Xuất phát từ ý tưởng về một châu Âu thống nhất, nhất thể hóa về kinh tế, chính trị và quân sự, năm 1998, 17 quốc gia thành viên của Liên minh châu Âu đã từ bỏ đồng tiền riêng của mình và cho ra đời đồng Euro.
Thăng trầm của đồng Euro
Không chỉ là biểu tượng cho sự hội nhập của châu Âu, việc ra đời đồng Euro đã tạo ra sự thay đổi lớn trong hệ thống tiền tệ thế giới nói chung và ở Việt Nam nói riêng. Đó là những thay đổi trong việc thanh toán các loại dịch vụ và buôn bán quốc tế, kể cả các giao dịch trên thị trường chứng khoán. Đồng Euro đã trở thành một phương tiện thanh toán tương đối ổn định và có sức chuyển đổi cao, khiến Euro dần trở thành một trong những kênh đầu tư an toàn. Bên cạnh đồng USD dự trữ như trước đây thì ngân hàng trung ương các nước có thêm một sự lựa chọn nữa là đồng Euro. Trên thực tế, dự trữ ngoại hối của các quốc gia trên thế giới bằng đồng Euro có xu hướng tăng lên chứng tỏ Euro đã được các công ty và chính phủ các nước chấp nhận như là một ngoại tệ mạnh. Khi mới đưa vào lưu hành, giá trị 1 Euro gần bằng 1 USD, nhưng sau đó đồng Euro tăng giá trị và có những thời điểm trong năm 2008 1 Euro đổi được 1,6 USD. Khu vực Eurozone chỉ chiếm 16,5% sản lượng kinh tế toàn cầu, nhưng đồng Euro lại chiếm tới 27% dự trữ ngoại hối của thế giới. Sau hơn 3 năm đi vào hoạt động, tỷ trọng của Euro trong quỹ dự trữ của các ngân hàng trung ương trên thế giới liên tục tăng, năm 2005 đạt 24,3% (của USD là 66,4%) và cho tới cuối năm 2007 đã là khoảng 27,8% .
Vị trí quan trọng thứ hai tại Việt Nam
Ở Việt Nam, có khoảng 10-20% giao dịch thanh toán thương mại bằng ngoại tệ là bằng Euro
Đối với Việt Nam, đồng Euro có vị trí quan trọng trong thanh toán quốc tế, hoạt động ngoại thương và trong đời sống xã hội. Cũng giống như ở nhiều nước khác trên thế giới, sự ra đời của đồng Euro đã đem đến cho nhà nước, các nhà đầu tư và người dân thêm một sự lựa chọn trong giao dịch thương mại và dự trữ ngoại hối. Cho tới trước năm 1999, tỷ trọng đồng Euro trong dự trữ quốc tế của Việt Nam chỉ dưới 5%, nhưng 3 năm sau con số này đã tăng gấp đôi và nhanh chóng đạt tỷ lệ 15-20% sau 4 năm chính thức được sử dụng. Chiếm tỷ trọng khoảng 20% trong tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam và tăng trưởng kim ngạch buôn bán đạt trung bình 25%/năm liên tục trong 4 năm trở lại đây, EU luôn là đối tác xuất khẩu lớn nhất của ta, điều đó càng giúp khẳng định và củng cố vị thế của đồng Euro ở Việt Nam.
Cục Xúc tiến Thương mại Việt Nam cho biết, 6 tháng đầu năm 2011, xuất khẩu của Việt Nam vào thị trường EU đạt 7,4 tỷ USD, chiếm 17,5% trong tổng kim ngạch xuất khẩu, và tăng 49,1% so với 6 tháng năm 2010. Cao su nguyên liệu, hàng thủ công mỹ nghệ, giày dép, may mặc, thủy sản, cà phê, chè, hạt tiêu,… là những mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam sang thị trường EU. Bên cạnh đó, trong quản lý dự trữ quốc tế của Việt Nam, Ngân hàng Nhà nước có quan hệ tài khoản tiền gửi và quan hệ đại lý với 60% các ngân hàng trung ương châu Âu. Chính sách quản lý tiền tệ của ta cũng xác định về lâu dài cần tiếp tục nâng tỷ trọng đồng Euro. Thay vì chỉ được gắn chặt vào USD, chính sách điều hành tỷ giá cũng có thêm sự lựa chọn và trở lên linh hoạt hơn với sự có mặt của đồng Euro trong rổ tiền tệ.
Việt Nam chưa xây dựng được chính sách đặc thù chưa tận dụng được hết tiềm năng xuất khẩu vào các thị trường cận biên. |
Ở lĩnh vực xuất nhập khẩu, trong giai đoạn thịnh vượng của đồng Euro, hầu hết các doanh nghiệp xuất khẩu đều tranh thủ tối đa thế mạnh của đồng tiền này so với USD để nâng cao tính cạnh tranh cho sản phẩm xuất khẩu. Như vậy, với khoảng 10-20% giao dịch thanh toán thương mại bằng ngoại tệ là bằng Euro, có thể nói Euro đóng vai trò quan trọng thứ 2, sau USD trong lĩnh vực tiền tệ ở Việt Nam.
Lường tới kịch bản xấu nhất
Sự tan vỡ của khối đồng tiền chung châu Âu và kéo theo nó là biến mất của đồng Euro là điều không ai muốn. Các nước thuộc khu vực Eurozone cũng như cộng đồng quốc tế đang nỗ lực để ngăn chặn kịch bản này. Nhưng có một điều chắc chắn là khu vực này sẽ cần phải mất nhiều thời gian và nỗ lực hơn nữa mới có thể khôi phục đà tăng trưởng. Đối mặt với tình trạng khủng hoảng hiện nay, các doanh nghiệp xuất nhập khẩu Việt Nam, đặc biệt là các doanh nghiệp xác định EU là thị trường chủ lực như dệt may, thủy hải sản, giày da sẽ chịu ảnh hưởng trực tiếp và nặng nề nhất. Theo dự báo, tình hình xuất khẩu sang thị trường EU trong năm 2012 sẽ gặp rất nhiều khó khăn. Chẳng hạn, xuất khẩu ngành dệt may, bên cạnh sự tác động của nhiều yếu tố bất lợi như giá nhân công, chi phí đầu vào tăng cao, sẽ chịu tác động mạnh từ khủng hoảng nợ công châu Âu. Hiện nay, nhiều doanh nghiệp tư nhân và doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài sản xuất áo sơmi, quần âu bị hủy hợp đồng, thậm chí không ký được đơn hàng cho quý 1/2012. Ngoài ra, nguồn vốn viện trợ phát triển chính thức (ODA) hay FDI cho Việt Nam đến từ các nước thuộc Liên minh châu Âu sẽ được cân nhắc thận trọng và xu hướng chung là sẽ giảm trong một hai năm tới.
Những biện pháp phòng ngừa cho kịch bản xấu nhất đối với Eurozone đã được nhiều nước, doanh nghiệp lớn chuẩn bị, đi đầu là các ngân hàng của Anh. Giáo sư David Myddelton, Giám đốc Viện các vấn đề kinh tế London tin rằng, việc sử dụng một đồng tiền duy nhất cho khối là không hiệu quả và việc tan vỡ là khó tránh khỏi, chính vì vậy nhà nước và các doanh nghiệp cần phải sẵn sàng cho điều này.
(Theo Diễn đàn doanh nghiệp)
Chuyển nhượng, cho thuê hoặc hợp tác phát triển nội dung trên các tên miền:
Quý vị quan tâm xin liên hệ: tieulong@6vnn.com