Đề xuất chính sách kinh tế thời hậu khủng hoảng

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

- “Nền kinh tế đang trên đà hồi phục”, nhận định này được nhiều chuyên gia đưa ra tại hội thảo “Hoạch định chính sách tài chính thời kỳ hậu khủng hoảng” vừa diễn ra tại Hà Nội.

Tuy nhiên, các chuyên gia cũng cảnh báo đã xuất hiện một số rủi ro ảnh hưởng tới tính bền vững của sự phục hồi kinh tế. Chẳng hạn như nguy cơ lạm phát quay trở lại; nhu cầu trong nước đối với các mặt hàng sản xuất trong nước tăng trưởng chậm, trong khi nhu cầu bên ngoài khó tăng mạnh.

Nâng cao sức cạnh tranh cho doanh nghiệp

Ông Vũ Thành Tự Anh, chương trình Giảng dạy kinh tế Fulbright (đại học Harvard) nói sự phục hồi kinh tế được thể hiện qua việc GDP theo quý tăng liên tục. Tốc độ tăng giá trị sản xuất công nghiệp gần trở lại bình thường. Tổng doanh số bán lẻ vẫn tăng trưởng cao. “Tuy nhiên, chỉ số giá tiêu dùng tăng trở lại. Thâm hụt cán cân thanh toán. Áp lực giảm giá VND…”, ông Anh cảnh báo.

“Thị trường ngoại tệ vẫn căng thẳng”, sau khi đưa ra nhận xét này, ông Phạm Văn Hà thuộc nhóm Tư vấn chính sách bộ Tài chính nêu thực trạng “ngân hàng thiếu vốn dẫn đến chạy đua nâng cao lãi suất huy động”. Theo ông Hà, cần giải quyết vấn đề thanh khoản trong hệ thống ngân hàng hiện nay bằng các biện pháp mang tính thị trường, đồng thời cũng sẵn sàng các biện pháp trung hoà nếu cần thiết để không gây áp lực lạm phát. Mặt khác, kiềm chế dùng vốn ngân hàng cho vay mua bán chứng khoán.

“Đồng tiền Việt Nam đã lên giá khá nhiều kể từ năm 2004 trong khi nhập siêu rất lớn năm thứ ba liên tiếp, đặc biệt năm 2009 cán cân tổng thể đã chuyển sang thâm hụt. Nên kiên trì chính sách điều chỉnh tỷ giá hỗ trợ tốt nhất cho xuất khẩu. Đồng thời nên tiếp tục thu hẹp biên độ giao dịch, điều chỉnh bằng tỷ giá trung tâm. Không nên lạm dụng việc áp dụng chính sách lãi suất hỗ trợ tỷ giá vì chính sách này sẽ là “hai bước lùi” đối với các nỗ lực kích cầu cho hàng hoá trong nước”, ông Hà nói.

Vẫn tiếp tục chính sách kích thích kinh tế, tuy nhiên theo ông Hà cũng cần kiềm chế bớt thâm hụt ngân sách nếu điều kiện cho phép. Trọng tâm các chính sách kích cầu nên hướng về các ngành xuất khẩu nhiều hơn vì những ngành này vẫn sẽ tiếp tục chịu tác động xấu trong năm 2010. “Về lâu về dài chúng ta vẫn tiếp tục phải phát triển hướng về xuất khẩu nếu chúng ta muốn tăng trưởng nhanh”.

Các giải pháp hỗ trợ tài chính, theo ông Hà, nên tập trung vào xây dựng cơ sở hạ tầng, nâng cao sức cạnh tranh cho doanh nghiệp, hỗ trợ an sinh xã hội. Thu hẹp và không nên kéo dài các giải pháp hỗ trợ tài chính trực tiếp, như bù lãi suất, miễn giảm thuế… Tập trung vốn đầu tư phát triển của Nhà nước cho các dự án, công trình có hiệu quả, có khả năng hoàn thành đưa vào sử dụng sớm trong năm 2010 – 2011.

Cơ hội xác lập mặt bằng kinh tế mới

Nếu Việt Nam tận dụng được cơ hội thu hút được vốn FDI thì khả năng tăng trưởng kinh tế cao là rất gần. Nền kinh tế Việt Nam xuất khẩu 70% GDP nhưng cũng nhập hơn 80% GDP. “Rõ ràng là có điều kiện để tăng cường tiêu thụ hàng nội địa trong nước, nhất là trong hoàn cảnh thị trường thế giới biến động do khủng hoảng tài chính. Điều đó sẽ tạo thêm nhiều công ăn việc làm và cơ hội đầu tư”, ông Hà đánh giá.

GS.TS Nguyễn Thanh Tuyền đề cập việc tạo thế cân đối mới giữa thị trường quốc tế và thị trường nội địa. “Trước mắt cần sớm cấu trúc lại tương quan giữa thị trường quốc tế và thị trường nội địa. Đặc biệt là hướng đến thị trường nội địa theo nguyên tắc khai thác tối đa sức mua của thị trường trong nước, nhất là thị trường nông thôn chiếm 70% dân số quốc gia”, ông Tuyền nói.

Kinh tế gia trưởng ngân hàng Thế giới tại Việt Nam Martin Rama khuyến cáo cần đa dạng hoá các hàng hoá xuất khẩu và các thị trường để tránh bị quá phụ thuộc vào nhu cầu cho một sản phẩm hay từ một vùng. “Giám sát các danh mục đầu tư cùng với kiểm soát các dòng vốn luân chuyển ngắn hạn. Tạo điều kiện từng bước di chuyển theo hướng linh hoạt hơn tỷ giá hối đoái, như một cách để hấp thụ các chấn động bên ngoài”.

Tăng số lượng cổ phiếu được giao dịch trong thị trường chứng khoán, đặc biệt thông qua việc cổ phần hoá các doanh nghiệp nhà nước lớn. Hỗ trợ cho việc thành lập các cơ quan xếp hạng tín dụng như là một nền tảng cho sự phát triển của công ty… cũng là những giải pháp được ông Martin Rama gợi ý.

Theo GS. TS Nguyễn Thanh Tuyền, cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu đang diễn biến là áp lực làm trì trệ nền kinh tế Việt Nam nhưng cũng được coi là cơ hội để Việt Nam tái cấu trúc nền kinh tế, xác lập mặt bằng kinh tế mới, hướng tới sự phát triển bền vững hơn trong điều kiện Việt Nam tiến sâu vào hội nhập kinh tế toàn cầu.

Ông Tuyền nói tiếp: “Cần chọn lọc tiếp nhận đầu tư nước ngoài theo hướng chủ yếu là tiếp nhận đầu tư từ công nghệ tiên tiến, đặc biệt là công nghệ cao thuộc năm ngành kinh tế mũi nhọn và các sản phẩm có giá trị gia tăng nhanh. Đồng thời áp dụng các chính sách ưu đãi đối với hướng đầu tư này. Các khu vực kinh tế trọng điểm quốc gia, cần từ chối đầu tư công nghệ thấp (gia công may mặc, da giày, gia công các sản phẩm thông dụng…)

( Theo T.H // SGTT Online)