Theo Chủ tịch Hội đồng Quản trị Petrolimex Bùi Ngọc Bảo, nói tổng công ty này “lỗ cũng được, lãi cũng được” - Ảnh: Reuters.
Những con số lỗ lớn tính từ đầu năm của các tập đoàn, tổng công ty nhà nước có lẽ là đáng giật mình.
Gần 8.000 tỷ đồng với trường hợp Tập đoàn Điện lực, khoảng 1.500 đồng của Tổng công ty Xăng dầu, hay hơn 600 tỷ đồng với Tổng công ty Hàng hải… xuất hiện trong dự thảo báo cáo của Đảng ủy khối doanh nghiệp Trung ương mới đây, được các doanh nghiệp giải thích có phần do cơ chế giá.
Và đằng sau những con số lỗ lớn của nhiều tập đoàn, tổng công ty là câu chuyện về nợ xấu ngân hàng và chiếm dụng vốn lẫn nhau.
Lỗ tại… cơ chế giá
Điều trớ trêu là trong khi sản lượng qua cảng của Tổng công ty Hàng hải (Vinalines) tăng trên 16% trong 6 tháng đầu năm, nhưng lỗ lại nằm ở chính các doanh nghiệp trong khối này. Tổng giám đốc Vinalines Nguyễn Cảnh Việt cho biết, gần như khoản lỗ phát sinh trong năm nay đến từ hai đơn vị liên doanh với nước ngoài, thuộc khối cảng biển.
Hai công ty liên doanh với nước ngoài của Vinalines với Đan Mạch và Singapore đều lỗ lớn. Riêng liên doanh với Singapore giá trị đầu tư 270 triệu USD nhưng 6 tháng đầu năm đã thua lỗ đến 700 tỷ đồng, dẫn đến Vinalines phải chia sẻ 300 tỷ đồng; công ty liên doanh với Đan Mạch thua lỗ gần 200 tỷ đồng, phải chia sẻ 51% là mất 95 tỷ.
“Riêng hai công ty cảng biển này thua lỗ gần 500 tỷ đồng”, ông Việt nói.
Nguyên nhân dẫn tới lỗ của hai doanh nghiệp trên, ông Việt cho rằng do cơ chế quy định giá bốc xếp container tại khu vực sông Thị Vải - Cái Mép “chưa được ổn định”. Ông kiến nghị cần xây dựng cước bốc xếp container tại lên gấp đôi so với hiện nay.
Hay như trường hợp của Tổng công ty Xăng dầu (Petrolimex), lỗ cũng được đổ tại… cơ chế giá. “Nói Petrolimex lỗ cũng được, lãi cũng được”, Chủ tịch Hội đồng Quản trị Petrolimex Bùi Ngọc Bảo nói.
Theo ông, riêng phần kinh doanh xăng dầu vẫn phải theo chỉ đạo của Nhà nước nên phần lỗ phát sinh sẽ do Nhà nước có cơ chế cấp bù. Nhưng khi doanh nghiệp chưa được bù thì trong hạch toán vẫn phải phản ánh lỗ.
“Những khoản lỗ do làm mục đích chính trị, không điều chỉnh giá thì nhà nước đã có văn bản sẽ xử lý vào cuối kỳ quyết toán. Vì vậy, thực chất khoản lỗ có phát sinh thế nào thì cuối kỳ quyết toán nó sẽ bằng không”, ông Bảo cho hay.
Hiện tại, do kinh doanh đa ngành nên Petrolimex có điều kiện tạm bù tất cả lợi nhuận ở các lĩnh vực kinh doanh khác, khoảng 700-800 tỷ đồng, mới giữ được con số lỗ như công bố. “Thực chất lỗ kinh doanh xăng dầu còn cao hơn nữa”, ông nói.
Cũng là “nạn nhân” của cơ chế giá, ông Dương Khánh Toàn - người sắp giữ cương vị Chủ tịch Hội đồng Quản trị Tập đoàn Sông Đà - cho hay, do giá điện của các nhà máy cấp điện cho Tập đoàn Điện lực (EVN) đã ký hợp đồng cách đây 5-7 năm không điều chỉnh, trong khi chi phí đầu vào tăng cao nên đang lỗ.
“Giá điện thế này thì còn tiếp tục lỗ. Mà còn bao cấp điện thì tiếp tục không có điện mà dùng”, ông Toàn nêu quan điểm.
Chia sẻ góc nhìn này, Tổng giám đốc Tập đoàn Dầu khí (Petro Vietnam) Phùng Đình Thực cho biết thêm, hiện tập đoàn này có 5 nhà máy nhiệt điện than, rất nhiều nhà đầu tư muốn hợp tác nhưng khi hỏi giá điện thế nào để tính kinh tế, cuối cùng đều đã “đi ra”.
“Cho nên, với giá điện ấy người ta không đầu tư và không đầu tư thì không có nhà máy. Trong khi mình đương nhiên phải có lộ trình, nhưng giá điện càng theo giá thị trường nhanh thì càng nhanh càng tốt”, ông Thực đề xuất.
Lo nợ xấu...
“Nợ của các tập đoàn, tổng công ty ngồi đây chiếm độ khoảng 75-80% tổng dư nợ của Ngân hàng Phát triển… Tình hình như hiện nay, có rất nhiều đồng chí lãnh đạo tập đoàn, tổng công ty có văn bản gửi cho tôi đề nghị lùi nợ, giãn nợ”, Tổng giám đốc Ngân hàng Phát triển (VDB) Nguyễn Quang Dũng cho hay.
Theo dữ liệu chính thức của Ngân hàng Nhà nước, đến cuối tháng 7, nợ xấu so với tổng dư nợ cho vay nền kinh tế của các ngân hàng là 3,04%. Con số này đã tăng khá nhiều so với mức 2,16% vào cuối năm 2010. Nhưng dường như quan ngại xu hướng tăng nợ xấu có thể còn chưa dừng lại.
“Chúng tôi ước tính có khoảng 30% doanh nghiệp ngừng sản xuất, nhưng bản chất của nó là phá sản. Tôi nghĩ rằng, nợ xấu tình hình này của toàn nền kinh tế khoảng 7-8%”, Chủ tịch Hội đồng Quản trị Ngân hàng Đầu tư và Phát triển (BIDV) Trần Bắc Hà nói.
Với ngân hàng này, tình hình nợ xấu đang ở dưới mức bình quân toàn ngành. Theo ông Hà là 2,59%, nhưng đã tăng hơn so với đầu năm. “Dự kiến, nợ xấu của chúng tôi sẽ duy trì ở mức khoảng 3-4%”, ông thẳng thắn thừa nhận.
Nhưng với nhiều nhà băng lớn khác, tình hình không được khả quan như BIDV. Theo Đảng ủy khối doanh nghiệp Trung ương, nợ xấu của một số ngân hàng cao hơn mức bình quân toàn ngành, trong đó có Agribank là 6,67%, Vietcombank là 3,47%. Riêng Agribank hệ số an toàn vốn thấp.
Chủ tịch Agribank Nguyễn Ngọc Bảo giải thích, một trong những nguyên nhân nợ xấu gia tăng là do liên quan đến cho vay thị trường bất động sản.
“Các chi nhánh cho vay từ những năm trước, phát sinh trên địa bàn thành phố Hà Nội và Tp.HCM, cho nên trước thị trường trầm lắng như thế này… hoặc các doanh nghiệp trực tiếp, gián tiếp liên quan đến bất động sản như sắt thép, xi măng hoạt động trả nợ cũng kém làm cho dư nợ xấu tăng lên”, ông Bảo cho biết.
Cho nên, theo quan điểm của Chủ tịch Agribank, có lẽ cần có giải pháp để thị trường bất động sản “không trầm lắng đi xuống thêm nữa”.
Nhưng đáng cảnh báo hơn là tình hình nợ xấu ngân hàng gia tăng trong bối cảnh định mức tín nhiệm của Việt Nam đang ở mức thấp.
“Ở đây, không chỉ phản ánh ở góc độ ngân hàng mà nó là một dấu hiệu đáng lo ngại. Bởi lẽ nợ xấu của hệ thống ngân hàng tăng lên, tín nhiệm quốc gia giảm xuống, định hạn của các tổ chức tín dụng Việt Nam hạ xuống sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến hình ảnh của chúng ta trên thế giới…”, ông Hà lưu ý.
Theo vị này, giai đoạn các năm 2008-2009, Chính phủ đã đưa ra chính sách cơ cấu tài chính, cơ cấu nợ cho các doanh nghiệp có gặp khó khăn do tác động trực tiếp của khủng hoảng, của suy giảm kinh tế thì đây cũng là thời điểm cần đề xuất với Chính phủ.
...và chiếm dụng vốn
Chuyện chiếm dụng vốn lẫn nhau là một biểu hiện khác của kinh doanh không hiệu quả, nhưng đồng thời cũng là căn nguyên từ một cơ chế hành xử giữa các doanh nghiệp Nhà nước.
Đại diện Tập đoàn Sông Đà, ông Dương Khánh Toàn cho biết, do các chủ đầu tư rất khó khăn về vốn nên riêng 6 tháng đầu năm, doanh nghiệp này có hơn 5.500 tỷ đồng các chủ đầu tư dở dang công nợ, không thanh toán. Đáng lưu ý là các dự án thủy điện lớn như Sơn La, Lai Châu khất nợ rất lớn.
“Thủy điện Lai Châu nợ hơn một nghìn tỷ, không có vốn mà làm, rất khó khăn trong điều kiện lãi suất vay cao mà dở dang công nợ thế này”, ông Toàn thông tin lại.
Do từ trước đến nay không quy định chủ đầu tư phải thanh toán lãi suất vay nên doanh nghiệp càng thêm khó khăn. “Đó là một trong những nguyên nhân lợi nhuận xuống… kéo theo là công việc chững lại, xe máy, thiết bị, công nhân làm cầm chừng, hết sức khó khăn”, ông nói.
Tổng giám đốc Petro Vietnam Phùng Đình Thực cũng thấm thía chuyện “nợ đìa” của ngành điện. “Về điện, chúng tôi hoàn thành vượt mức kế hoạch nhưng nợ hiện không thu được. EVN còn nợ chúng tôi 10 nghìn tỷ đồng. Chúng tôi cũng đã rất thông cảm với EVN, nhưng không thể chịu được nữa”, ông cho hay.
Nợ với EVN không phải là chuyện mới. Theo báo cáo, lỗ lũy kế của doanh nghiệp này cho đến hết tháng 6/2011 là trên 31,5 nghìn tỷ đồng và các “nạn nhân” buộc phải chia sẻ khó khăn với EVN có nhiều tập đoàn, tổng công ty Nhà nước.
Nhưng, “cùng là tập đoàn kinh tế nhà nước thì nợ cứ nợ, sản xuất cứ sản xuất”, ông Thực nói.
Tập đoàn Besra tuyên bố đóng cửa 2 nhà máy sản xuất quy mô lớn nhất Việt Nam hiện nay sau khi bị Cục Thuế Quảng Nam phong tỏa tài khoản ngân hàng do vướng mắc trong nộp thuế.
Trong báo cáo gửi lên người đứng đầu Chính phủ, Vinalines tiếp tục bảo lưu quan điểm phán quyết của trọng tài là "không đúng pháp luật, vi phạm nghiêm trọng thủ tục trọng tài, trái với các nguyên tắc cơ bản của pháp luật Việt Nam".
Trong thời buổi kinh tế khó khăn, thay vì sa thải nhân viên, nhiều doanh nghiệp đã tìm cách bao bọc nhân viên, đồng thời còn vạch ra chiến lược dài hạn về nhân sự.
Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) cho biết, do nhiều nguồn điện mới được đưa vào vận hành và tăng trưởng điện thấp hơn tính toán từ đầu năm nên khả năng cung ứng điện trong những tháng cuối năm sẽ được bảo đảm.
Ngày 9/9, Công ty kiểm toán và tư vấn Grant Thornton đã công bố khảo sát mới nhất cho thấy tình trạng bất ổn ở Trung Đông và Bắc Phi đã ảnh hưởng đến giá dầu thế giới, và 50% các doanh nghiệp Việt Nam sẵn sàng hỗ trợ đầu tư vào lĩnh vực tái tạo năng lượng.
78 nghìn dân huyện Chi Lăng (Lạng Sơn) chắc hẳn sẽ là những người có quyền trách cứ đầu tiên, nếu nhà máy xi măng Đồng Bành sẽ không trở thành trụ cột của công nghiệp tỉnh Lạng Sơn như từng được kỳ vọng.
Tháng 3 đầu năm nay khi hai tổ chức nước ngoài Deutsche Bank và BI Private Equity New Market II K/S bán đổ bán tháo gần 30% cổ phiếu của Công ty cổ phần Dược Viễn Đông (DVD) với giá xung quanh 15.000 đồng/cổ phiếu, nhà đầu tư trong nước là người mua vào.
Ngày 5/9, ông Dương Quang Thành, Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) cho biết từ ngày 15-30/9 Tập đoàn Dầu khí quốc gia Việt Nam (PVN) sẽ ngừng cung cấp khí Nam Côn Sơn để bảo dưỡng sửa chữa đường ống định kỳ.
Ngày 6/9, tại Khu công nghiệp Mỹ Xuân A, huyện Tân Thành, tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu, Công ty trách nhiệm hữu hạn kính chuyên biệt NSG Việt Nam đã khởi công xây dựng 2 nhà máy sản xuất loại kính chuyên biệt dùng làm pin năng lượng mặt trời (TCO) và màn hình hiển thị phẳng (UFF) thường dùng làm màn hình điện thoại cho iPhone, iPad.
Theo tin từ Tập đoàn Viễn thông Quân đội (Viettel), ngày 7/9, Viettel đã chính thức khai trương cung cấp các dịch vụ viễn thông tại thị trường Haiti. Công ty NATCOM (liên doanh giữa Viettel và Ngân hàng Trung ương Haiti (BRH) là đơn vị sở hữu mạng viễn thông này.
“Thiếu một đại diện chủ sở hữu tập trung, duy nhất, chuyên nghiệp thì các DNNN không chỉ lâm vào cảnh oái oăm “lắm cha con khó lấy chồng” mà còn tiếp tục phải đối mặt với thực trạng đã kéo dài và gần như mạn tính là “cha chung không ai khóc””.
“Quy định về doanh nghiệp nhà nước tại Dự thảo Luật Doanh nghiệp sửa đổi (lần 4) là một bước lùi so với Dự thảo (lần 1). Bởi trước đó, Dự thảo Luật đã nêu rất rõ quan điểm cần phải có một cơ quan quản lý độc lập, tách bạch chức năng quản lý nhà nước ra khỏi công việc quản lý kinh doanh và không để cơ chế chủ quản như hiện nay.”
Nhà đàm phán sắc sảo về WTO đã 72 tuổi, là cố vấn của đoàn đàm phán các hiệp định TPP và EU sáng nay dậy sớm, mặc quần “lửng” ngắn xuống phòng internet khách sạn ngồi kiểm tra email.
Môi trường kinh doanh kém, Việt Nam mất thu nhập 7.000 USD, thất thu thương mại 37 tỷ USD vì thủ tục xuất nhập khẩu, 7 tháng CPI mới chỉ tăng 1,62%, nửa đầu tháng 7 tiếp tục nhập siêu 260 triệu USD ..
Với sự kiện giàn khoan Hải Dương 981 cùng tham vọng và thực lực của Trung Quốc cũng như những tuyên bố bất chấp dư luận quốc tế của giới lãnh đạo nước này trong thời gian qua đã đặt Việt Nam trước việc phải chấp nhận một thực tế là trong giai đoạn tới, đất nước sẽ phải phát triển kinh tế trong điều kiện không có có môi trường hoàn toàn thuận lợi do những lo ngại về bất ổn.
Việc tách bạch chức năng vừa quản lý nhà nước vừa quản lý doanh nghiệp, hạn chế khả năng chính sách đưa ra bị chi phối bởi lợi ích ngành... là yêu cầu cần thiết nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp nhà nước.
Các nước lớn đóng vai trò rất quan trọng trong việc dàn xếp các cuộc xung đột mang tính quốc tế và nhiều khi họ sử dụng các vấn đề của thiên hạ để phục vụ cho những tính toán của riêng mình
Trong bản kết luận thanh tra gửi Thủ tướng, Thanh tra Chính phủ có kiến nghị kiểm điểm cá nhân, tổ chức có liên quan nhưng sai phạm của lãnh đạo VCCI chưa đến mức phải xử lý kỷ luật.
Công ty Thụy Tường đã từng nổi tiếng, mấy năm nay tự dưng tụt dốc, làm ăn thua lỗ, lòng người rã rời, ly tán. Liên tiếp thay ba giám đốc, thua lỗ vẫn hoàn thua lỗ, không thể chặn được xu thế thất bại trên thương trường!
Thường xuyên nằm trong Top 10 người giàu nhất sàn chứng khoán nhưng năm nay, ông chủ Tôn Hoa Sen đã rớt xuống Top 20 khi tài khoản “bốc hơi” gần 1.000 tỷ đồng.
Sẽ ít người tin một miếng rèm cửa cũ và một cái áo sơ-mi đã qua sử dụng nhiều lần lại giúp một cô sinh viên chuyên ngành thời trang của Học viện nghệ thuật San Francisco giành giải cao nhất trong một cuộc thi thiết kế thời trang tại Mỹ. Bộ váy làm từ rèm cửa và sơ-mi sau đó đã được trưng bày ở Viện Bảo tàng DeYoung ở San Francisco. Đó là nhà thiết kế trẻ Trần Phương My.
“Vào lúc nhiều người dường như muốn buông tay thì chúng tôi lặng lẽ đầu tư, chuẩn bị nhiều mặt để gia tăng sức cạnh tranh trong thời gian tới”.
“Có lẽ thế hệ sau sẽ không biết nhiều về Mai Kiều Liên nhưng họ sẽ biết về Vinamilk. Bởi Vinamilk sẽ luôn phát triển cùng VN, vì người VN và góp phần làm rạng danh VN” - đó là những chia sẻ của người phụ nữ hai lần được tờ tạp chí uy tín hàng đầu thế giới...
Vingroup, Eximbank, Vinamilk, Nam Long...quả là những đại gia có thể kiếm tiền trong mọi lúc mà không gặp nhiều khó khăn. Dường như họ đã “thửa” cho mình một cỗ máy kiếm tiền hoạt động hữu hiệu trong mọi tình huống.
Các nhà tư vấn chuyên nghiệp vẫn được ví như "túi khôn" của doanh nghiệp. Ông Nguyễn Minh Triết, CEO Công ty Tư vấn chiến lược Strategy Asia, chia sẻ với Doanh Nhân xung quanh việc khi nào thì doanh nghiệp nên sử dụng "túi khôn" này.
Sở hữu 21 khách sạn Mường Thanh từ 2 – 5 sao trên cả nước, nhưng đại gia “điếu cày” Lê Thanh Thản vẫn chỉ tâm niệm “Khách sạn là nghề tay trái để tạo công ăn việc làm cho xã hội, còn nghĩ đến lời lãi ngay thì không ai đi đầu tư khách sạn”.
Thành danh với những chiến lược marketing đột phá trong thị trường nước giải khát của Pepsico, nhưng cuộc đời ông lại mang nhiều duyên nợ với thị trường sữa. Mỗi cuộc dời đổi của ông và đội ngũ đều để lại những thành quả đáng kể và cả điều tiếng.