Ngân hàng: Chờ qua cơn bĩ cực

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

Tổng vốn huy động giảm trong khi tín dụng có xu hướng tăng mạnh đang đẩy các ngân hàng thương mại vào tình trạng thiếu thanh khoản.

Sau thời gian dài im ắng, thị trường lại dậy sóng khi lãi suất huy động không kỳ hạn nhảy vọt lên 9%/năm. Ngân hàng Nhà nước cũng cho biết, tuần qua, lãi suất giao dịch bình quân bằng tiền đồng trên thị trường liên ngân hàng có xu hướng tăng nhẹ so với tuần trước đối với hầu hết các kỳ hạn, với mức tăng từ 0,02-0,84 điểm phần trăm/năm. Như vậy, chênh lệch giữa đầu vào và đầu ra lại là bài toán lớn đối với các ngân hàng.

Bối rối

Thực vậy, khó khăn trong huy động vốn của các tổ chức tín dụng vẫn chưa được tháo gỡ. Bằng chứng là tổng vốn huy động 2 tháng đầu năm 2010 giảm khoảng 0,17% so với cuối năm 2009, chủ yếu do tiền gửi của các tổ chức kinh tế giảm tới 5,94%. Trong khi đó, tín dụng tăng tới 1,4% và có xu hướng tăng dần.

Theo thống kê của Ngân hàng Nhà nước, lãi suất kỳ hạn qua đêm dao động từ 6,76-7,59%/năm, bình quân ở mức 7,24%/năm, tăng 0,29 điểm phần trăm/năm so với tuần trước. Lãi suất bình quân các kỳ hạn 3 tháng và 6 tháng có mức bình quân cao nhất, lần lượt là 11,76%/năm và 11,83%/năm. Lãi suất các kỳ hạn còn lại dao động từ 8,40-11,27%/năm (ngoại trừ lãi suất không kỳ hạn).

Lãi suất không kỳ hạn bằng tiền đồng tại các ngân hàng phổ biến từ 3-3,6%/năm. Tuy nhiên, có trường hợp lên tới... 9%/năm như tại Ngân hàng Đông Nam Á (SeABank). Ngân hàng Nam Á (NamABank) cũng triển khai chương trình “Tri ân khách hàng” với mức lãi suất cộng thêm dao động từ 0,1-0,36 điểm phần trăm/năm…

Như vậy, kể từ cuối tháng 1.2010 đến nay, lãi suất huy động ở hầu hết các kỳ hạn (từ 1-36 tháng) đã được các ngân hàng điều chỉnh vượt trần nhiều lần, nhưng việc huy động vẫn khó khăn do người gửi tiền vẫn kỳ vọng mức lãi suất cao hơn. Điều này khiến chênh lệch lãi suất huy động và cho vay (lãi suất cho vay theo cơ chế thỏa thuận đang ở mức 15-20%/năm) ngày càng lớn. Tất cả những điều trên đang đẩy các ngân hàng vào tình trạng thiếu thanh khoản.

Theo tổng giám đốc một ngân hàng cổ phần có quy mô lớn tại TP.HCM (không muốn nêu tên), trần lãi suất đang là nguyên nhân tạo ra sự khan hiếm vốn tại các ngân hàng và các doanh nghiệp đang phải chịu mức lãi suất vay cao. Vì thế, các ngân hàng đều mong đợi Ngân hàng Nhà nước sẽ nâng lãi suất cơ bản tháng 4.2010 để họ có thể hợp thức hóa lãi suất huy động mà không phải tiến hành một cách “âm thầm” như hiện nay.

“Nếu bỏ trần lãi suất huy động, lãi suất cho vay sẽ giảm do áp lực của quy luật cung cầu và áp lực cạnh tranh. Hệ thống ngân hàng Việt Nam hiện nay đủ lớn và do đó sẽ không xảy ra tình trạng chênh lệch lãi suất quá cao giữa các ngân hàng. Thêm vào đó, việc bỏ trần lãi suất huy động sẽ tạo được tính minh bạch trong huy động và cho vay”, vị này nói.

Tuy nhiên, ngày 25.3 vừa qua, Ngân hàng Nhà nước thông báo vẫn sẽ giữ nguyên mức lãi suất cơ bản 8%/năm trong tháng 4 và cũng chưa đưa ra tín hiệu nào cho thấy sẽ dỡ bỏ trần lãi suất huy động. Như vậy, lời giải cho bài toán huy động vốn vẫn chưa thể nằm trong tầm tay.

Theo lý giải của ông Trần Hoàng Ngân, Phó hiệu trưởng Trường Đại học Kinh tế TP.HCM, việc bỏ trần lãi suất có thể sẽ dẫn đến tình trạng các ngân hàng nhỏ, các ngân hàng thiếu thanh khoản đẩy lãi suất huy động lên rất cao. Nguồn vốn từ các ngân hàng thương mại lớn sẽ chạy về các ngân hàng nhỏ, có thể sẽ tạo nên sự hỗn loạn trên thị trường tiền tệ.

Vá víu bằng dịch vụ

Những khó khăn trên có thể thấy được qua báo cáo của các ngân hàng trong Đại hội cổ đông thường niên 2010. Hầu hết các ngân hàng đều dè dặt trong việc phát triển tín dụng mà chủ yếu tập trung đẩy mạnh các lĩnh vực dịch vụ. Chẳng hạn, Ngân hàng An Bình (ABBank) dự kiến giữ tốc độ tăng trưởng dịch vụ khoảng 35-40%, trong khi đẩy mạnh các dịch vụ phi tín dụng như thanh toán quốc tế, chuyển khoản, tư vấn tài chính, thu hộ... nhằm thu hút khách hàng và tạo thêm lợi nhuận.

Ông Nguyễn Hùng Mạnh, Tổng Giám đốc ABBank, cho biết, năm nay, ABBank phải đẩy mạnh các nghiệp vụ khác như kinh doanh ngoại tệ trên thị trường quốc tế, triển khai các sản phẩm phái sinh, nghiệp vụ bảo lãnh phát hành chứng khoán và lưu ký chứng khoán, huy động vốn có kỳ hạn bằng vàng của dân cư, kinh doanh trái phiếu… thay cho nguồn thu từ tín dụng. Dự kiến, thu nhập thuần từ dịch vụ của Ngân hàng chiếm 14%; tổng thu nhập thuần đạt mức 35.000 tỉ đồng; huy động đạt 20.399 tỉ đồng; dư nợ tín dụng đạt 17.340 tỉ đồng.

Còn theo đại diện của Ngân hàng Đông Á (DongA Bank), nguồn vốn khả dụng của Ngân hàng hiện dồi dào, nhưng để phát triển được tín dụng trong lúc này thì không dễ hơn so với cùng kỳ năm 2009. Một phần là do áp lực lãi suất tăng, khiến người vay e ngại. Chủ trương của DongA Bank trong năm 2010 là chú trọng nhiều hơn đến chất lượng tín dụng. Do đó, DongA Bank sẽ tiếp tục rà soát lại các khoản cho vay, cũng như sàng lọc kỹ hơn để đảm bảo an toàn rủi ro. “Mục tiêu tăng trưởng tín dụng được Ngân hàng đưa ra trong năm 2010 không cao hơn so với năm trước, khoảng 25%”, vị này cho biết

(nhipcaudautu)