Dự án ODA tại TP.HCM:Đội vốn và chậm tiến độ

Theo ông Nguyễn Đô Lương, Trưởng ban Quản lý đường sắt đô thị TP.HCM (MAUR), lý do phải điều chỉnh tổng vốn đầu tư là do trong quá trình nghiên cứu lập dự án ban đầu, các đơn vị tính toán thiếu và chưa dự báo được hết một số yếu tố làm tăng giá, đặc biệt là giá vật liệu xây dựng. Dự án phê duyệt năm 2007, nhưng số liệu nghiên cứu cập nhật từ năm 2003 - 2006, trong khi giá nguyên vật liệu thực tế các năm từ 2007 - 2009 tăng bình quân 40%, thậm chí có loại tăng 100%.

Một lý do khác là chi phí gián tiếp tăng theo chi phí xây lắp, trong đó tăng nhiều nhất là phần dự phòng trượt giá xây dựng đến khi hoàn thành công trình (năm 2019) theo quy định mới của Chính phủ.

Ngoài ra, khối lượng đầu tư dự án cũng phát sinh do quy mô xây dựng tăng để đáp ứng yêu cầu thiết kế đầy đủ, an toàn, như tăng quy mô nối dài giữa tuyến số 1 với tuyến 3A (Bến Thành - Tân Kiên), xây dựng cửa chắn ke ga trên cao, tăng số lượng toa xe và đầu tư xưởng bảo trì, sửa chữa tòa nhà trung tâm điều khiển cho cả 6 tuyến metro.

Sau khi điều chỉnh vốn, Dự án metro Bến Thành - Suối Tiên đã đạt ngưỡng phải được đưa ra phê duyệt tại Quốc hội, nên thời điểm khởi công tuyến metro này vẫn chưa được xác định.

Bên cạnh việc “đội” vốn, mặt bằng cho tuyến metro Bến Thành - Suối Tiên đến nay vẫn chưa được chuẩn bị xong. Vừa qua, UBND TP.HCM đã phải gia hạn tiến độ bàn giao mặt bằng cho dự án này.

Ngoài ra, việc di dời hệ thống hạ tầng kỹ thuật dọc tuyến xa lộ Hà Nội được giao cho Công ty cổ phần Đầu tư hạ tầng kỹ thuật TP.HCM (CII) thực hiện và cũng phải hoàn tất trước ngày 30/4/2011. Tuy nhiên, hiện nay cả ba gói thầu đường hầm, đường nổi và thiết bị - máy móc vẫn đang trong giai đoạn đấu thầu, dự kiến cuối tháng 11/2010 mới hoàn thành.

Đối với Dự án Đại lộ Đông Tây và Dự án cải thiện môi trường nước kênh Tàu Hủ - Bến Nghé - kênh Đôi - kênh Tẻ, theo kế hoạch ban đầu, các dự án này phải hoàn thành trong năm 2008. Tuy nhiên, sự cố nứt các đốt hầm Thủ Thiêm đã khiến các đơn vị thi công phải mất nhiều thời gian khắc phục. Ngoài ra, do sơ suất của các cơ quan chức năng trong quá trình thiết kế dự án, nên Đại lộ Đông Tây phía quận 2 phải điều chỉnh từ 10 làn xe lên 14 làn xe cho phù hợp với Khu đô thị mới Thủ Thiêm trong tương lai. Mặc dù dự kiến hoàn thành và đưa vào sử dụng vào tháng 8/1011, nhưng hạng mục nạo vét kênh thuộc gói thầu A (Cải tạo kênh Bến Nghé - Tàu Hủ) của Dự án Cải thiện môi trường nước Thành phố đến nay mới đạt 27,5%.

Trong khi đó, Dự án Vệ sinh môi trường TP.HCM lưu vực Nhiêu Lộc - Thị Nghè cũng cũng đang “ì ạch” chạy. Ông Phan Châu Thuận, Giám đốc Ban quản lý dự án cho biết, theo kế hoạch, dự án này hoàn thành và đưa vào sử dụng từ năm 2008, nhưng đã phải gia hạn đến hết năm 2011. Đi đôi với gia hạn, vốn đầu tư của Dự án đã tăng từ 200 triệu USD lên 320 triệu USD.

Một trong những lý do được đưa ra giải thích cho sự chậm trễ của dự án này là việc nhà thầu Trung Quốc bỏ thầu ở mức chỉ bằng 25 - 30% so với nhà thầu khác để cố trúng thầu. Sau thi thắng thầu, họ chỉ thi công những phần “dễ ăn” trước để được giải ngân vốn, còn lại phần khó thì xin gia hạn, khiến tiến độ dự án chậm.

Dự án Vệ sinh môi trường TP.HCM lưu vực Nhiêu Lộc - Thị Nghè đã được bổ sung 90 triệu USD vốn ODA và UBND TP.HCM đã chấp thuận chỉ định Công ty Thoát nước đô thị và Tổng công ty Cấp nước Sài Gòn (Sawaco) thi công 2 gói thầu “khó nuốt” nhất là Gói thầu 7B (Kích 180 m cống bao vượt sông Sài Gòn) và Gói thầu 10A (Di dời đường ống cấp nước đường kính 2.000 mm tại khu vực cầu Điện Biên Phủ). Tuy nhiên, tiến độ thực hiện 2 gói thầu này hiện mới dừng lại ở công đoạn... đấu thầu.

Trước tình trạng chậm tiến độ của các dự án sử dụng vốn ODA trên địa bàn Thành phố hiện nay, UBND TP.HCM đã chỉ đạo các sở hữu quan và các ban quản lý dự án giám sát, đôn đốc nhà thầu. Đặc biệt, theo Công văn số 4968/UBND-CNN của UBND TP.HCM vừa ban hành, ban quản lý các dự án Đại lộ Đông Tây, Môi trường nước, Vệ sinh môi trường Nhiêu Lộc - Thị Nghè phải bằng mọi giải pháp để đẩy nhanh tiến độ thi công dự án.