Thận trọng cung - cầu xi măng

Cho dù, nhiều nhận định mức tiêu thụ xi măng 2 tháng qua đã tăng hơn 17% so với cùng kỳ 2008, tuy nhiên, không lo việc sốt giá, ngược lại có thể xảy ra thừa xi măng vì quý 2/2009, khi có thêm 6 nhà máy sản xuất xi măng đi vào hoạt động. Theo dự báo, nhu cầu xi măng năm 2009 khoảng 45 triệu tấn, nhưng tổng công suất thiết kế toàn ngành hiện đã đạt 50 triệu tấn. Như vậy, thị trường xi măng đang ngầm mối lo cung vượt quá cầu.

Theo các chuyên gia dự báo, tình hình tiêu thụ xi măng từ nay đến cuối năm còn diễn biến phức tạp do ảnh hưởng của một số yếu tố khách quan như thời tiết thất thường, tác động của yếu tố giá cả hàng hóa đang có xu hướng tiếp tục tăng. Bên cạnh đó, do các công trình xây dựng sẽ đẩy nhanh tiến độ thi công để kịp hoàn thành kế hoạch năm, cũng cần một lượng xi măng khá lớn.

Tăng trưởng nóng

Cuối tháng 9/2009, Tập đoàn Than và Khoáng sản VN đã được phép tăng giá bán than cho các khách hàng trong nước. Trong đó, giá bán cho ngành xi măng tăng 25% và còn có thể tăng thêm 10% trong thời gian tới. Thế nhưng, cho đến nay, Tổng công ty Xi măng VN (VNCC), vẫn chưa có quyết định nào về vấn đề tăng giá bán. Khả năng điều chỉnh giá theo hướng tăng sẽ khó xảy ra, do nguồn cung xi măng ở trong nước hiện đã vượt nhu cầu tiêu thụ đến ba triệu tấn và có thể tăng lên năm triệu tấn vào cuối năm. Tình trạng thừa công suất còn nghiêm trọng hơn vào năm tới, khi có thêm các nhà máy mới được đưa vào khai thác. Khi ấy, năng lực sản xuất sẽ vượt nhu cầu đến 10 triệu tấn. Hơn nữa, đầu ra của ngành này chủ yếu dựa vào thị trường nội địa, nên triển vọng của thị trường xi măng trong các năm tiếp theo ít có khả năng biến động. Không chỉ có xi măng, nhiều ngành vật liệu khác cũng tương tự.

Khó có độ bền cho thị trường

Cùng với mặt hàng trọng yếu là thép xây dựng, mặt hàng xi măng trên thị trường cũng tiêu thụ khá nhờ gói kích cầu của Chính phủ cùng với việc sửa chữa, xây mới những công trình nhà ở của người dân chuẩn bị đón Tết Nguyên đán. Tuy nhiên, cùng với sức tiêu thụ hàng hóa mạnh thì cũng là lúc các DN, đại lý, cửa hàng nhỏ lẻ tăng giá theo. Theo nhiều chủ DN tư nhân về xây dựng, mặc dù nằm trong danh mục các mặt hàng bình ổn giá song giá xi măng trên thị trường vẫn tăng từ 50.000 đến 115.000 đồng/tấn (tùy loại) so với giá của đại lý cấp một. Mức tăng này tuy chưa tạo cơn sốt nhưng cũng gây lo lắng cho nhà đầu tư xây dựng và cả người dân. Trong khi đó, theo Bộ Xây dựng, tồn kho xi măng đến cuối quý III còn khoảng 0,48 triệu tấn, nguồn cung không thiếu nên không có chuyện tăng giá. Còn các cửa hàng, đại lý lại lý giải rằng, việc tăng giá này nhằm bù đắp vào chi phí vận chuyển tăng theo giá xăng dầu vừa qua. Từ cuối tháng 9/2009, Tập đoàn Công nghiệp Than và Khoáng sản VN được phép tăng giá bán than cho các khách hàng trong nước, trong đó bán cho ngành xi măng tăng tới 25% và còn có thể tăng thêm 10% trong tháng 10 này, nhưng đến thời điểm này TCty xi măng VN, nhà sản xuất xi măng lớn nhất VN vẫn chưa có quyết định nào về việc tăng giá bán.