so với cấy lúa hoặc trồng một số cây màu trên cùng chân ruộng.

Riêng năm 2011 này, bà con nông dân địa phương đã thu hoạch và đưa ra thị trường hơn 500 tấn cỏ ngọt, giá trị sản lượng đạt gần 20 tỷ đồng, trừ mọi chi phí vật tư còn lãi thu nhập trên 15 tỷ, sản phẩm làm ra nhà nông không phải lo đưa đi tiêu thụ xa, luôn có thương lái đến mua gom tại nhà, phương thức thanh toán nhanh gọn, thuận tiện.

Đường cỏ ngọt: Xu hướng mới?

Theo các chuyên gia nông nghiệp, đường Stevia từ cỏ ngọt gấp tu 5 den 340 lần đường saccaroza, ít năng lượng, không lên men, không bị phân hủy mà hương vị thơm ngon, có thể dùng để thay thế đường mía. Đặc tính quan trọng của các Steviozit này là có thể làm ngọt thực phẩm mà không gây độc hại cho người, không đòi hỏi kỹ thuật sản xuất phức tạp, năng suất cao, công nghệ thu hái chế biến đơn giản.

Các công bố khoa học cho thấy cỏ ngọt có thành phần chống ung thư vòm họng, phòng và chữa bệnh tiểu đường, cao huyết áp, chống béo phì... Hiện tại loại đường này này đang được chiết xuất và sử dụng rộng rãi bởi các hãng lớn như Coca, Pepsi, Cagill.

Hiện ở Việt Nam đã xuất hiện những DN cung cấp giống và tư vấn trông loại cây này. Nông dân ở nhiều tỉnh thành như Hà Nội, Hải Dương, Hòa Bình, Hưng Yên, Nghệ An...đã trồng thử ngiệm. Đặc biệt, theo ông Ông Lê Đăng Khoa - Giám đốc Công ty cổ phần thương mại toàn cầu Stevia (Trường Chinh, Hà Nội) cho biết, trong tuần tới, lô hàng đường tinh thể từ cây cỏ ngọt sẽ được công ty nhập vào Việt Nam và phân phối.

Những cách đồng cỏ ngọt cho doanh thu tiền tỷ. (Ảnh: HD)

Thực tế, nhận thấy ưu điểm của loại cây trồng này, từ nhiều năm nay, những hộ gia đình trồng cây cỏ ngọt cũng tự thay đổi cách dùng đường của gia đình để đảm bảo sức khỏe. Chị Dung cho biết: Ngay từ khi trồng, biết tác dụng của loại cỏ này, gia đình đã sử dụng cây cỏ ngọt khô trong việc pha nước... như một phần không thể thiếu của gia đình. Từ nước nhân trần, chè xanh, lá vối... đều được bỏ thêm lá cỏ ngọt thay đường.

Theo nhiều chuyên gia, trong y học, cây cỏ ngọt được sử dụng như một loại trà dành cho những người bị bệnh tiểu đường, béo phì hoặc cao huyết áp.  Trong công nghiệp thực phẩm nó được dùng tương đối rộng rãi ở Nhật Bản như để pha chế làm tăng độ ngọt của các loại thực phẩm khác nhau, được chế thành các viên đường để làm giảm độ nóng khi dùng đường saccaroza.

Ngoài ra, người ta còn dùng để chế rượu màu, nước hoa quả, các loại bánh kẹo, món tráng miệng đông lạnh, ướp các loại hải sản sấy khô, chế biến dấm. Cỏ ngọt còn được dùng trong công nghệ chế biến mỹ phẩm.

Mới đây, Hiệp hội Giống cây trồng Việt Nam đề nghị Bộ NN&PTNT xây dựng đề án phát triển cỏ ngọt tại nước ta. Theo đó, tại Việt Nam, cỏ ngọt đã được đưa vào trồng tại các tỉnh Cao Bằng, Hà Giang, Hà Nội, Hòa Bình, Hưng Yên, Thái Bình, Nghệ An, Lâm Đồng... Kết quả nghiên cứu, khảo nghiệm, sản xuất thử cho thấy cỏ ngọt phù hợp với thổ nhưỡng và khí hậu của nhiều vùng sinh thái tại Việt Nam. Năng suất bình quân đạt 6 - 9 tấn lá khô/ha.

Bước đầu, Bộ NN&PTNT đã đồng ý với đề xuất trên và đề nghị Hiệp hội Giống cây trồng Việt Nam cùng các đơn vị chuyên môn xây dựng Đề án nghiên cứu, sản xuất, chế biến và tiêu thụ cỏ ngọt theo hướng công nghệ cao tại Việt Nam.